Archanioł Gabriel jest w tradycji chrześcijańskiej, judaistycznej i muzułmańskiej jednym z najwyższych rangą aniołów. Jest jednym z trzech aniołów (obok Michała i Rafała) występujących w Starym Testamencie.
Św. Archanioł Gabriel – kim jest?
Imię Gabriel znaczy „Bóg jest moją siłą”, “mąż Boży” albo “wojownik Boży”. Hagiografia zna pod tym imieniem 6 świętych i 2 błogosławionych.
Archanioł Gabriel jest posłannikiem Boga w zapowiadaniu niezwykłych wydarzeń zbawczych. Jest aniołem zwiastowania, zmartwychwstania, miłosierdzia, zemsty, śmierci i objawienia. Sprawuje władzę nad rajem.
Św. Archanioła Gabriela spotykamy dwukrotnie w Starym Testamencie w księdze proroka Daniela. W pierwszym przypadku archanioł tłumaczy prorokowi sens wizji o baranie i koźle (Dn 8,13-26). W drugim przypadku wyjaśnia prorokowi Danielowi przepowiednię Jeremiasza o 70 tygodniach-latach (Dn 29,10; Jr 25,11 n). Daniel widział także tajemniczą postać, ubraną w lniane szaty, w obliczy podobnym “do blasku błyskawicy” – być może jest to również św. Gabriel (Dn 10,4-12).
W Nowym Testamencie św. Gabriel zwiastował Zachariaszowi w świątyni żydowskiej w Jerozolimie, narodzenie syna, św. Jana Chrzciciela. Zwiastował również Maryi narodzenie Pana Jezusa. Rzekł wtedy do Maryi: “Oto poczniesz i porodzisz syna, któremu nadasz imię Jezus. Będzie On wielki i będzie nazywany Synem Najwyższego…”. Oba wydarzenia opisał w swojej Ewangelii św. Łukasz (Łk 1,1-80).
W tekstach biblijnych występuje jako anioł Gabriel, jednak zgodnie z tradycją chrześcijańską został zaliczony wraz ze św. Michałem Archaniołem i św. Rafałem Archaniołem do grona trzech archaniołów o szczególnym znaczeniu.
Św. Gabriel jest czczony także w Islamie. Mahometanie wierzą, że ich założyciel za pośrednictwem Gabriela otrzymał od Boga misję utworzenia nowej religii.
Niektórzy pisarze kościelni nazywają Archanioła Gabriela aniołem stróżem Najświętszej Rodziny. Zapewne to on oznajmił Józefowi fakt poczęcia dziewiczego Chrystusa w łonie Maryi (mt 1,11-24). On również powiadomił Józefa o zamiarze Heroda zamordowania Pana Jezusa i nakazał Józefowi uciekać z rodziną do Egiptu (Mr 2,13). Natomiast po śmierci Heroda nakazał Józefowi powrócić do Nazaretu (Mt 2,19-20). Zapewne to archanioł Gabriel był aniołem pocieszenia dla Jezusa w godzinie Jego konania w Ogrójcu (Łk 22, 43). Zapewne był także obecny przy zmartwychwstaniu Pana Jezusa (Mt 28,5-6) oraz przy jego wniebowstąpieniu (Dz 1,10).
Św. Archanioł Gabriel – patron, ikonografia, wspomnienie
W 1951 roku papież Pius XII ogłosił św. Gabriela patronem telegrafu, telefonu, radia i telewizji. Jest także patronem dyplomatów, posłańców i pocztowców. Ciekawostką jest, że trzy serwery, na których umieszczone są internetowe strony Stolicy Apostolskiej, noszą imiona trzech archaniołów.
Najstarszy obraz św. Gabriela pochodzi z VI wieku. Można go oglądać w bazylice św. Apolinarego w Rawennie. Żydzi czcili św. Gabriela jako jednego spośród 7 duchów stojących przy tronie Pana Boga. Gabriel był dotąd przedstawiany w ikonografii chrześcijańskiej niezliczone ilości razy.
Najczęściej jest przedstawiany w scenie Zwiastowania jako uskrzydlony młodzieniec w białych szatach z nimbem. Niekiedy jest ukazywany w ikonografii jako herold Boży, którzy przekazuje Maryi zapieczętowany list lub zwój. Jego atrybutami są: berło, lilia, gałązka palmy lub oliwki.
Archanioł Gabriel jest wspominany w kościele łacińskim 29 września (wraz z Michałem Archaniołem i Archaniołem Rafałem). Kościoły starokatolickie, mariawickie, tradycjonaliści katoliccy obchodzą wspomnienie 24 marca. Natomiast Kościół prawosławny wspomina Archanioła Gabriela aż trzykrotnie.
Św. Ludwik Maria Grignion de Montfort w 1705 roku założył rodzinę zakonną o nazwie Bracia św. Gabriela, która zajmuje się głównie opieką nad niewidomymi i głuchymi.
Św. Archanioł Gabriel – modlitwa
Święty Gabrielu Archaniele, który byłeś zawsze zwiastunem dobrej nowiny, dopomagaj nam do spokojnego przyjmowania wszelkich wieści. Byśmy nigdy nie ulegali panice, a zawsze umieli zaufać Bogu, którego łaską jesteśmy umocnieni. Przyczyniaj się także do tego, aby oznajmiana nam prawda stawała się dla nas jasna i zrozumiała, byśmy umieli przyjąć to, co Bóg w swej dobroci nam objawia. Amen.
Źródła
Święci na każdy dzień, ks. W. Zaleski SDB, 1982https://pl.wikipedia.org/wiki/Archanio%C5%82_Gabriel
Żywoty Świętych Pańskich, WWD, 1993
https://glosojcapio.pl/biblia/item/292-archaniol-gabriel
https://stacja7.pl/modlitwa/3-modlitwy-archaniolow/