Danuta Stenka (ur. 1961) to popularna polska aktorka, rodem z Kaszub. Realizuje się w różnych przestrzeniach sztuki: filmu, teatru, telewizji, dubbingu. Czyta Biblię po kaszubsku i promuje kulturę regionu. Przez kilka lat zmagała się z depresją.
Wzrost: 167 cm
Instagram: @danutastenka_fp_official
Spis treści
Danuta Stenka – Aktorka z kaszubskim rodowodem
Danuta Maria Stenka (z męża Grzelak) urodziła się 10 października 1961 r. w Sierakowicach w kaszubskiej rodzinie. Ojciec pochodził z Gowidlina, mama z okolic Kościerzyny. Jako Kaszubi, smagani wiatrami historii, wiedzieli, że muszą być silni.
Pierwszą anegdotę związaną z jej życiem poznała z opowiadań mamy. Ponoć kiedy pielęgniarka zszywała na rączce nowo narodzonej Danusi tasiemkę z imieniem i nazwiskiem, wyleciała jej z ręki igła. Wpadła do łóżeczka i nie udało się znaleźć zguby.
Wczesne lata spędziła w Gowidlinie. To miejsce, gdzie zamiast „dzień dobry” mówiło się „niech badze pochwalony!”, a dziewczyny ścigały się, która zapuści najdłuższe włosy. W niedzielę po mszy sąsiedzi schodzili się na telewizor, na „Czterech pancernych…”.
Dom prowadzili dosłownie otwarty, bo jako Kaszubi nie mieli w zwyczaju zamykać drzwi na klucz. Kiedy aktorka przeniosła się do Poznania i została do tego poniekąd „zmuszona”, rzecz jasna z ostrożności, przez długi czas odczuwała wstyd z powodu klucza szczękającego w zamku.
Gowidlino z czasów dzieciństwa to miejsce, gdzie stały chatki z pruskiego muru, pokryte strzechą. Do dzisiaj zachowały się tylko na fotografiach. A szkoda, ubolewała aktorka po tym jak dom dziadków spłonął w przeddzień jej narodzenia. Po pożarze dziadkowie i pradziadek zamieszkali wspólnie z rodzicami Danuty. W jednym pokoju z kuchnią i pokoiku na strychu szkolnym.
Po trzech latach wybudowali nowy dom. Z tamtego czasu zachowało się w pamięci pierwsze wyraźne wspomnienie, chociaż Danusia miała zaledwie trzy latka. Żałowała starego, ciasnego mieszkanka, do którego przywykła.
W siódmej klasie na lekcję wychowania obywatelskiego miała nauczyć się legendy Gowidlina w oryginale. Nie mówiła dobrze po kaszubsku, ale zawzięła się i „dała radę”. Dziś chętnie wraca w rodzinne strony (za promocję kultury kaszubskiej otrzymała Tytuł Honorowej Obywatelki Gminy Sierakowice), chociaż nie wszystkie wspomnienia z młodości są miłe. Dorastała naznaczona piętnem chorób bliskich, co niewątpliwie wpłynęło na jej życie.
Wakacje spędzała na wyspie na Jeziorze Gowidlińskim. Często nawet bez śniadania, bo szkoda tracić czasu, kiedy pogoda piękna. Jeździli łódką zrobioną przez ojca, bawiąc się z dzieciakami licznych wujków i cioć, którzy przyjeżdżali w odwiedziny (mama aktorki miała 13. rodzeństwa).
Kiedy zaś pod koniec podstawówki pojechała na kolonie do Warszawy, poczuła się jakby wysłano ją w kosmos. Zapamiętała betonowe pustynie pozbawione zieleni i upał nie do zniesienia. No i saturatory przy głównych ulicach, bo bardzo chciało się pić w tym upale. „A w Gowidlinie ciepła woda w jeziorze, dzieciaki i zabawa do późnego wieczora…” .
Ukończyła ogólniak w Kartuzach, choć to miasteczko oddalone od rodzinnej miejscowości o 30 km oznaczało konieczność mieszkania w internacie. A tam życie na godziny i na dzwonki. Trzy nieznajome dziewczyny w pokoju, o dziesiątej wieczorem „egipskie ciemności”, o 6 rano pobudka, obowiązkowa gimnastyka i inne rytuały. Po jakimś czasie oswoiła to miejsce, przywykła, a nawet je polubiła. Ale po maturze wróciła do Gowidlina, do pracy w podstawówce, do której kiedyś sama chodziła.
W ogólniaku była tą z klasy matematyczno-fizycznej i nigdy nie zostałaby aktorką, gdyby nie upór polonistki. Wywoływała ją do tablicy, kazała mówić wiersze, wysłała na konkurs recytatorski, w którym zajęła 2 miejsce w województwie.
I wierciła dziurę w brzuchu, żeby Danusia złożyła papiery na aktorstwo. O tym, że zdała, najpierw nieoficjalnie dowiedziała się od koleżanek. „Podobno najlepiej poszło dziewczynie z jakiegoś zadupia, takiej w bordowej marynarce” – mówiły za jej plecami. Chodziło o Stenkę. Gdyby jednak się nie dostała, nie próbowałaby drugi raz. Wie to na pewno.
Ale udało się, Studium Aktorskie przy Teatrze Wybrzeże w Gdańsku skończyła w 1984 r.
Danuta Stenka – Teatr, Biblia po kaszubsku, dubbing
Debiut teatralny aktorki dokonał się na deskach gdańskiego Teatru Wybrzeże, w „Betlejem Polskim” Rydla. Od 1984 r. przez kolejne cztery lata występowała na scenie Teatru Współczesnego w Szczecinie, później, od 1988 r. znalazła się w zespole poznańskiego Teatru Nowego.
Tam poznała Izabellę Cywińską, z którą połączyła ją wieloletnia współpraca. W końcu lat 80. pojawiły się pierwsze propozycje ze strony Teatru Telewizji. W 1991 r. przeniosła się do Teatru Dramatycznego w Warszawie, a od 2003 r. jest aktorką warszawskiego Teatru Narodowego.
Gościnnie pojawia się w spektaklach TR Warszawa u Jarzyny oraz w Nowym Teatrze, w sztukach Warlikowskiego. Grywała na deskach Narodowego Starego Teatru w Krakowie oraz tamtejszego Teatru Łaźnia Nowa.
Najczęściej – klasyczne role w „Człowieku z La Manchy”, „Poskromieniu złośnicy”, „Makbecie” i innych.
W wejherowskiej kolegiacie można usłyszeć kaszubskie tłumaczenia Biblii w interpretacji Stenki. W 2015 r. zasiadała w jury polsatowskiego Celebrity Splash!.
Jest również aktorką dubbingową. Nie byłoby Cher w „Nowym Scooby Doo” (1972-73), gdyby nie ciepły głos aktorki. Inaczej brzmiałaby Mirage z „Iniemamocnych” (2004) i Jadis, Biała Czarownica z „Opowieści z Narnii: Lew, Czarownica i stara szafa” (2005) oraz z kolejnej części „Książę Kaspian” (2008), a nawet Gertruda z „Zaplątanych” (2010), gdyby nie zgodziła się dubbingować postaci. W kolejnych latach mówiła jeszcze głosem Galadrieli w „Hobbicie: Pustkowie Smauga” (2013), a później w „Bitwie Pięciu Armii” (2014), Ramondy w „Czarnej Panterze” (2018) czy Sarabi w „Królu Lwie” (2019).
Danuta Stenka – Judyta i George Sand; filmy, seriale
W filmie pojawiła się po raz pierwszy w 1990 r. jako Elżbieta w „Rozmowach o miłości”. W kolejnych latach najczęściej powierzano jej role żon i matek („Sprawa kobiet” – 1992, „Jakub” – 1993, „Nocne graffiti” – 1996, „Szczęśliwego Nowego Jorku” – 1997), była prezesem funduszu powierniczego („Ostatnia misja” –1999).
W 2001 r. zachwyciła jako Pomponia Grecyna, opiekunka Ligii w „Quo vadis”, rok później (2002) brawurowo zagrała George Sand w „Chopin. Pragnienie miłości”. Ta rola przyniosła aktorce prestiżowego Orła Polską Nagrodę Filmową.
Młodsze pokolenie, zaczytane w książkach Grocholi poznało Stenkę jako przebojową Judytę Kozłowską z kultowej produkcji „Nigdy w życiu!” (2004). To wtedy, tak brawurowo kreując bohaterkę przyszło jej zmierzyć się z jednym z największych wyzwań w życiu – z depresją.
Propozycji zawodowych cały czas jednak przybywało. W 2005 r. zagrała u Izabelli Cywińskiej w filmie „Kochankowie z Marony” − jako Hornowa, dwa lata później pojawiła się w kultowym „Rysiu” (2007) Stanisława Tyma, jako „Ruda”, asystentka „Kredy”, a w 2007 r. zagrała jeszcze genialną rolę generałowej Róży, w „Katyniu” Andrzeja Wajdy. Dostała wtedy drugiego Orła.
Rok później zagrała w kultowej produkcji Koneckiego i Saramonowicza – „Lejdis”, kobiecej odpowiedzi na „męski” „Testosteron”.
W dorobku zawodowym ma wiele ról lekarek. Spokojna, z doskonałą prezencją, „pasuje” do takich ról. Panią doktor była m.in. w serialach „Lekarze” (2012) i „Diagnoza” (2018-19). Biały fartuch przywdziała również w filmie biograficznym „Nad życie”, opowiadającym historię przedwcześnie zmarłej siatkarki Agaty Mróz; następnie w „Chemii” (2015) Bartosza Prokopowicza, będącej ekranizacją zmagań z chorobą żony reżysera – Magdaleny Prokopowicz (założycielka fundacji „Rak’n’Roll” zmarła w 2012 r.).
Stenka grała również w serialach historycznych „Boża podszewka” (1997, 2005), „Tajemnica Twierdzy Szyfrów” (2007), „Czas honoru (2009), „1920. Wojna i miłość” (2010), „Wojenne dziewczyny” (2017) itp.
Z dużego ekranu znana jest z komedii romantycznych: „Planeta singli” (2016, 2018, 2019) „Listy do M 3” (2017), „Listy do M 4” (2020). Zagrała w filmie poruszającym temat adopcji – „1800 gramów (2019), a także w słynnej „Sali samobójców. Hejter” Komasy (2020).
Danuta Stenka – W walce z depresją
Nad kobietami w rodzinie Stenki zawisło widmo chorób. Tuż po wojnie babcia zapadła na nowotwór. Przez dziewięć lat walczyła o powrót do zdrowia, zwłaszcza że miała dla kogo się starać – była matką kilkanaściorga dzieci. Walkę przegrała rok przed narodzinami Danuty.
Matka aktorki też zmagała się z problemami zdrowotnymi, co skutkowało wieloma trudnościami. Na szczęście udało się pokonać chorobę.
Te doświadczenia sprawiły, że gwiazda ceni zdrowy styl życia – ćwiczy, przestrzega diety i regularnych wizyt lekarskich.
Ale i jej los nie oszczędził – przez długie lata zmagała się z depresją. Lęk, stres, poczucie braku sensu dopadło ją zanim rozpoczęła pracę przy „Nigdy w życiu”. „Budziłam się rano i zanim otworzyłam oczy, chciało mi się płakać. Jakbym straciła sens życia. Smutek się nasilał, czułam, jak spadam na dno. Uciekałam przed lekarzem, dopóki nie straciłam kontroli” – mówiła w wywiadzie dla Videportal.pl. Po 6. latach udało się pokonać depresję, a swoimi doświadczeniami przestrzega innych, gdy choroba daje o sobie znać.
Danuta Stenka – Mąż od 30 lat, córki
Aktorka od wielu lat wiedzie uporządkowane życie u boku Janusza Grzelaka, również aktora. Poznali się Klubie Związków Twórczych podczas festiwalu teatralnego w Toruniu i są małżeństwem od 30 lat. „Zakochiwałam się wielokrotnie, ale przy Januszu po raz pierwszy i jedyny pojawiła się myśl, wręcz pewność, że ten człowiek będzie moim mężem” – mówiła aktorka. Para doczekała się dwójki dzieci – Pauliny i Wiktorii. Córki są już dorosłe i wyprowadziły się z domu. Z dziećmi łączą aktorkę dobre relacje. „Mama to nie tylko mama, ale też najlepsza przyjaciółka. (…) Mogę jej powiedzieć absolutnie wszystko” mówiła w „Sukcesie” Paulina Grzelak.
Danuta Stenka – Ciekawostki
Jest bohaterką książki Łukasza Maciejewskiego „Flirtując z życiem”.
Wspiera Krótką Instrukcję Obsługi Raka Piersi. „Możemy zrobić coś dobrego”
Jest ambasadorem kampanii Legalna Kultura. W czerwcu 2000 r. Danuta Stenka i Janusz Grzelak odebrali „Srebrne Jabłka” dla najpiękniejszych polskich par show-biznesu.
Źródła
Zdjęcie: wikimedia.org | Autor: Paweł Matyka | Licencja: CC BY-SA 4.0
https://www.filmweb.pl/person/Danuta+Stenka-401https://plejada.pl/zdjecia-gwiazd/danuta-stenka-i-janusz-grzelak-historia-milosci-slub-dzieci-foto/tsdy51s
https://zwierciadlo.pl/kultura/kultura-wywiady/danuta-stenka-trening-z-kaszubskiego
https://www.gala.pl/artykul/danuta-stenka-wspomina-swoje-dziecinstwo-na-kaszubach-wideo
https://viva.pl/ludzie/newsy/danuta-stenka-zdradza-sekrety-malzenstwa-kim-jest-jej-maz-115442-r1/
https://wmeritum.pl/danuta-stenka-depresja/269070
https://www.danutastenka.art.pl/biografia
https://www.plotek.pl/plotek/0,78882,398208420.html?tag=danuta+stenka
