Antoni Macierewicz (ur. 1948) to polski polityk, historyk, nauczyciel akademicki i publicysta. Jego bogate życie ściśle wiąże się z różnymi ważnymi wydarzeniami związanymi z najnowszą historią Polski, dlatego warto bliżej poznać tę postać.
Antoni Macierewicz – wiek, wzrost
Wzrost: 178 cm
Antoni Macierewicz – pochodzenie, dziadkowie, rodzice
Antoni Macierewicz urodził się 3 sierpnia 1948 roku w Warszawie.
Dziadek Antoniego, Adam Macierewicz (1876-1947) w 1904 roku ożenił się z Teresą Grabowską. Doczekali się pięciu synów. Jako przysięgły mierniczy otrzymał resztówkę w postaci dworku Budziska pod Warszawą, który stał się ważnym miejscem dla jego synów wchodzących w dorosłe życie. Podczas I wojny światowej niósł w upadającym wówczas carskim imperium pomoc rodakom. W 1923 roku założył Towarzystwo Ziem Wschodnich Rzeczypospolitej Polskiej. Siedziba towarzystwa mieściła się w Lublinie, gdzie odwiedził go przywódca Narodowej Demokracji – Roman Dmowski.
Ojciec Antoniego Macierewicza, Zdzisław Macierewicz (1907-1949) był związany z konspiracją, w latach 1942–1944 uczył na tajnych kompletach. Włączył się także w działalność Armii Krajowej. Podczas Powstania Warszawskiego produkował z żołnierzami AK pociski. Został zagnany do obozu w Pruszkowie, jednak udało mu się zbiec z transportu. Po wojnie objął stanowisko docenta w Katedrze Chemii Organicznej Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego Uniwersytetu Warszawskiego i kierownika Pracowni Chemicznej w Państwowym Zakładzie Higieny. Prowadził pierwsze w Polsce wykłady monograficzne poświęcone mechanizmom reakcji chemicznych i uchodził za znakomitego dydaktyka. Jednocześnie angażował się w działalność podziemnego Stronnictwa Pracy. Gdy Antoni miał zaledwie rok, dnia 11 listopada 1949 roku jego ojciec umiera w dramatycznych i tajemniczych okolicznościach. Zwłoki Zdzisława Macierewicza znajduje woźny po wizycie w jego gabinecie funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa. Najprawdopodobniej Zdzisław Macierewicz został zamordowany. Przyczyną mogła być: kradzież znacznej sumy pieniędzy lub/i obawa, że docent Zdzisław Macierewicz, naukowiec z dużym autorytetem w środowisku uczelnianym, będzie niewygodnym świadkiem w procesie Stronnictwa Pracy.
Matka Antoniego Macierewicza, Maria z domu Strączyńskiej (1910–2004) była doktorem biologii.
Antoni Macierewicz – rodzina, żona, dzieci
W 1975 roku Antoni Macierewicz ożenił się z koleżanką z tego samego roku studiów Hanną Natorą (ur. 1948), zatrudnioną od 1974 roku w Instytucie Badań Literackich PAN jako pracownik naukowy. Hanna choć nigdy nie był zaangażowana w działalność polityczną, ponosiła i ponosi wielkie koszty osobiste. W PRL-u od 1976 roku nie było prawie tygodnia bez rewizji w domu, a po wprowadzeniu stanu wojennego została internowana i oderwana na wiele miesięcy od ich małej córki Oli (ur. 1976). Atakowanie jej męża trwa do dziś, co też musi znosić.
Ich córka Aleksandra Wesołowska jest laktotechnologiem – specjalistką w zakresie mleka kobiecego.
Antoni ma starsze rodzeństwo: Barbarę (ur. 1938) i Wojciecha (ur. 1945).
Antoni Macierewicz – wykształcenie
W 1966 rok Antoni Macierewicz rozpoczął studia historyczne w Instytucie Historycznym na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego. Na studiach Antoni zafascynował się Ameryką Południową i partyzantką z okresu podboju przez hiszpańskich konkwistadorów Państwa Inków. Starał się też poznać filozofię marksistowską, która dominowała w tylu krajach świata, w tym w Ameryce Południowej. Przestudiował więc marksistowskich teoretyków, w tym Bakunina, a później i samego Marksa oraz Engelsa. „(…) warto było wtedy poznać te poglądy. Teraz pozwala mi dostrzec, jak nowa lewica czerpie głównie z myśli Engelsa, którego podstawowym celem było rozbicie tradycyjnego modelu rodziny”.
Macierewicz zainteresował się problematyką Ameryki Łacińskiej, gdyż poszukując tematu pracy magisterskiej, mógł przez zajęcie się inną cywilizacją i porównywalnymi zjawiskami, głęboko zająć się współczesną problematyką państw będących pod dyktaturą ideologii marksistowsko-komunistycznej. Dla Marksa modelowym państwem przedprzemysłowym realizującym społeczeństwo komunistyczne miało być Państwo Inków. Macierewicz postanowił to sprawdzić. W tym celu nauczył się języka hiszpańskiego i w pewnym stopniu nawet języka Inków z XVI wieku (keczua) i rozpoczął badania. Okazało się, że tam gdzie żyli Inkowie, nie było żadnego państwa presocjalistycznego i mieliśmy do czynienia tylko z wymysłami marksistowskich ideologów. Aby to wyjaśnić, Macierewicz swoją pracę magisterską zatytułował: „Hierarchia władzy a struktura własności ziemi w Tawantinsuyu”. Antoni Macierewicz pracę magisterską pisze w 1971 roku u znanego historyka prof. Antoniego Mączaka. W 1973 roku kończy studia, otrzymując drugą najwyższą lokatę, co dawało mu możliwość rozpoczęcia studiów doktoranckich w Polskiej Akademii Nauk.
Antoni Macierewicz – skoki do wody
Jedną z pasji Antoniego Macierewicza jest skakanie do wody z trampolin, a nawet 10-metrowych wież. Były szef MON potrafi podczas skoków robić salta i przeróżne ewolucje. Jego popisy można było oglądać w programie Telewizji Republika „Poza Polityką”. Prowadząca program udostępniła na Twitterze fragmenty nagrań z archiwum prywatnego polityka. Zobaczcie sami:
Antoni Macierewicz – zaskakujące fakty z jego życia
1. Gdy Antoni był dzieckiem, jego mama nie miała zbyt wiele wolnego czasu, mimo to starała się codziennie czytać synom Sienkiewicza, Mickiewicza i Słowackiego. W opiekę nad braćmi włączała się także starsza siostra Barbara.
2. W 1958 roku Antoni zostaje wysłany, w ślad za starszym bratem, do zakładu wychowawczego prowadzonego przez ojców salezjanów w Rumi, obok Gdyni. Tam rozwija się intelektualnie i fizycznie oraz należy do drużyny harcerskiej.
3. W wieku 13 lat Antoni podejmuje decyzję, że będzie studiować historię. W 1962 roku zdaje do pobliskiego XVII Liceum im. Modrzewskiego, wybierając świadomie klasę z językiem łacińskim, który będzie mu przydatny do zaplanowanych studiów historycznych. W szkole wyróżnia się odwagą wyrażania opinii na pomijane tematy historyczne na lekcjach. Podczas apelu szkolnego ma wg socjalistycznej indoktrynacji potępić episkopat za przygotowania do obchodów Millenium Chrztu Polski, jednak odważnie wygłasza laudację kościoła i polityki Watykanu. W związku z oburzeniem władz szkoły pozwolono mu jedynie dokończyć 3. klasę. Siostra załatwia mu przeniesienie do liceum im. Konopnickiej na Mokotowie, gdzie uczyła chemii.
4. W 1966, roku obchodów Millenium Chrztu Polski, Antoni jako 18-letni chłopak zostaje studentem Wydziału Historii Uniwersytetu Warszawskiego. Dnia 8 marca 1968 roku rozpoczynają się studenckie strajki na Uniwersytecie Warszawskim. Protest rozlewa się na cały kraj, represje dotykają wielu studentów, w tym kadrę naukową. Antoni jest bardzo aktywny, cały czas uczestniczy w wiecach, dyskusjach, przygotowuje rezolucje i ulotki, kolportuje je, zostaje członkiem komitetu strajkowego swojego Wydziału Historii. Kieruje także strażą porządkową, która liczyła kilkadziesiąt osób. Dnia 28 marca ma miejsce ostatni wiec na Uniwersytecie Warszawskim. Tego dnia o 6 rano do mieszkania Macierewicza wkraczają agenci SB. Robią rewizję w poszukiwaniu ulotek i aresztują Antoniego. Rzeczywistość aresztu to ciągłe przesłuchania, straszenie i trzymanie w warunkach urągających jakimkolwiek ludzkim normom. Początkiem sierpnia prokuratura umarza śledztwo przeciwko Macierewiczowi, który zostaje zwolniony z aresztu. Te kilka miesięcy na Rakowieckiej było dla niego swoistą „szkołą życia”.
5. Latem 1968 roku Antoni na trwałe związuje się ze środowiskiem harcerzy. Postanawia zostać jednym z nich, działać w kręgu starszoharcerskim, poprzez bycie instruktorem w tej organizacji i budowanie młodzieżowych drużyn. Jego osobowość, inteligencja połączona z wiedzą historyczną i legenda jako więźnia politycznego sprawiają, że staje się jednym z wyróżniających się liderów. Te drużyny odrzucały wprowadzone jeszcze przez Jacka Kuronia wzorce wzięte z sowieckich pionierów. Wypracowali metodologię budowania patriotycznej świadomości na podstawie naszej historii i tradycji poprzez czynne poznawanie konkretnych miejsc i środowisk. W grudniu 1970 roku miała miejsce Masakra na Wybrzeżu, kiedy to strzelano z czołgów i karabinów do manifestujących na ulicach Gdańska czy do idących do pracy w stoczni w Gdyni robotników. Na przełomie grudnia 1970 i stycznia 1971 niezależne środowiska harcerskie i studenckie rozpowszechniają pomysł Macierewicza oddawania krwi dla rannych w masakrze na Wybrzeżu oraz rozrzucają ulotki z informacjami o zabitych i rannych.
6. Po ukończeniu studiów magisterskich, Antoni, wybitnie uzdolniony magister historii ubiega się o przyjęcia na studia doktoranckie w Polskiej Akademii Nauk, lecz mimo dobrych wyników zostaje trzykrotnie odrzucony. Na przeszkodzie staje opinia partyjna prof. Jaremy Maciszewskiego, kierownika Wydziału Nauki i Oświaty KC PZPR. Macierewicz w tamtym czasie był nauczycielem historii w liceach warszawskich. Nauczanie fascynuje go i jest to dla niego jeden z piękniejszych zawodów.
7. Antoni Macierewicz był liderem środowiska Gromady, grupy młodych, dynamicznych ludzi związanych z harcerstwem. Kręgi opozycyjne mobilizowały się do działania w związku ze zmianami konstytucji końcem 1975 roku. Swoją kampanię pisania listów protestacyjnych przeciw poprawkom do konstytucji zorganizowała też Gromada.
8. W listopadzie 1976 roku Antoniego Macierewicza pozbawiono pracy za działalność polityczną.
9. W 1976 roku w sklepach zaczyna brakować artykułów pierwszej potrzeby. Wielomilionowa tzw. klasa robotnicza harowała za bardzo niskie wynagrodzenia i dlatego podwyżki cen artykułów konsumpcyjnych, szczególnie mięsa, ogłoszone przez premiera Piotra Jaroszewicza 24 czerwca 1976 roku wywołały bunt i strajki w wielu dużych zakładach pracy. W dwóch następnych dniach doszło do ogromnych protestów robotniczych w Radomiu, Ursusie, Płocku i 70 innych ośrodkach przemysłowych. Władza zareagowała na nie brutalną siła (choć nie strzelano już do robotników jak w grudniu 1970), represje były dotkliwe, z wypadkami śmiertelnymi, kończące się biciem i torturowaniem. Aresztowano wiele tysięcy uczestników protestów, mnóstwo rannych trafiło do szpitali.
Zaczęła się akcja niesienia pomocy poszkodowanym, która doprowadziła do ukształtowania się Komitetu Obrony Robotników. Środowisko Gromady prowadziło całą akcję pomocy, od identyfikacji poszkodowanych, znalezienia im obrońców i pomocy lekarskiej, poprzez prowadzenie rejestru ich spraw oraz informowanie opinii publicznej. Była to najważniejsza akcja w historii harcerskiego środowiska Gromady i jedna z ważniejszych w historii ruchu harcerskiego w okresie powojennym. Głównym organizatorem był Antoni Macierewicz. Po jakimś czasie zaczęto tworzyć też strukturę medialną: drukarnie, kolportaż, redakcje oraz przekaz dla mediów zagranicznych. Następnie akcja pomocy rozszerzyła się na Radom.
Dnia 22 września 1976 roku został powołany KOR. Była to unikalna instytucja społeczno-polityczna stanowiąca z każdym dniem coraz istotniejszy punkt odniesienia dla ludzi prześladowanych i chcących budować struktury oporu wobec reżimu. Rozpoczęła się jawna działalność Komitetu Obrony Robotników. Razem z Antonim Macierewiczem było 14 założycieli KOR-u.
Podstawowa działalność w pierwszym okresie KOR-u polegała na rozwijaniu akcji pomocowej dla represjonowanych w Ursusie i Radomiu i innych miast strajkujących w czerwcu. Robotnicy byli skazywani na kary nawet do 10 lat więzienia! Wszyscy biorący udział w akcji, w tym Macierewicz, poddawani byli ciągłym zatrzymaniom na 48 godzin, przesłuchaniom, straszeniu, a nawet biciu. Intensywna i szeroka akcja pomocy poszkodowanym trwała do połowy 1977 roku.
Więcej na temat życia Antoniego Macierewicza można przeczytać w książce Jerzego Kłosińskiego: „Macierewicz. Człowiek do zadań niemożliwych„.
Artykuły, które mogą Ci się spodobać:
Bibliografia
[1]. Książka biograficzna autorstwa Jerzego Kłosińskiego, dziennikarza i redaktora prasy podziemnej lat 1980., wieloletniego redaktora naczelnego „Tygodnika Solidarność”, autora publikacji z zakresu najnowszej historii:
Jerzy Kłosiński, Macierewicz. Człowiek do zadań niemożliwych, Wydawnictwo Biały Kruk, Wydanie I, Kraków 2019
[2]. Artykuł historyk Justyny Błażejowskiej (ur. 1983):
Justyna Błażejowska, Antoni Macierewicz a Trzecia Niepodległość, https://ipn.gov.pl/download/1/177148/15AntoniJustynaBlazejowska.docx, dostęp: 12.04.2022
Grafika: Flickr.com, EU2017EE Estonian Presidency, CC BY 2.0
Specjalista SEO, redaktor i administrator strony Zyciorysy.info. Prowadzi ten portal od ponad pięciu lat i jest autorem ponad 450 życiorysów.
Gdzie mógłbym zapoznać się z pracą Antoniego Macierewicza „Hierarchia władzy a struktura własności ziemskiej w Tawantinsuyu”?