Astrid Lindgren

Astrid Lindgren była szwedzką pisarką, która zasłynęła z utworów przeznaczonych dla dzieci. Była prawdziwym humanistą, bowiem w książkach swych przemycała wątki uniwersalne, dotyczące człowieczeństwa i spraw egzystencjalnych. Jej dzieła trafiły do kanonu lektur szkolnych i w Polsce.

Krótki życiorys Astrid Lindgren

Astrid Lindgren przyszła na świat w Vimmerby 14 listopada 1907 roku. Debiutowała w wieku lat trzynastu na łamach lokalnej gazety. Mając lat siedemnaście była już reportażystą. Uczyła się stenografii i maszynopisania. Zajmowała się pracami redakcyjnymi i związanymi ze stenografią. Pierwsze historie dla dzieci napisała w roku 1944. Mając trzydzieści siedem lat ukończyła książkę „Zwierzenia Britt-Marii”. Utwór zebrał bardzo dobre recenzje, podobało się szczególnie drugie dno pracy, gdzie pod poziomem fantastyki i humoru ukryła przekaz dotyczący bieżących zdarzeń i psychologizmu. Pojawiła się zatem wówczas jej najsłynniejsza postać, czyli Pippi Pończoszanka. Następnie rozwijała historie związane z tą postacią. Książki okazywały się w Szwecji bestsellerami, poruszającymi opinię publiczną. Astrid Lindgren została autorytetem w dziedzinie książek dla dzieci, które wkrótce zdobyły zawrotną ilość tłumaczeń na inne języki, mianowicie siedemdziesiąt trzy. W związku z tym zdobyła posadę w wydawnictwie Rabén & Sjögren, jako redaktor literatury dla dzieci. Jej dorobek literacki opiewa na ponad 20 powieści i zbiorów opowiadań, a ponadto związane z nimi sztuki teatralne i słuchowiska radiowe. Do roku 2000 ukazało się 10 mln książek autorstwa Astrid Lindgren. W Polsce szczególne miejsce ze względu na walory edukacyjne zajęła książka „Dzieci z Bullerbyn”, rzecz jasna dzięki statusowi lektury obowiązkowej. Astrid Lindgren dożyła 28 stycznia 2002 roku w Sztokholmie. Pogrzeb artystki stał się wielkim szwedzkim wydarzeniem. Na uroczystościach pogrzebowych było obecnych wiele znamienitych osobistości z całego kraju.

Biografia rozszerzona Astrid Lindgren

Astrid Lindgren (pełne nazwisko: Astrid Anna Emilia Lindgren), urodzona 14 listopada 1907 roku, szwedzka pisarka, która zasłynęła głównie za sprawą literatury dla dzieci. Miała syna Larsa i córkę Karin, dwie siostry i brata, członka szwedzkiego parlamentu. Była niezwykłym humanistą. Znana oprócz twórczości ze wsparcia udzielanego dzieciom jak i zwierzętom, wyrażając przy tym zaangażowany sprzeciw wobec kar cielesnych. Otrzymała nagrodę Right Livelihood Award (znana również jako Alternatywna Nagroda Nobla): “Za zaangażowanie w sprawiedliwość, brak przemocy i zrozumienie mniejszości, a także za miłość i troskę o naturę”.

Któż nie kojarzy Pippi Pończoszanki, braci Lwie Serce, Mio, Emila ze Smalandii, dzieci z Bullerbyn, albo Karlssona z Dachu. A to tymczasem tylko kilkoro bohaterów wymyślonych przez Astrid Lindgren, najsłynniejszą pisarkę dla dzieci.

Początki kariery pisarskiej

Początki jej kariery sięgają wieku 13 lat, wówczas to jej wypracowanie ukazało się w „Gazecie Vimmerby”. W wieku lat 17 rozpoczęła współpracę z tą gazetą pisząc reportaże i notki. Celem poprawy swego warsztatu podjęła naukę w szkole maszynopisania i stenografii. Podjęła wówczas pracę w domu redagując na przykład przewodnik dla Królewskiego Klubu Automobilowego, następnie jako stenografistka wykonywała zlecenia dla docenta kryminologii. Wreszcie wiosną 1944 roku zaczęła spisywać historie o Pippi (w polskiej wersji również Fizi) Pończoszance, postaci wymyślonej przez jej córkę. Astrid zaczęła więc swoją regularną już karierę pisarską w wieku trzydziestu siedmiu lat. Jej pierwsza książka nosiła tytuł „Zwierzenia Britt-Marii”. W środowisku literackim została przyjęta bardzo dobrze, zwłaszcza jej fantastyka przemieszana z humorem, z odniesieniami do bieżącej rzeczywistości oraz z obserwacjami psychologicznymi, co dając znakomity efekt, dało też pisarce możliwość tworzenia kolejnych powieści. W udzielonych wywiadach pisarka wyznała, że zdarzenia i same postaci mogły powstać dzięki jej doświadczeniom i wspomnieniom z okresu dzieciństwa. Jak wyznała autorka, Pippi Pończoszanka, jej najsławniejsza postać, została wynaleziona dla jej córki Karin, która w tym czasie była chora i musiała leżeć w łóżku.

Pippi, sukcesy i dorobek

Na świecie Astrid Lindgren zasłynęła przede wszystkim opowiadaniami o Pippi Pończoszance. W 1945 roku Astrid Lindgren została nagrodzona za swoją historię o Pippi i przystąpiła do opisywania kolejnych przygód bohaterki. Opowiadania o przygodach Pippi stały się w Szwecji bestsellerem wśród książek dla dzieci, wywołując też dość żywiołową dyskusję, łącznie z dość żywymi głosami krytyki. Dzięki nim Astrid Lindgren tylko zyskała, pozostając w dziedzinie literatury dla dzieci niekwestionowanym autorytetem. Miarą popularności i sukcesu książek Astrid Lindgren niechaj będzie fakt, że zostały one przetłumaczone na siedemdziesiąt trzy języki. Ponadto niektóre opowiadania pisarki doczekały się wielu udanych ekranizacji. Została zatrudniona również dzięki temu w wydawnictwie Rabén & Sjögren, zostając redaktorem książek dla dzieci. Wśród jej dorobku literackiego znajduje się ponad 20 powieści i zbiorów opowiadań dla dzieci, a ponadto sztuki teatralne i słuchowiska radiowe. Szacowana łączna suma wydanych egzemplarzy książek Astrid Lindgren przekroczyła w 2000 roku zawrotną liczbę 10 mln. W Polsce szczególne miejsce zajęła pozycja „Dzieci z Bullerbyn”, zostając w wielu szkołach lekturą obowiązkową.

Charakter twórczości

Za swoje książki Astrid Lindgren mogła zostać laureatem wielu nagród, nie tylko w Szwecji, ale i na całym świecie. Jej opowiadania zostały dawno zaliczone do kanonu literatury dziecięcej, przy czym trafność spostrzeżeń obecnych w jej książkach wraz z przemyślanym humorem oraz niemal archetypowe postaci, dają w sumie znakomite role odgrywane na tle określonych zdarzeń społecznych. Przy czym istotne nie mniej jest uniknięcie płytkiego moralizatorstwa, w miejscu którego odnalazł się swoisty psychologizm społeczny okraszony dowcipem. Na szczególną uwagę zasługuje fakt, iż w samym Związku Radzieckim książki Lindgren ukazały się w zawrotnym nakładzie ponad 10 milionów egzemplarzy. Szczególne uznanie zdobyła postać Karlssona z dachu. O popularności bohatera świadczy fakt, że wizyta premiera Szwecji Ingvar Carlsson w Moskwie pozwoliła na to, by w ramach ocieplenia relacji usłyszał żartobliwe, że jest on “tym niewłaściwym Karlssonem”.

Odeszła jako zasłużona

Astrid Lindgren dożyła wieku dziewięćdziesięciu pięciu lat. Zmarła 28 stycznia 2002 roku w Sztokholmie. O doniosłości jej osoby i twórczości świadczy fakt, że jej pogrzeb stał się wielkim wydarzeniem w całej Szwecji. Uroczystości pogrzebowe zaszczyciło swą obecnością wiele znamienitych osobistości z całego kraju.

Ciekawostki o Astrid Lindgren

• Psychologizm dzieł Lindgren obudził zainteresowanie wśród dorosłych, bowiem ma charakter archetypowy – dzięki temu autorka porusza głębsze warstwy zagadnień egzystencjalnych i ponadczasowych..
• W samym Związku Radzieckim książki Lindgren osiągnęły zawrotny nakład ponad 10 milionów egzemplarzy.
• Otrzymała nagrodę Right Livelihood Award (znana również jako Alternatywna Nagroda Nobla): „Za zaangażowanie w sprawiedliwość, brak przemocy i zrozumienie mniejszości, a także za miłość i troskę o naturę”.
• Debiutowała na łamach prasy mając 13 lat.
• Już w wieku 17 lat dostała pracę dziennikarki – korektorki w jednym z lokalnych tytułów.
• Zaszła w ciąże w wieku lat osiemnastu, co w małej miejscowości zapachniało skandalem. W związku z tym postanowiła przenieść się do dużego miasta.
• Mogła urodzić bez problemów w Kopenhadze, gdzie odbierano porody bez informowania o tym władz.
• Syn Astrid, ze względu na młody jej wiek, trafił do rodziny zastępczej.

Cytaty Astrid Lindgren

„Nie, Kasjo, nie zwariowałam, tylko tak okropnie, tak szalenie, tak nieprzytomnie jestem szczęśliwa i tak wspaniale, wspaniale, wspaniale jest żyć!”

„Czasami śniło mi się, że wchodzę do jakichś ciemnych, zupełnie obcych domów. Nieznane, ciemne, okropne domy. Były tam czarne pokoje, które się za mną zamykały tak, że nie mogłem oddychać…”

„Nazywam się Lisa. Jestem dziewczynką, to chyba od razu widać z imienia. Mam siedem lat i wkrótce skończę osiem.”

„Mówił, że z Nangijali pochodzą wszystkie bajki, bo właśnie tam takie rzeczy się dzieją i ten, kto się tam znajdzie, ma przygody i od rana do wieczora, a nawet w nocy.”

„Obmacałem się dokładnie i poczułem, że jestem zdrowy i wesoły w każdej części ciała. Po co mi w takim razie uroda? I bez niej moje ciało było takie szczęśliwe, jakby się całe śmiało.”

„Obudzili się oboje, kiedy słońce, wzniósłszy się ponad grzbiety górskie, zalało blaskiem przeciwległy brzeg rzeki. Rozżarzona czerwień wynurzyła się z porannej mgły i niczym ognista łuna rozgorzała nad lasami aż po horyzont.”

Książka biograficzna o Astrid Lindgren

„Astrid Lindgren. Opowieść o życiu i twórczości” jest książką biograficzną Margarety Stromstedt wspaniale przybliżającą czytelnikom postać znanej autorki dla dzieci.

Źródła: