Zyciorysy.info - logo
  • Życiorysy i biografie
    • Aktorzy
    • Duchowni
    • Działacze proklimatyczni
    • Działacze religijni
    • Działacze społeczni
    • Dziennikarze
    • Filozofowie
    • Kompozytorzy
    • Malarze
    • Modelki
    • Naukowcy
    • Papieże
    • Pierwsze damy
    • Piłkarze
    • Piosenkarze
    • Pisarze
    • Podróżnicy i odkrywcy
    • Politycy
    • Postacie biblijne
    • Prezenterzy telewizyjni
    • Projektanci mody
    • Przedsiębiorcy
    • Przywódcy
    • Reżyserzy
    • Rodzina królewska
    • Różne
    • Satyrycy
    • Sportowcy
    • Święci
    • Władcy Polski
    • Wojskowi
    • Wynalazcy
    • Zbrodniarze
    • Zespoły
  • Znaczenie imion
    • Imiona męskie
    • Imiona żeńskie
  • Lista artykułów
  • Kontakt

Zyciorysy.info » Życiorysy i biografie » Władcy Polski » Aldona Anna Giedyminówna

Aldona Anna Giedyminówna

Władcy Polski
Autor: Jakub Mazur | 14 grudnia, 2019 | Brak komentarzy
Aldona Anna Giedyminówna

Aldona Anna (ur. ok. 1312 roku, zm. w 1339 w Krakowie) była księżniczką litewską i królową Polski z dynastii Giedyminowiczów, córką wielkiego księcia Litwy Giedymina.


Spis treści |Kliknij na rozdział, aby zostać przeniesionym|

  • Krótki życiorys Aldony Anny Giedyminówny
  • Rozszerzona biografia Aldony Anny Giedyminówny
  • Ciekawostki o Aldonie Annie Giedyminównie
  • Źródła

Krótki życiorys Aldony Anny Giedyminówny

Aldona Anna Giedyminówna była księżniczką litewską i królową polski jako żona Kazimierza III Wielkiego. Była jedną z sześciu córek księcia Giedymina – władcy Wielkiego Księstwa Litewskiego. Nie da się wskazać dokładnego czasu narodzin Aldony Anny. Prawdopodobnie przyszła na świat około lat 1311 – 1313. W 1325 roku doszło do powstania sojuszu pomiędzy Giedyminem a władcą Polski Władysławem Łokietkiem. Przypieczętowano go właśnie małżeństwem pomiędzy córką litewskiego księcia a polskim sukcesorem, Kazimierzem.

Litwinka przybyła do Krakowa w 1325 roku. Przyjęła tam chrzest i otrzymała imię Anna. Ślub miał miejsce po kilku miesiącach. Związek Aldony Anny z Kazimierzem nie spełnił jednak oczekiwań żadnej ze stron. Teściowa Litwinki, królowa Jadwiga, po śmierci Władysława Łokietka usiłowała podważyć nadchodzącą koronację Aldony Anny.

Oceniano ją jako całkiem frywolną, ale i niezdolną do spełniania obowiązków, jakie przynależały monarchini. Słabość jej pozycji polegała też na tym, że mężowi urodziła dwie córki, natomiast żadnego syna.

Królowa zmarła w 1339 roku w niejasnych okolicznościach. Krakowska kornika Traski mówi, że „strasznym losem z tego świata zeszła”.

Rozszerzona biografia Aldony Anny Giedyminówny

Na temat jej wczesnego życia nie wiemy zbyt wiele. Była córką wielkiego księcia litewskiego, Giedymina oraz prawdopodobnie jego żony Jewny. Wątpliwości wzbudza moment jej przyjścia na świat – uważa się, że przyszła na świat pomiędzy rokiem 1309 a 1313. Ze względu na to nie ma obecnie pewności, ile dokładnie Aldona miała lat, gdy ze względu na przymierze polsko-litewskie zaręczono ją z najmłodszym synem Władysława Łokietka, czyli Kazimierzem. Ojciec Kazimierza zdecydował, że wykorzysta go, by poprawić stosunki z sąsiednią Litwą. Trudno było wtedy przypuszczać, że efektem tego będzie krótkotrwały sojusz, a w dalszej perspektywie krok decydujący do zawarcia w przyszłości unii Polski z Litwą.

Aldona przybyła do Polski jako młoda dziewczyna – miała wówczas kilkanaście lat. Aby zostać małżonką polskiego księcia, musiała ulec gruntownej katechizacji, przyjąć następnie chrzest i zmienić swe wyznanie. Z pogańskiej Aldony chrzest zmienił ją w Annę, gdyż to właśnie imię przybrała ona 30 kwietnia 1325 roku. Ślub młodej pary odbył się w październiku tego samego roku w Krakowie. W posagu Aldona Anna wniosła Kazimierzowi nie lada dar, gdyż przywiozła ze sobą ponad 20 tys. polskich jeńców przetrzymywanych dotychczas na Litwie.

Dobra małżonka, ale niewierny mąż

Podobno Kazimierz nie był wcale zachwycony wizją ślubu z Aldoną, pomimo tego, że źródła nie mówią o brakach w jej urodzie. Jego opór był tymczasem podobno tak wielki, że do samego ołtarza został on doprowadzony siłą.

Mimo to wynikło z tego małżeństwo całkiem szczęśliwe. Badacz epoki, Jan Korwin Kochanowski, stwierdził: „Kazimierz zyskiwał w Aldonie (…) żonę młodą, żywego, wesołego temperamentu i litościwego serca, która go przywiązać do siebie umiała. Różnice wychowania, tradycyi i obyczajów, które na pogańskim dworze Gedymina, pomimo ciągłych jego stosunków z niemiecczyzną Krzyżacką, mało się zapewne od zupełnego barbarzyństwa różniły, zatrzeć się dały dzięki wrażliwości i młodemu dziecięcemu niemal wieku Aldony. Zachowała ona jednak do zgonu zamiłowanie do hucznych zabaw wschodnich i pstrych strojów, igrzysk i męzkich rozrywek”. Wydaje się więc wobec tego, że Aldona i Kazimierz odnajdywali wspólny mianownik i darzyli siebie uczuciem. Wszystko wskazuje również na to, że Anna, zarówno będąc żoną księcia, jak i królową, była postacią bardzo barwną i niecierpiącą nudy. Kochała dobrą muzykę, śpiew, różne zabawy, a także długie przejażdżki konne. Nie posiadała jednak – jak zwykło się przypuszczać – dużego wpływu na swego ślubnego, sprawowała raczej funkcję pocieszycielki niż doradczyni, i nie brała udziału w procesach decyzyjnych, nawet gdy chodziło o zamążpójścia jej własnych córek – Elżbiety oraz Kunegundy. Pomimo wszystkich swych zalet małżeństwo Aldony i Kazimierza nie należało bynajmniej do idealnych, a wszystko przez potwierdzoną historycznie niewierność męża, przy czym wiele w tym plotek i demonizacji.

Nielubiana poganka

Ze względu na swoje pierwotne wyznanie Aldona nie była lubiana przez poddanych. Oczywiście oficjalnie była już chrześcijanką, lecz pomimo tego w dalszym ciągu lubiła pogański obrządek. Doprowadziło to m.in. do jej konfliktu z teściową, mianowicie królową Jadwigą Bolesławówną, która nie przepadała za swoją synową już to od samego początku. Poza tym żona jej syna była w przekonaniu Jadwigi zbyt głośna, a i do polityki nie wnosiła zbyt wiele, gdyż nie była tym zainteresowana, co także nie podobało się Jadwidze. Gdy w 1333 r. odszedł król Władysław Łokietek, a nowym władcą został Kazimierz, Jadwiga, według źródeł, sprzeciwiała się koronowaniu Aldony, wciąż uważając siebie za tą prawdziwą królową. Do namaszczenia nowej władczyni jednak ostatecznie doszło, lecz dopiero wtedy, gdy Kazimierz zdołał nakłonić matkę do opuszczenia dworu.

Królowa nie nacieszyła się panowaniem nazbyt długo. Po sześciu latach od koronacji Aldona Anna zmarła i do dziś nie wiadomo, z jakiej to przyczyny. Najprawdopodobniej powodem bezpośrednim była choroba, lecz mówiono, że zmarła śmiercią straszną, wręcz nienaturalną – cokolwiek to miało wtedy znaczyć. Sugerowano nawet, że to król Kazimierz zlecił jej zabójstwo lub że to ona sama doprowadziła się do grobu, folgując sobie podczas mocno zakrapianych zabaw, co świadczy jedynie o tym, że nie była ceniona zbyt wysoko.

Ciekawostki o Aldonie Annie Giedyminównie

  • Budziła szczerą i dość głęboką niechęć polskich biskupów, ale i samego papieża. Oskarżano ją bowiem o chrzest pozorny, a to ze względu na fakt, iż księżniczka lubiła suto zakrapiane zabawy, będąc osobą szczerze głośną i bezceremonialną.
  • Kazimierz zdradzał Annę, co było w tamtych czasach rzeczą powszednią (ona nie pozostawała mu ponoć dłużną).
  • Sojusz z Litwą przeprowadzony na bazie małżeństwa Aldony z Kazimierzem okazał się być jednak dla Polski mało przydatny oraz nietrwały.
  • Anna Aldona Giedyminówna umarła w niejasnych okolicznościach, jednak zwykło się wśród współczesnych uważać, że śmierć jej była po prostu „straszna”.

Artykuły, które mogą Ci się spodobać:

Adelajda Heska
Adelajda Heska
Anna Jagiellonka
Anna Jagiellonka
Królowa Bona Sforza
Królowa Bona Sforza

Źródła

  • Kienzler I., Król Kazimierz. Wielki bigamista, Warszawa 2013.
  • Kochanowski J.K., Kazimierz Wielki. Zarys żywota i panowania, Warszawa 1900.
  • Wyrozumski J., Kazimierz Wielki, Wrocław 2004.
  • https://ciekawostkihistoryczne.pl/leksykon/aldona-anna-giedyminowna-1339/

Jak oceniasz ten artykuł?

Jeśli chcesz ocenić artykuł na 5, kliknij na ostatnią gwiazdkę i potwierdź głosowanie (inne oceny analogicznie). Pamiętaj, że twoja opinia jest dla nas ważna.

Średnia głosów to 0 / 5. Oddanych głosów: 0

Brak oddanych głosów. Bądź pierwszym, który oceni artykuł!

Przykro nam, że tak oceniłeś/aś ten artykuł.

Pomóż nam usprawnić ten artykuł. Doceniamy konstruktywną krytykę.

W jaki sposób możemy poprawić ten artykuł?

Autor: Jakub Mazur

Z wykształcenia socjolog. Swoje dziennikarskie doświadczenie zdobywał pracując w lokalnym czasopiśmie na Podkarpaciu i w regionalnej telewizji na Podbeskidziu.

Zapisz się do newslettera

Chciałbyś co jakiś czas otrzymywać powiadomienia o nowych, ciekawych biografiach?
Zapisz się do newslettera:

Tagi:

Biografie kobietBiografie osób zmarłychZnani Polacy

  • Poprzedni wpis Adam Słodowy
  • Następny wpis David Attenborough

Dodaj komentarz Anuluj pisanie odpowiedzi

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Wyszukiwanie

Menu

  • Życiorysy i biografie
  • Znaczenie imion
  • Lista artykułów
  • Regulamin
  • Polityka prywatności
  • Redakcja
  • Kontakt

Najnowsze wpisy

  • Artur Rojek. Kim są jego żona i dzieci? Czy wróci do Myslovitz? Poznaj ciekawy życiorys muzyka
  • Dominik Dudek. Ile ma lat? Kim jest jego dziewczyna? Poznaj zaskakujący życiorys muzyka
  • Anna Popek. Z jakiej rodziny pochodzi? Kim był jej mąż? Poznaj życie prywatne i zawodowe dziennikarki
  • Cezary Żak. Kim są jego żona i dzieci? Poznaj życiorys charakterystycznego aktora
  • Tina Turner

Ciekawe artykuły

Adelajda Heska
Adelajda Heska
Anna Jagiellonka
Anna Jagiellonka
Królowa Bona Sforza
Królowa Bona Sforza
Emilia Plater (źród. Wikimedia)
Kim była Emilia Plater? Poznaj notatkę biograficzną i życiorys pełen ciekawostek
Maria Skłodowska-Curie (1903 rok)
Biografia Marii Skłodowskiej-Curie. Krótka notatka i rozszerzony życiorys pełen ciekawych informacji
Karolina Kózkówna (zdjęcie główne)
Bł. Karolina Kózkówna. Czego jest patronką? Dlaczego została błogosławioną? Niezwykły życiorys Białej Lilii
Anna German (zdjęcie z legitymacji studenckiej)
Anna German. Dowiedz się więcej o jej mężu, synu, wypadku. Poznaj życie i śmierć Białego Anioła
Św. Faustyna Kowalska (z obrazu)
Św. Faustyna Kowalska. Niesamowity życiorys skromnej Siostry do której mówił Bóg.
Karin Stanek
Karin Stanek
Violetta Villas (2)
Violetta Villas
Wisława Szymborska (2)
Wisława Szymborska
Bolesław Chrobry
Bolesław Chrobry

Apostołowie Biografie kobiet Biografie mężczyzn Biografie osób zmarłych Biografie osób żyjących Brytyjska rodzina królewska Dojrzali piosenkarze Gwiazdy disco polo Gwiazdy śląskiej estrady Imiona męskie na J Imiona męskie na K Imiona męskie na M Imiona na A Imiona na J Imiona na K Imiona na M Imiona na R Imiona na S Imiona żeńskie na A Imiona żeńskie na K Imiona żeńskie na M Najpopularniejsi Święci Piosenkarze I poł. XX wieku Polscy nobliści Polscy piosenkarze młodszego pokolenia Polscy piosenkarze starszego pokolenia Pytanie na śniadanie Raperzy Skoczkowie narciarscy Starożytne postacie Zagraniczni piosenkarze młodego pokolenia Zagraniczni piosenkarze starszego pokolenia Znani Amerykanie Znani Anglicy Znani Brytyjczycy Znani Francuzi Znani Grecy Znani Hiszpanie Znani Holendrzy Znani Niemcy Znani Polacy Znani Portugalczycy Znani Rosjanie Znani Włosi Znani Żydzi

Linki sponsorowane

Sky4Fly



Rzetelność dziennikarska

Dokładamy wszelkich starań by informacje prezentowane w biografiach były zgodne z prawdą. Opieramy się na źródłach, które podajemy na końcu każdego artykułu. Jeśli zauważyłeś jakiś błąd prosimy o informację w komentarzu lub poprzez e-maila.

© 2021 Zyciorysy.info