Ignacy Loyola

Św. Ignacy Loyola (1491-1556) był założycielem Towarzystwa Jezusowego, czyli jezuitów. Choć wśród założycieli zakonów religijnych jest raczej mniej znany niż: św. Benedykt, św. Franciszek z Asyżu czy św. Jan Bosko, to jego wpływ na historię Kościoła nie był mniejszy od tego, jaki wywarli wspomniani „giganci” chrześcijańskiej świętości.

Kim był Ignacy Loyola? Życiorys – historia, najważniejsze informacje, dokonania, patron

Ignacy Loyola urodził się w 1491 roku w Azpeitii, w baskijskiej prownicji Guipuzcoa (Hiszpania), w szlacheckiej rodzinie na zamku Loyola. Zwyczajem Basków było przyjmowanie nazwiska od nazwy domu (zamku czy też twierdzy), gdzie się urodzili.

Przyszedł na świat jako trzynaste dziecko rycerskiego, dość zamożnego rodu. Gdy miał rok, upadła Granada i muzułmanie zostali ostatecznie wypędzeni z Hiszpanii, a Krzyszof Kolumb odkrył Amerykę. Dla braci Ignacego była to okazja, aby wyjechać z kraju i szukać szczęścia w Nowym Świecie.

Początkowo Ignacy wychowywał się w domu, potem w Arevalo chłopiec jako paź pełnił służbę na dworze Juana Valasqueza, ministra skarbu królów hiszpańskich. Niewątpliwie z dworem tego możnego pana podróżował po całym państwie. Po jego śmierci przeszedł na służbę wicekróla Nawarry.

Jego rodzice wymarzyli sobie dla niego karierę kościelną. On jednak nie czuł się do niej powołany wolał zostać rycerzem. Marzył o tym, by „czynić wielkie rzeczy”, rywalizując z dokonaniami słynnych rycerzy, jednak brakowało mu ku temu okazji. Pierwsza nadarzyła się w maju 1521 roku. Francuzi chcieli odebrać Hiszpanii Nawarrę, dlatego rozpoczęli oblężenie stolicy, Pampeluny. Ignacy ze swoim niewielkim oddziałem pospieszył na pomoc miastu i uparcie sprzeciwiał się jego poddaniu, zajmując ze swoimi ludźmi twierdzę, która w końcu została zbombardowana przez wroga. Jeden z pocisków roztrzaskał mu prawą nogę i poważnie zranił lewą.

Przeniesiono go do rodzinnego zamku, gdzie w wielkich cierpieniach przechodził długi okres rekonwalescencji. W tym czasie nawrócił się. Podczas rekonwalescencji czytał „Żywoty świętych” i pod ich wpływem zrodziły się w nim pobożne odczucia. Postanowił porzucić światowe życie i zostać „rycerzem Boga”. Utwierdzony wizją Najświętszej Maryi Panny, rozpoczął drogę do doskonałości. Udał się do opactwa Montserrat, gdzie odbył spowiedź generalną. W drodze do Ziemi Świętej Ignacy Loyola zatrzymał się w hiszpańskiej Manrezie, gdzie oddawał się kontemplacji i ascezie. Pozostał tam przez prawie rok. Tam powstały „Ćwiczenia duchowne”, tam też otrzymał dzięki Bożej łasce wiele przeżyć mistycznych i objawień, które ukształtowały jego duchowość.

W 1523 roku pojechał do Rzymu, stamtąd zaś przez Wenecję do Ziemi Świętej. Chciał tam pozostać na stałe, lecz w wyniku rozkazu papieskiego legata wrócił do kraju i w Barcelonie w wieku trzydziestu trzech lat zasiadł w ławie szkolnej, aby uczyć się łaciny. Następnie udał się do Alkali i Salamanki, gdzie słuchał wykładów filozofii. Doznał niejednej przykrości, gdyż jego żebraczy strój, umartwiony tryb życia i apostolska gorliwość przejawiająca się m.in. w udzielaniu nauk i pouczeń duchownych, wzbudziły podejrzenia o przynależność do sekty alumbrados. Został oczyszczony z zarzutów, lecz wcześniej wtrącono go do więzienia na 42 dni. Przez tę sytuację ucierpiały jego studia. Aby temu zaradzić, przeniósł się do Paryża i tam kontynuował studia humanistyczne oraz słuchał wykładów teologii (1528-1535).

Ignacy nie posiadał nic swojego i żył ze skromnych środków, które otrzymywał z Hiszpanii od kochających go osób. Dzielił pokój z młodym człowiekiem pochodzącym z Nawarry, Franciszkiem Ksawerym oraz z Sabaudczykiem Piotrem Favre (Faber). Bardzo zdolnemu i inteligentnemu Franciszkowi powierzono zadanie udzielania Ignacemu korepetycji z filozofii Arystotelesa, ale Franciszek czuł do Ignacego silną antypatię, gdyż uważał że jest on zbyt pobożny, dlatego przekazał te dodatkowe zajęcia Piotrowi Favre. Ignacy nie obraził się za to, co więcej dzielił się w Franciszkiem, któremu wciąż brakowało pieniędzy, tym, co miał, i przysyłał mu uczniów na prywatne lekcje. Z kolei latem udawał się do Flandrii, gdzie żebrał, zdobywając w ten sposób pieniądze potrzebne na opłacenie studiów i na dalszą pomoc dla współlokatorów.

Ignacy studiował z zaangażowaniem i uzyskał tytuł magistra sztuk (czyli filozofii). Podarował kilku młodym ludziom, w tym Piotrowi Favre „Ćwiczenia duchowe”, tworząc wokół siebie grupkę „przyjaciół Boga”, zdecydowanych służyć Panu i żyć w ubóstwie, angażując się w apostolat. Dnia 15 sierpnia 1534 roku wraz z sześcioma towarzyszami w kaplicy Matki Bożej na Montmartrze złożyli ślub śluby ubóstwa, czystości i udania się do Ziemi Świętej oraz pracy wśród niewiernych, a także podporzadkowania się bez reszty decyzjom papieskim. Stworzyli w ten sposób zalążek przyszłego Towarzystwa Jezusowego.

Ignacy wkrótce ich opuścił. Udał się do rodziny, aby poratować swoje zdrowie. W 1536 roku wszyscy spotkali się w Wenecji, oczekując na możliwość wyjazdu do Ziemi Świętej. W związku z wydarzeniami politycznymi podróż nie doszła do skutku, dlatego też zgodnie ze swym postanowieniem udali się do Rzymu. Tymczasem Ignacy Loyola prywatnie ukończył teologię i dnia 24 czerwca przyjął święcenia kapłańskie. Podobnie uczynili jego towarzysze, którzy równocześnie pracowali w szpitalach, nauczali na ulicach katechizmu i głosili kazania. Podczas drogi do Rzymu Ignacy przeżył wizję, która umocniła go w pracy formowania nowego zakonu. Po długim dojrzałym namyśle jego towarzysze doszli do decyzji założenia zakonu (1539). W 1540 roku papież Paweł III zatwierdził Towarzystwo Jezusowe. Ignacy Loyola został wkrótce wybrany przełożonym generalnym. Odtąd już stale przebywał w Rzymie. Zajmował się dziełami miłosierdzia i bezpośrednią działalnością duszpasterską. Ze szczególną miłością odnosił się do najbiedniejszych: sierot, kobiet upadłych, chorych, pogardzanych synów narodu izraelskiego. Sporo czasu poświęcał na kierownictwo duchowne prowadzone także poprzez korespondencję. Przede wszystkim kierował rozrastającym się zakonem, który otwierał swoje placówki w krajach europejskich i na misjach.

Towarzystwo Jezusowe rozwinęło swoją ożywioną działalność i objęło zasięgiem tereny od Indii na Wschodzie do Brazylii na Zachodzie. Ignacy Loyola organizował zajęcia i studia, pilnował nowych fundacji, troszczył się o formowanie młodzieży. W samym Rzymie stworzył ośrodek apostolskiego promieniowania, przestrzegał przed przesadą i bronił zakonu przed atakami z zewnątrz. We wszystkim okazywał się doskonałym przełożonym, który z ludźmi potrafił pracować energicznie i dobrotliwie, niczym dobry ojciec. Gdy w Konstytucjach zakonu nakreślił obraz wzorowego przełożonego, stworzył właściwie autoportret. Konstytucje ukochanego „najmniejszego”, jak zwykł mawiać, Towarzystwa Jezusowego pisał długie lata. W tym celu spędzał długie dnie i noce na modlitwie, szukał świateł z nieba i w powolnym trudzie nakreślał zakonowi ramy równie trwałe jak elastyczne, umożliwiające stosowanie w rozmaitych warunkach życia i pracy. Wśród tego trudu i przeżyć mistycznych zwolna spalał się schorowany już od dawna jego organizm. Długie podróże i ciężkie pokuty, jakie praktykował po nawróceniu, poważnie nadwątliły jego siły i stały się przyczyną licznych cierpień, które znosił z wielką siłą ducha. Był przełożonym generalnym Towarzystwa Jezusowego przez piętnaście lat. Zmarł po krótkiej chorobie dnia 31 lipca 1556 roku, zamykając swoje nieustające poszukiwanie Boga i dążenie do powiększania Jego chwały słowami: Ay, Dios (Ach, Boże).

Pozostawił po sobie sporą spuściznę literacką:

• 7 tysięcy listów, zawierających nieraz cenne pouczenia duchowne (trzy z nich: o posłuszeństwie, ubóstwie i doskonałości – weszły do kanonu lektury w wielu społecznościach zakonnych),
• tzw. Opowiadania pielgrzyma, tj. sporządzoną pod jego dyktandem część autobiografii,
• Dziennik duchowny, który niestety zachował się w niewielkim fragmencie. Jest to cenne świadectwo ignacjańskiej mistyki.

Dalszy rozwój życia zakonnego i ewolucja chrześcijańskiej duchowości sprawiły, że największe znaczenie nabrały dwa dzieła: Konstytucje zakonu oraz Ćwiczenia duchowne.

Ignacy Loyola został beatyfikowany w 1609 roku przez papieża Pawła V. Trzynaście lat później, w 1622 roku został kanonizowany, wraz z umiłowanym przez siebie synem duchownym, Franciszkiem Ksawerym.

W 1922 roku św. Ignacy Loyola został ogłoszony przez papieża Piusa XI patronem rekolekcji.

Ignacy Loyola – „Ćwiczenia duchowe”

Ćwiczenia duchowne wywarły ogromny wpływ na duchowość katolicką po tym, jak uzyskały w 1548 roku aprobatę papieża Pawła III, który to zachęcał wszystkich chrześcijan do ich praktykowania.

Dobrym wstępem do zapoznania się z duchowością ignacjańską jest wykład jezuity dr hab. Wacława Królikowskiego oraz siostry mgr lic. Anny Marii Pudełko. Temat wykładu brzmi: Jak podejmować dobre decyzje?:

Jak podejmować dobre decyzje? Duchowość dla Warszawy – Wykład 1/2 – o. dr hab. Wacław Królikowski SJ

Kolejnym ważnym elementem duchowości ignacjańskiej i Ćwiczeń duchownych są Reguły o rozeznawaniu duchów. Ksiądz Wacław wspomniał w powyższym wykładzie, że można te Reguły czytać codziennie. Kliknij by przejść do Reguł o rozeznawaniu duchów. Są one w formacie .pdf i w bardzo łatwy sposób można je sobie wydrukować.

Ksiądz Wacław wspomniał także o regułach dokonywania wyboru. W książeczce Ćwiczenia duchowne są to punkty 169-189.

Główne źródła

Henryk Fros SJ, Franciszek Sowa, Twoje imię, Wydawnictwo WAM, Kraków 2000

Praca zbiorowa pod red. Antonio Tarzia, Święci na każdy dzień, Wydawnictwo Jedność, Kielce 2011

Zdjęcie: domena publiczna, autor anonimowy

Tagi: