Dolly Parton (ur. 19 stycznia 1946 r., w Locust Ridge, USA), jest amerykańską piosenkarką country, gitarzystką i aktorką, najbardziej znaną z pionierskiej współpracy między stylami country i pop.
Spis treści
Krótki życiorys Dolly Parton
Dolly Parton (ur. 19 stycznia 1946 r., w Locust Ridge, USA) była i pozostaje gwiazdą amerykańskiej sceny country, autorką tekstów piosenek, a także producentką filmową i aktorką.
Dolly urodziła się jako czwarte z dwanaściorga dzieci. Debiutowała już w wieku 10 lat – występowała wtedy w lokalnym radio i telewizji. Dwa lata później poznała się ze swym późniejszym mężem, Carlem Deanem, z którym jest w związku do dziś.
Popularność zdobyła dzięki wsparciu Portera Wagonera. W latach 70. Parton zasłynęła jako najwybitniejsza wykonawczyni muzyki country w Stanach Zjednoczonych. Piosenka autorstwa Parton, mianowicie „I Will Always Love You”, która opowiada o jej rezygnacji ze współpracy z Wagonerem, została w 1974 r. istnym numerem 1. na listach przebojów gatunku country, w USA. W 1978 r. Dolly odebrała nagrodę Grammy przyznaną tej najlepszej wokalistce country. Nagrała niezapomniane przeboje, jak te pt. „Coat of Many Colours”, „Jolene”, czy też „Inside In The Stream”. W latach 80. pojawiła się również na ekranach. Zagrała jedną z głównych ról w filmie komediowym Colina Higginsa zatytułowanym „Od dziewiątej do piątej” (1980). Została nominowana także do Oscara – za piosenkę skomponowaną na potrzeby kina. Zaznaczmy, iż młodszej publiczności Parton znana jest do dziś za sprawą serialu „Hannah Montana”.
Rozszerzona biografia Dolly Parton
Początki
Parton urodziła się w biednej rodzinie rolniczej, jako czwarte z 12 dzieci. W młodości wykazywała zdolności i pasję do muzyki, już jako dziecko występując będąc piosenkarką i gitarzystką w lokalnych programach radiowych i telewizyjnych, w Knoxville, w stanie Tennessee (USA). W 1964 r., zaraz po ukończeniu szkoły średniej, wyjechała do Nashville, aby kontynuować karierę muzyczną.
Współpraca w Porterem Wagonerem
W Nashville Parton została protegowaną piosenkarza muzyki country i gwiazdą Grand Ole Opry, Portera Wagonera. Dzięki wielokrotnym występom w programie telewizyjnym Wagonera, Parton zyskała uznanie od wschodniego wybrzeża po wybrzeże zachodnie. Wkrótce przyciągnęła uwagę potentatów branży muzycznej z RCA Records, a następnie nagrała kilkanaście hitów – wraz z Wagonerem – w wytwórni RCA. Dzięki swojemu związkowi z Wagonerem, Parton szybko stała się jedną z najpopularniejszych piosenkarek muzyki country.
Droga do Country Music Hall of Fame
W 1974 r. Parton przerwała pracę z Wagonerem, aby rozpocząć karierę solową, w której odniosła natychmiastowy sukces: zarówno w 1975 r., jak i w 76 r. Została wybrana wokalistką roku przez Country Music Association (CMA) dzięki takim utworom, jak: „Jolene” i „Love Is Like a Butterfly” (oba z roku 1974). Mniej więcej w tym samym czasie Parton zaczęła przechodzić na rynek muzyki pop, a w 1978 roku zdobyła nagrodę Grammy za utwór „Here You Come Again” i została uznana za artystę roku przez CMA. W miarę rozwoju kariery Parton otrzymywała nagrody Grammy, zarówno za utwory, w tym „9 do 5” (1980) i „Shine” (2001), jak i za albumy, w tym z Lindą Ronstadt i Emmylou Harris oraz The Grass Is Blue (1999). Parton została wprowadzona do Country Music Hall of Fame w 1999 roku i kontynuowała wydawanie hitowych albumów, w tym “Blue Smoke” (2014) i “Pure & Simple” (2016).
Sukcesy na miarę “Stalowych Magnolii”
W latach 80. Parton pojawiła się w kilku udanych filmach, w szczególności “Nine to Five” (1980; obraz znany również jako “9 do 5”) i The Best Little Whorehouse in Teksasie (1982, znany w Polsce jako “Najlepszy mały burdelik w Teksasie”), dla których zdołała upowszechnić jedną ze swoich najpopularniejszych piosenek, zatytułowaną „I Will Always Love You ”(1974). W 1989 roku Parton odegrała natomiast główną rolę w “Steel Magnolias” (“Stalowe Magnolie”). W latach 90. i 2000. zagrała gościnnie w wielu serialach telewizyjnych i pojawiła się w kilku filmach telewizyjnych. W 2009 roku Parton napisał muzykę i teksty do adaptacji muzycznej filmu na Broadwayu, “9 do 5”. Trzy lata później zagrała w filmie “Radosny hałas”. Film telewizyjny o jej wczesnym życiu, “Dolly Parton’s Coat of Many Colours” (2015), wziął swoją nazwę od swojej piosenki z 1971 roku. Jej muzyka zainspirowała także powstanie Dolly Parton Heartstrings, czyli serię antologii, która zadebiutowała na Netflix w 2019 roku.
Pozostałe inicjatywy
Oprócz działań scenicznych i ekranowych Parton była zaangażowana w wiele innych projektów. W 1986 roku otworzyła Dollywood – park rozrywki skoncentrowany na tradycjach Appalachów – w Great Smoky Mountains, we wschodnim Tennessee. Dwa lata później utworzyła Dollywood Foundation, organizację mającą na celu dostarczanie dzieciom inspiracji i materiałów edukacyjnych. W 1994 roku Parton opublikowała swoją autobiografię, “Dolly: My Life and Other Unfinished Business”, która została bestsellerem w Stanach Zjednoczonych.
Laury “żywej legendy”
Wkład Parton w sztukę i kulturę Stanów Zjednoczonych przyniósł jej liczne nagrody również od organizacji spoza branży muzycznej i filmowej. Została nazwana “Żywą legendą” przez Bibliotekę Kongresu w 2004 r., a to ze względu na wzbogacenie amerykańskiego dziedzictwa kulturowego. W 2005 roku otrzymała Narodowy Medal Sztuki rządu USA, a w 2006 roku została nagrodzona przez Kennedy Center for the Performing Arts w Waszyngtonie za całokształt twórczości.
Ciekawostki o Dolly Parton
- Dolly Parton jest matką chrzestną popularnej amerykańskiej piosenkarki Miley Cyrus.
- Dolly Parton wielokrotnie odmówiła współpracy na rzecz fotosesji w Playboy’u.
- Z wywiadów dla prasy i telewizji jasno wynika, iż artystka lubi zażartować ze swojej urody, a zwłaszcza z operacji plastycznych; mawia na przykład, że jej “tani wygląd kosztuje ją mnóstwo pieniędzy”.
- To od jej imienia pierwsze sklonowane zwierzę (owieczkę) nazwano Dolly. Zwierzak został efektem klonowania z komórek gruczołu mlekowego. Pretekstem do takiego wyboru imienia został duży biust artystki.
Cytaty Dolly Parton
“Dowiedz się kim jesteś i pozostań sobą.”
“Mój taki wygląd kosztuje mnie mnóstwo pieniędzy.”
“Moje paznokcie to sekcja rytmiczna, zwłaszcza kiedy piszę piosenkę zupełnie sama. Pewnego dnia mogę wyciąć nimi album, jestem wówczas tylko ja i moje paznokcie.”
“Po prostu polegam na wielu modlitwach i medytacjach. Wierzę, że bez Boga nie jestem nikim, ale z Bogiem mogę wszystko.”
Źródła
Zdjęcie pochodzi z portalu wikimedia.org. Autorem jest Curtis Hilbun. Zdjęcie zostało wykorzystane na podstawie licencji CC BY 3.0.
https://www.britannica.com/biography/Dolly-Partonhttps://pl.wikipedia.org/wiki/Dolly_Parton
https://en.wikipedia.org/wiki/Dolly_Parton
https://biografia24.pl/dolly-parton/
