Zyciorysy.info - logo
  • Życiorysy i biografie
    • Aktorzy
    • Duchowni
    • Działacze proklimatyczni
    • Działacze religijni
    • Działacze społeczni
    • Dziennikarze
    • Filozofowie
    • Kompozytorzy
    • Malarze
    • Modelki
    • Naukowcy
    • Papieże
    • Pierwsze damy
    • Piłkarze
    • Piosenkarze
    • Pisarze
    • Podróżnicy i odkrywcy
    • Politycy
    • Postacie biblijne
    • Prezenterzy telewizyjni
    • Projektanci mody
    • Przedsiębiorcy
    • Przywódcy
    • Reżyserzy
    • Rodzina królewska
    • Różne
    • Satyrycy
    • Sportowcy
    • Święci
    • Władcy Polski
    • Wojskowi
    • Wynalazcy
    • Zbrodniarze
    • Zespoły
  • Znaczenie imion
    • Imiona męskie
    • Imiona żeńskie
  • Lista artykułów
  • Kontakt

Zyciorysy.info » Życiorysy i biografie » Politycy » Gabriel Narutowicz

Gabriel Narutowicz

Politycy , Przywódcy
Autor: Jakub Mazur | 30 lipca, 2018 | Brak komentarzy
Gabriel Narutowicz

Gabriel Narutowicz przyszedł na świat w Teleszach 17 marca 1865 roku. Odszedł w Warszawie 16 grudnia 1922 roku. Był elektrykiem i hydrotechnikiem, pełnił funkcje profesora Politechniki w Zurychu. Później jako minister robót publicznych, spraw zagranicznych, wreszcie pierwszy prezydent RP.


Spis treści |Kliknij na rozdział, aby zostać przeniesionym|

  • Krótki życiorys Gabriela Narutowicza
  • Biografia rozszerzona Gabriela Narutowicza
  • Ciekawostki o Gabrielu Narutowiczu
  • Cytaty Gabriela Narutowicza
  • Źródła

Krótki życiorys Gabriela Narutowicza

Urodził się w Teleszach 17 marca 1865 roku. Pochodził z rodziny o korzeniach szlacheckich. Ojciec był czynnym działaczem ruchu niepodległościowego, matka Gabriela Narutowicza jako człowiek dobrze wykształcony zadbała by rozbudzić w synu zainteresowania na gruncie wiedzy w duchu oświecenia. Sporą część życia przeznaczył na swą działalność naukową w Szwajcarii, zdobywając w końcu tytuł profesora Uniwersytetu w Zurychu. Zdobył jednocześnie obywatelstwo szwajcarskie. Był związany z wolnomularstwem. W czasie I wojny zabiegał by polska emigracja działała szerzej na rzecz Polski niepodległej. Wrócił do Polski po I wojnie. Jako osoba wykształcona i doświadczona pierwszorzędnie, podjął tekę ministra spraw zagranicznych i robót publicznych. Jego to zasługą były działania restrukturyzacyjne w dziedzinie przemysłu i pracach nad nowymi rozwiązaniami elektryfikacyjnymi oraz hydrologicznymi. Wystartował w wyborach prezydenckich – poparcie miał jednak wśród sejmowej mniejszości, lecz nieoczekiwanie wygrał ówczesne wybory, co wzbudziło ferment znacznej części opinii publicznej. 16 grudnia 1922 roku Gabriel Narutowicz został śmiertelnie postrzelony przez zamachowca, który był radykałem prawicowym. Zatem jego prezydentura trwała zaledwie pięć dni, tym nie mniej obfitując w burzliwe demonstracje – na ulice wyszli wtedy ludzi nie mogący pogodzić się z jego wygraną.

Biografia rozszerzona Gabriela Narutowicza

Szlachcic Narutowicz

Jego rodzina pochodziła ze Żmudzi. Ojciec, Jan Narutowicz, był jako sędzia powiatu ziemskiego i właściciel osady wiejskiej ziemianinem postępowym, forsującym politykę uwłaszczania chłopów. Gabriel Narutowicz miał rok, gdy odszedł jego ojciec. Matka natomiast była osobą wykształconą i światłą – była jako pasjonatka idei oświeceniowych oraz patriotycznych zdolna zaszczepić w synu zamiłowanie do wiedzy.

Nauka i udział w poważnych inwestycjach

Do gimnazjum chodził na Łotwie. Następnie studia podjął w Petersburgu, później studiował też w Szwajcarii na Politechnice, która mieściła się w Zurychu. Zdobył dzięki temu zawód konstruktora i inżyniera. Spędzał dużą część życia w Szwajcarii, w związku z czym otrzymał w końcu szwajcarskie obywatelstwo. Był zaangażowanym w sprawy miejscowej poloni, związany również z partią „Proletariat”. Był konstruktorem budowlanym, zasłynął jako pionier przedsięwzięć elektryfikacyjnych. Pracował nad udoskonalaniem hydroelektrowni w krajach Europy Zachodniej, nie tylko w Szwajcarii, bowiem również we Francji, Niemczech czy we Włoszech i Hiszpanii. W efekcie zyskał tytuł profesora tej dziedziny na Uniwersytecie w Zurychu. Został docenionym odbiorcą zleceń rządowych w obszarze gospodarki wodnej. Rok 1915 oznaczał dla Narutowicza status przewodniczącego międzynarodowej komisji regulacji Renu. Natomiast odnośnie spraw polskich był z czasem coraz bliższy idei Józefa Piłsudskiego. Później niósł pomoc ofiarom wojny na terytoriach polskich. Zakończenie działań I wojny sprawiło, że przyjechał do Polski, by kraj odbudowywać.

Udane kroki ministerialne

23 czerwca 1920 został w rządzie utworzonym przez Władysława Grabskiego ministrem robót publicznych, pracując w tych ramach do roku 1922. Później wchodził też w skład rządów Wincentego Witosa oraz Antoniego Ponikowskiego. Angażował się również w projekty przemysłowe, przykładem choćby inwestycja budowlana w Porąbce na Sole. Wreszcie w roku 1922 został ministrem spraw zagranicznych, a to w rządzie kolejno Artura Śliwińskiego oraz Juliana Nowaka. Jego też zasługą był sojusz z Rumunią.

Kandydatura

Mając poparcie PSL „Wyzwolenie”, podjął decyzje o wyborczym starcie do fotela prezydenckiego. Miał poparcie lewicy, PSL „Piast” oraz mniejszości narodowych znajdujących się w Sejmie RP. Nieoczekiwanie wybory wygrał. Było to spore zaskoczenie ze względu na większe szanse prawicy i jej kontrkandydata. Narodowa Demokracja zorganizowała wtedy demonstracje przetaczające się ulicami Warszawy. Nie szczędziły Narutowicza stołeczne tytuły prasowe.

Niebezpieczne symptomy

Urząd Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Narutowicz pełnił przez pięć dni. Zaprzysiężenie Narutowicza mające miejsce 11 grudnia 1922 było w czasie zbieżne z zakorkowaniem demonstracjami ulicy Wiejskiej. Wznoszono hasła zarówno narodowe, jak i głoszono treści antysemickie. Tymczasem sam Narutowicz nie czuł się kandydatem lewicy w rozumieniu jej skrajnych ideałów.

Próby opanowania sytuacji

Pierwsze dni po zaprzysiężeniu Narutowicz spożytkował na rozmowy i pertraktacje z przedstawicielami chadecji oraz Kościoła. Musiał, bowiem nie cieszył się poparciem większości sejmowej. Postawił więc na rząd pozaparlamentarny. Tekę ministra spraw zagranicznych podarował Maurycemu Zamoyskiemu, czyli jego kontrkandydatowi. Następna była wizyta w Belwederze u Piłsudskiego.

Tragiczny koniec

Listy z pogróżkami dostawał do samego końca. 16 grudnia 1922 roku, podczas wizyty w galerii „Zachęta” prawicowy radykał śmiertelnie ranił Narutowicza. Uroczystości pogrzebowe pierwszego prezydenta wolnej RP odbyły się 19 grudnia 1922 roku.

Ciekawostki o Gabrielu Narutowiczu

  • Zamachowiec, który zabił Narutowicza, został stracony. Nie był jednak typem szeregowego dzałacza Endecji, bowiem jako krytyk literacki, był osobą wykształconą i inteligentną.
  • Na celowniku politycznej ekstremy, w tym komunizujących grup terrorystycznych, był Józef Piłsudski. Rozumiejąc te sprawy, Piłsudski zdążył przestrzec Narutowicza, informując o zagrożeniu.
  • Józef Piłsudski był bratem ciotecznym żony brata Narutowicza.
  • Gabriel Narutowicz był dotąd najlepiej wykształconym, doświadczonym i docenionym zawodowo prezydentem w historii RP.
  • Gabriel Narutowicz brał udział w przedsięwzięciach wolnomularskich – był to dodatkowy powód, dla którego prawicowa ekstrema była mu całkiem przeciwna.
  • Rosyjski wymiar sprawiedliwości ścigał Narutowicza listem gończym, co było związane z jego zaangażowaniem w sprawy polskiej niepodległości.
  • Był kawalerem Wielkiej Wstęgi Orderu Odrodzenia Polski, a co więcej – Orderu Orła Białego.

Cytaty Gabriela Narutowicza

Ponieważ jeden z demonstrantów próbował ugodzić Narutowicza już wcześniej, prezydent powiedział, że: „Lepiej, że ja oberwałem, niż gdyby policja skrzywdziła któregoś z tych małych chłopców, biorących udział w tej łobuzerce ulicznej. Przecież oni są niewinni. Bezmyślność tej burdy ulicznej bije każdego w oczy, przecież krzykami kilkudziesięciu, a nawet kilkuset smarkaczy nikt kierować się nie może. Sytuacja jest dla mnie bardzo przykra, gdyż nie chodzi mi o moją osobę, nie mogę jednak dopuścić do poniżenia godności Rzeczypospolitej.”

„Ma pan rację, to nie jest Europa. Ci ludzie lepiej się czuli pod tym, kto karki im deptał i bił po pysku.” – powiedział Narutowicz do Piłsudskiego tuż przed śmiercią, a to odnośnie ulicznych burd organizowanych w związku z jego prezydenturą.

Artykuły, które mogą Ci się spodobać:

Zawisza Czarny
Zawisza Czarny
Tadeusz Rejtan
Tadeusz Rejtan
Włodzimierz Lenin (2)
Włodzimierz Lenin

Źródła

  • http://www.publikacje.org/straszne-dnie/
  • https://pl.wikipedia.org/wiki/Gabriel_Narutowicz
  • http://dzieje.pl/postacie/gabriel-narutowicz-1865-1922
  • https://biografia24.pl/gabriel-narutowicz/

Jak oceniasz ten artykuł?

Jeśli chcesz ocenić artykuł na 5, kliknij na ostatnią gwiazdkę i potwierdź głosowanie (inne oceny analogicznie). Pamiętaj, że twoja opinia jest dla nas ważna.

Średnia głosów to 4.3 / 5. Oddanych głosów: 4

Brak oddanych głosów. Bądź pierwszym, który oceni artykuł!

Dziękujemy za ocenę.

Zapraszamy do polubienia naszego profilu na Facebooku:

Przykro nam, że tak oceniłeś/aś ten artykuł.

Pomóż nam usprawnić ten artykuł. Doceniamy konstruktywną krytykę.

W jaki sposób możemy poprawić ten artykuł?

Autor: Jakub Mazur

Z wykształcenia socjolog. Swoje dziennikarskie doświadczenie zdobywał pracując w lokalnym czasopiśmie na Podkarpaciu i w regionalnej telewizji na Podbeskidziu.

Niezwykły życiorys:

|Kliknij na zdjęcie, by przejść do artykułu|
Carlo Acutis (zdjęcie)

Carlo Acutis (1991-2006) był włoskim uczniem pełnym dobroci dla ludzi i miłości do Boga. Ewangelizował poprzez internet i stworzył międzynarodową wystawę na temat Cudów eucharystycznych, która gościła na 5 kontynentach i poruszyła serca wielu ludzi, pomagając im zbliżyć się do Boga. Carlo jest błogosławionym Kościoła katolickiego. Może być wzorem do naśladowania nie tylko dla młodych ludzi, ale dla każdego człowieka, gdyż poprzez swoje życie dał nam niezwykły przykład miłości do Boga i ludzi.

Polub nas:

Biografie znanych ludzi

Zobacz:

Pozycjonowanie stron

Tagi:

Biografie mężczyznBiografie osób zmarłychZnani Polacy

  • Poprzedni wpis Tadeusz Różewicz
  • Następny wpis Fiodor Dostojewski

Dodaj komentarz Anuluj pisanie odpowiedzi

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Wyszukiwanie

Menu

  • Życiorysy i biografie
  • Znaczenie imion
  • Lista artykułów
  • Regulamin
  • Polityka prywatności
  • Redakcja
  • Kontakt

Najnowsze wpisy

  • Św. Natalia. Czego jest patronką? Interesujący życiorys Świętej
  • Agnieszka Chylińska. Kim jest jej mąż? Ile mają dzieci? Trudny życiorys charakterystycznej piosenkarki
  • Królowa Elżbieta II. Czy miała formalne wykształcenie? Biografia Królowej z ciekawymi informacjami
  • Agnieszka Drewnicka. Ile ma lat? Czy ma męża i dzieci? Zaskakujący życiorys wokalistki z zespołu Exaited
  • Magdalena „Kajra” Kajrowicz. Ile ma lat? Jakie ma wykształcenie? Interesująca biografia żony Sławomira

Ciekawe artykuły

Zawisza Czarny
Zawisza Czarny
Tadeusz Rejtan
Tadeusz Rejtan
Włodzimierz Lenin (2)
Włodzimierz Lenin
Józef Stalin (2)
Józef Stalin
Józef Wybicki
Józef Wybicki
Józef Beck
Józef Beck
Perykles
Perykles
Otto von Bismarck
Otto von Bismarck
Józef Poniatowski
Józef Poniatowski
Ignacy Daszyński
Ignacy Daszyński
Abraham Lincoln
Abraham Lincoln
Władysław Sikorski
Władysław Sikorski

Apostołowie Biblijni patriarchowie Biografie kobiet Biografie mężczyzn Biografie osób zmarłych Biografie osób żyjących Brytyjska rodzina królewska Dojrzali piosenkarze Gwiazdy disco polo Gwiazdy śląskiej estrady Imiona męskie na J Imiona męskie na M Imiona na A Imiona na J Imiona na K Imiona na M Imiona na R Imiona na S Imiona na W Imiona żeńskie na A Imiona żeńskie na K Imiona żeńskie na M Najpopularniejsi Święci Piosenkarze I poł. XX wieku Polscy nobliści Polscy piosenkarze młodszego pokolenia Polscy piosenkarze starszego pokolenia Pytanie na śniadanie Raperzy Skoczkowie narciarscy Starożytne postacie Zagraniczni piosenkarze młodego pokolenia Zagraniczni piosenkarze starszego pokolenia Znani Amerykanie Znani Anglicy Znani Brytyjczycy Znani Francuzi Znani Grecy Znani Hiszpanie Znani Holendrzy Znani Niemcy Znani Polacy Znani Rosjanie Znani Włosi Znani Żydzi

Linki sponsorowane

Primitivo di Manduria



Rzetelność dziennikarska

Dokładamy wszelkich starań by informacje prezentowane w biografiach były zgodne z prawdą. Opieramy się na źródłach, które podajemy na końcu każdego artykułu. Jeśli zauważyłeś jakiś błąd prosimy o informację w komentarzu lub poprzez e-maila.

© 2021 Zyciorysy.info