Zyciorysy.info - życiorysy i biografie znanych ludzi
  • Życiorysy i biografie
    • Aktorzy
    • Duchowni
    • Działacze proklimatyczni
    • Działacze religijni
    • Działacze społeczni
    • Dziennikarze
    • Filozofowie
    • Kompozytorzy
    • Malarze
    • Modelki
    • Naukowcy
    • Papieże
    • Pierwsze damy
    • Piłkarze
    • Piosenkarze
    • Pisarze
    • Podróżnicy i odkrywcy
    • Politycy
    • Postacie biblijne
    • Prezenterzy telewizyjni
    • Projektanci mody
    • Przedsiębiorcy
    • Przywódcy
    • Reżyserzy
    • Rodzina królewska
    • Różne
    • Satyrycy
    • Sportowcy
    • Święci
    • Władcy Polski
    • Wojskowi
    • Wynalazcy
    • Zbrodniarze
    • Zespoły
  • Znaczenie imion
    • Imiona męskie
    • Imiona żeńskie
  • Lista artykułów
  • Kontakt

Zyciorysy.info » Życiorysy i biografie » Malarze

Hieronim Bosch

Malarze
Autor: Jakub Mazur | 13 października, 2019 | 1 komentarz
Hieronim Bosch

Hieronim Bosch (ok. 1450-1516), był niderlandzkim malarzem i rysownikiem przełomu późnego gotyku i doby wczesnego renesansu północnego, kontynuatorem stylu malarskiego ostatniej generacji flamandzkich prymitywistów.


Spis treści (kliknij na rozdział, aby zostać przeniesionym)

Toggle
  • Krótki życiorys Hieronima Boscha
  • Rozszerzona biografia Hieronima Boscha
  • Ciekawostki o Hieronimie Boschu
  • Źródła

Krótki życiorys Hieronima Boscha

Hieronim Bosch (ur. 1450 – zm. 9 sierpnia 1516) był niderlandzkim malarzem i rysownikiem z Brabancji. Jest jednym z najwybitniejszych przedstawicieli wczesno-holenderskiej szkoły malarstwa. Jego prace zawierają fantastyczne ilustracje religijnych pojęć oraz narracji.

Niewiele wiadomo o życiu Boscha, choć istnieją pewne zapisy. Większość życia malarz spędził w miasteczku Hertogenbosch, gdzie przyszedł na świat jako Jheronimus van Aken. Korzenie jego przodków znajdują się również w Nijmegen i Aachen (co widać w jego nazwisku: Van Aken). Jego pesymistyczny i fantastyczny styl wywarł duży wpływ na sztukę XVI wieku, m.in. na twórczość Pietera Bruegela Starszego. Dziś jest postrzegany jako malarz niezwykły, ponieważ cechuje jego prace głęboki wgląd w podświadome pragnienia ludzkości i jej najgłębsze lęki. Dziś przypisuje mu się autorstwo dwudziestu pięciu słynnych dzieł wraz z ośmioma rysunkami. Do jego najbardziej uznanych prac należy też kilka tryptyków, w tym słynny „Ogród ziemskich rozkoszy”.

Rozszerzona biografia Hieronima Boscha

Życie Hieronima Boscha

Hieronim Bosch urodził się ok. 1450 roku jako Jheronimus van Aken (co znaczy „z Akwizgranu”). Podpisał wiele swoich obrazów jako Jheronimus Bosch.

Niewiele wiadomo o życiu i kształceniu się Boscha. Nie pozostawił po sobie żadnych listów ani pamiętników, a to, co zostało zidentyfikowane, zostało zaczerpnięte z krótkich odniesień do niego w miejskich aktach w miejscowości Hertogenbosch oraz w księgach rachunkowych miejscowego zakonu Wspaniałego Bractwa Matki Bożej. Nic nie wiadomo o jego osobowości ani jego przemyśleniach na temat znaczenia sztuki w ogóle.

Wiadomo natomiast, iż Bosch urodził się i żył przez całe życie w pobliskim 's-Hertogenbosch, mieście w Księstwie Brabancji. Jego dziadek, Jan van Aken był malarzem i po raz pierwszy wspomniany w miejscowych aktach w 1430 r. Wiadomo, że Jan miał pięciu synów, z których czterech było również malarzami. Ojciec Boscha, Anthonius van Aken działał jako doradca artystyczny znamienitego bractwa Matki Bożej. Ogólnie przyjmuje się, że albo ojciec Boscha, albo jeden z jego wujów nauczył artystę malować, ale żadne z ich dzieł nie przetrwało. Bosch pojawia się po raz pierwszy w rejestrze miejskim 5 kwietnia 1474 r., wtedy bowiem zostaje wymieniony wraz z dwoma braćmi i siostrą. Jego „Ukrzyżowanie św. Julii” przypisuje się już środkowemu okresowi Boscha, ok. 1497 r.

’s-Hertogenbosch było kwitnącym miastem w XV-wiecznej Brabancji, na południu dzisiejszej Holandii, w ówczesnej Burgundiii. W 1463 cztery tysiące domów w mieście zostało zniszczonych przez katastrofalny pożar, którego prawdopodobnie był świadkiem właśnie trzynastoletni Bosch. To zdarzenie uważa się w jego biografii za kluczowe z tego względu, iż odcisnęło znaczące piętno na psychice trzynastolatka, co tez przejawiają jego późniejsze dzieła.

Bosch stał się popularnym malarzem jeszcze za życia i często otrzymywał zlecenia z zagranicy. W 1488 r. artysta wstąpił do bardzo szanowanego Bractwa Matki Bożej, wspólnoty złożonej z około czterdziestu wpływowych obywateli „Hertogenbosch” i aż siedmiu tysięcy osób „zewnętrznych”, ponieważ członków z całej ówczesnej Europy.

W latach 1479-1481 Bosch poślubił Aleyte van den Meerveen, która była od niego kilka lat starsza. Para przeniosła się do pobliskiego miasta Oirschot, gdzie jego żona odziedziczyła dom i ziemię tego miasteczka od swojej bogatej rodziny. Bosch był, jak się okazało, zręcznym administratorem dóbr miejscowości Oirschot, pomimo zatargów z rodziną małżonki.

Bosch zyskał sławę jeszcze za życia, o czym świadczą zapisy w miejscowych rejestrach cechów miasteczka Oirschot. Kluczowe było zlecenie namalowania „Sądu Ostatecznego” dla księcia burgundzkiego Filipa Pięknego, ale i sama obecność dzieł Boscha na dworach, m.in. jego „Kuszenie św. Antoniego” znalazło się w zbiorach Małgorzaty Habsburskiej, czyli namiestniczki Niderlandów.

Wpis w księgach Bractwa Matki Bożej odnotowuje śmierć Boscha w 1516 roku. 9 sierpnia tego roku w kościele św. Jana odbyła się msza żałobna w jego pamięci.

Po śmierci Bosch zyskał wielkie uznanie, a jego pracami zainteresowali się najbogatsi kolekcjonerzy gromadzący dzieła sztuki, m.in. król hiszpański, Filip II, stąd też największa kolekcja dzieł Boscha znajduje się obecnie w muzeum Prado w Madrycie.

Twórczość i jego charakterystyka

Bosch namalował co najmniej szesnaście tryptyków, z których osiem jest w pełni nienaruszonych, a kolejne pięć we fragmentach. Prace Boscha są na ogół podzielone na trzy okresy życia, dotyczące lat wczesnych (ok. 1470–1485), środkowego okresu (ok. 1485–1500) i późnego okresu (ok. 1500 do jego śmierci). Według szacunków znawców, trzynaście zachowanych obrazów Boscha zostało ukończonych w późnym okresie, a siedem przypisano do jego okresu środkowego. Niedawne badania dendrochronologiczne paneli dębowych doprowadziły do ​​dokładniejszego datowania większości obrazów Boscha.

Jego najsłynniejszym tryptykiem jest „Ogród ziemskich rozkoszy” (ok. 1495–1505), będąc traktowanym dziś jako obraz przejściowy wykonany przez Boscha między jego okresem środkowym a późnym. W panelu po lewej stronie tego dzieła Bóg przedstawia Adamowi Ewę; innowacyjny był fakt przedstawienia tam Boga o młodzieńczym wyglądzie. Postacie są osadzone w krajobrazie zamieszkanym przez egzotyczne zwierzęta i inne nietypowe pół-organiczne formy. Centralny panel jest szeroką panoramą pełną nagich postaci zajmujących się niewinną radością, a także fantastycznych zwierząt, ponadwymiarowych owoców i formacji kamiennych. Prawy panel przedstawia piekło; świat, w którym ludzkość uległa pokusom zła i podlega wiecznemu potępieniu. Panel ten ma zimne kolory, przedstawiając dobitnie postaci torturowane. Naga postać ludzka straciła wszelki erotyzm sugerowany w panelu centralnym.

Bosch czasami malował w sposób odpowiedni dla szkiców, kontrastując z tradycyjnym flamandzkim stylem malowania, w którym gładka powierzchnia – uzyskana dzięki zastosowaniu wielu przezroczystych szkliw – kryje pędzel.

Obrazy Boscha z ich szorstkimi powierzchniami (tak zwane malarstwo impastowe) różniły się od tradycji wielkich malarzy niderlandzkich z końca XV i na początku XVI wieku. Do dziś przetrwało około dwudziestu pięciu jego oryginalnych dzieł.

Ciekawostki o Hieronimie Boschu

  • Części swoich obrazów Bosch nawet nie podpisywał. Uznano go za autora niektórych płócien, biorąc pod uwagę wyłącznie ich stylistykę.
  • Niektóre swoje obrazy podpisywał jako „Bosch”. Był to skrót od nazwy miejsca urodzenia.
  • Będąc trzynastolatkiem był świadkiem pożaru w miejscowości swego zamieszkania. Analiza dzieł artysty świadczy dobitnie, że zdarzenie to odbiło się szerokim echem w świadomości twórcy.
  • Był bardzo dobrym gospodarzem w miasteczku, jakie odziedziczył w posagu swej żony.
  • Podobnie jak wielu innych twórców w historii sztuki, Bosch zyskał wielką sławę dopiero po swojej śmierci.
  • Bosch wywarł znaczny wpływ na dwudziestowiecznych surrealistów.
  • Artysta wprowadził do swych dzieł wątki moralizatorskie i elementy fantastyczne. To istotne zwłaszcza przez pryzmat nowożytności, którą Bosch przywitał, żegnając jednocześnie świat sztuki stricte średniowiecznej.

Artykuły, które mogą Ci się spodobać:

Vincent van Gogh (autoportret)
Vincent van Gogh. Biografia wyjątkowego malarza pełna ciekawostek
Rembrandt
Rembrandt
Pieter Bruegel
Pieter Bruegel

Źródła

https://pl.wikipedia.org/wiki/Hieronim_Bosch
https://niezlasztuka.net/o-sztuce/bosch-ogrod-rozkoszy-ziemskich/
https://biografia24.pl/hieronim-bosch/
https://www.newsweek.pl/wiedza/historia/malarstwo-hieronima-boscha-czyli-rozkosz-i-rozpacz/4vyv2l2

Jak oceniasz ten artykuł?

Jeśli chcesz ocenić artykuł na 5, kliknij na ostatnią gwiazdkę i potwierdź głosowanie (inne oceny analogicznie). Pamiętaj, że twoja opinia jest dla nas ważna.

Średnia głosów to 4.8 / 5. Oddanych głosów: 5

Brak oddanych głosów. Bądź pierwszym, który oceni artykuł!

Przykro nam, że tak oceniłeś/aś ten artykuł.

Pomóż nam usprawnić ten artykuł. Doceniamy konstruktywną krytykę.

W jaki sposób możemy poprawić ten artykuł?

Autor: Jakub Mazur

Z wykształcenia socjolog. Swoje dziennikarskie doświadczenie zdobywał pracując w lokalnym czasopiśmie na Podkarpaciu i w regionalnej telewizji na Podbeskidziu. Jego kilkuletnia przygoda z redakcją Zyciorysy.info zaowocowała znacznym wkładem w rozwój portalu.

Zapisz się do newslettera

Chciałbyś co jakiś czas otrzymywać powiadomienia o nowych, ciekawych biografiach?
Zapisz się do newslettera:

Tagi:

Biografie mężczyznBiografie osób zmarłychZnani Holendrzy

  • Poprzedni wpis Ferenc Molnar
  • Następny wpis Andre Rieu

1 komentarz

  1. Barbara pisze:
    21 grudnia 2022 o 17:26

    Od czasu do czasu trzeba oderwać się o codzienności i poszerzyć wiedze , zainteresowania. Zrobiłam to z przyjemnością . Dziękuje za taką możliwość.

    Odpowiedz

Dodaj komentarz Anuluj pisanie odpowiedzi

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Wyszukiwanie

Menu

  • Życiorysy i biografie
  • Znaczenie imion
  • Lista artykułów
  • Regulamin
  • Polityka prywatności
  • Redakcja
  • Kontakt

Najnowsze wpisy

  • Andrew Carnegie
  • Dustin Moskovitz
  • Charles W. Hull
  • Karol Nawrocki – żona, rodzina, dzieci, rodzice – Życiorys
  • Św. Antoni Padewski

Ciekawe artykuły

Vincent van Gogh (autoportret)
Vincent van Gogh. Biografia wyjątkowego malarza pełna ciekawostek
Rembrandt
Rembrandt
Pieter Bruegel
Pieter Bruegel
Jerzy Nowosielski
Jerzy Nowosielski
Nikifor
Nikifor Krynicki
Peter Paul Rubens
Peter Paul Rubens
Claude Monet
Claude Monet
El Greco
El Greco
Rafael Santi
Rafael Santi
Diego Rivera
Diego Rivera
Salvador Dali
Salvador Dali
Andre Rieu
Andre Rieu

Apostołowie Biografie kobiet Biografie mężczyzn Biografie osób zmarłych Biografie osób żyjących Brytyjska rodzina królewska Dojrzali piosenkarze Gwiazdy disco polo Gwiazdy śląskiej estrady Imiona męskie na A Imiona męskie na J Imiona męskie na K Imiona męskie na M Imiona na A Imiona na J Imiona na K Imiona na M Imiona na R Imiona na S Imiona żeńskie na A Imiona żeńskie na K Imiona żeńskie na M Najpopularniejsi Święci Piosenkarze I poł. XX wieku Polscy nobliści Polscy piosenkarze młodszego pokolenia Polscy piosenkarze starszego pokolenia Pytanie na śniadanie Raperzy Skoczkowie narciarscy Starożytne postacie Zagraniczni piosenkarze młodego pokolenia Zagraniczni piosenkarze starszego pokolenia Znani Amerykanie Znani Anglicy Znani Brytyjczycy Znani Francuzi Znani Grecy Znani Hiszpanie Znani Holendrzy Znani Niemcy Znani Polacy Znani Rosjanie Znani Włosi Znani Żydzi

Linki sponsorowane

zwalczanie insektów Kraków i Katowice
piemont wino


Rzetelność dziennikarska

Dokładamy wszelkich starań by informacje prezentowane w biografiach były zgodne z prawdą. Opieramy się na źródłach, które podajemy na końcu każdego artykułu. Jeśli zauważyłeś jakiś błąd prosimy o informację w komentarzu lub poprzez e-maila.

© 2021 Zyciorysy.info