El Greco

El Greco (1541-1614) był malarzem i rzeźbiarzem hiszpańskim pochodzenia greckiego, wybitnym przedstawicielem manieryzmu.

Spis treści

Krótki życiorys El Greca

El Greco, a właściwie Dhominikos Theotokopulos urodził się w 1541 roku w Iraklionie na Krecie. Przebywając na wyspie, w początkowym okresie swej twórczości malował ikony. W 1658 roku wyjechał do Wenecji, gdzie prawdopodobnie przebywał w pracowni Tycjana i poznał obraz Tintoretta, w których najbardziej zachwycał go ich kolor. Wpływ tych dwóch osobowości będzie widoczny w jego malarstwie.

Od 1570 roku El Greco przebywał na dworze kardynała Alessandro Farnese w Rzymie. Tam zetknął się z twórczością Rafaela Santiego i Michała Anioła. Do ich twórczości ustosunkował się krytycznie. Zarzucał im przywiązywanie zbyt dużej wagi do rysunku, a zmniejszenie roli koloru. Wskutek konfliktu z Georgio Vasarim zdecydował się opuścić Rzym w 1577 roku. Wyjechał i osiadł w Toledo. Tu pracował do śmierci i tu powstawały jego najdojrzalsze dzieła. Wykonywał je przede wszystkim na zamówienie kościoła katolickiego.

Jego ukochaną była Joerónima de las Cuevas, z którą miał syna Jorge Manuela. Jego syn również został malarzem i chociaż pozostawał on pod wpływem ojca, to nigdy nie dorównał mu talentem.

El Greco zmarł 7 kwietnia 1614 roku w Toledo. Po śmierci zapomniano o jego twórczości. Dopiero pod koniec XX wieku został odkryty ponownie. Doceniono jego silny indywidualizm i ekspresję. Sposób w jaki malował: swobodna forma, rysunek i kolor miały znaczący wpływ na wielkich artystów. Należą do nich takie osobowości jak Paul Cezanne, Pablo Picasso, Jackson Pollock.

Obrazy El Greca

Charakterystyczne dla obrazów El Greca jest wydłużenie postaci, które artystyczni laicy w XIX wieku interpretowali jako wyraz wady wzroku (astygmatyzm), jednak był to świadomy zabieg artystyczny malarza.

W jego twórczości przeważa malarstwo religijne. Namalował takie obrazy jak: Wniebowzięcie Najświętszej Marii Panny (1577), Trójca Święta (1577), Święty Sebastian (1578), Obnażenie z szat (1579), Zwiastowanie (1605-1612), Chrzest Chrystusa (1608-1614). Malował również portrety, spośród których najbardziej znany to Dama w Futrze. Prawdopodobnie jest to portret jego ukochanej, Jerónimy de las Cuevas.

Innym tematem jego twórczości są sceny mitologiczne. Spośród nich bardzo znanym obrazem jak Laokoon (1610). El Greco malował również pejzaże m.in. Widok Toledo (1597-1599). Jest autorem Pogrzebu hrabiego Orgaza (1586). Marginalnie zajmował się również projektowaniem ołtarzy i rzeźbą.

Jedynym obrazem El Greco w Polsce jest Ekstaza św. Franciszka. Obraz znajduje się w ekspozycji otwartej Muzeum Diecezjalnego w Siedlcach.

El Greco – Ciekawostki

Jego bezpośredniość i własne zdanie przysparzały mu wrogów, gdziekolwiek się udał. Ponoć zaproponował papieżowi usunięcie fresków Michała Anioła z Kaplicy Sykstyńskiej i zastąpienie ich własnym dziełem. Wzburzył w ten sposób rzymski świat sztuki oraz lokalnych krytyków sztuki.

Z perspektywy czasu, El Greco wyprzedzał swoje czasy. Jest on inspiracją dla artystów, którzy chcą odrzucić trendy oraz techniki swojej epoki, i wybrać to, z czym im współcześni woleliby nie pracować. Jego śmiałość została uwieczniona w pozostawionych przez niego pracach.

W 2007 roku debiut miał film o życiu artysty pt. El Greco, który został oparty na fikcjonalizowanej powieści biograficznej.