Adam – znaczenie imienia, imieniny, zdrobnienia, patron

Imię Adam jest imieniem, którego pochodzenie trudno jest jednoznacznie wyjaśnić. Niemniej imię to obecne jest w historii Polski od dawna. Nic więc dziwnego, że nosi lub nosiło je wielu znamienitych Polaków: poetów, teologów, aktorów oraz przedstawicieli świata sportu. 

Pochodzenie i znaczenie imienia Adam

Imię Adam kojarzy się w oczywisty sposób z pierwszym stworzonym i wymienionym w Księdze Rodzaju mężczyzną. Jan Grzenia podaje, że jedno ze zdań Księgi powinno być tłumaczone jako „każda istota żywa winna nosić imię nadane jej przez Adama” (Rdz 2, 19). Skąd jednak pochodzi samo imię? Nie zostało to jednoznacznie wyjaśnione. Według jednej z koncepcji wywodzi się ono od hebrajskiego słowa adam, które oznacza „ludzie”. Wiąże się je jednocześnie ze słowem adhamah, które z kolei znaczy „ziemia”. W kontekście pokrewieństw pomiędzy tymi słowami przywołuje się analogię np. do powiązania wyrazów homo (człowiek) i humus (ziemia). Odnośnie słowa adhamah: sądzono w tym kontekście, że pierwotnie imię Adam mogło oznaczać rolnika. Istniała jeszcze inna teoria co do pochodzenia imienia Adam, które miało oznaczać „czerwony”, jako że pierwszy człowiek miał zostać ulepiony z gliny tego właśnie koloru. Imię to mogło się również wywodzić od sumeryjskiego wyrazu ada-mu, czyli „mój ojciec” lub arabskiego adama – „łączyć się”.

W Polsce imię to pojawia się już w źródłach z XII wieku, w podstawowej formie pojawiło się w źródle z 1194 roku. Inne znane jego formy to Jadam (1399), Jedam (1435), Adem (1426), w średniowieczu funkcjonowały także zdrobnienia Adamek lub Adamko. W Polsce od imienia Adam powstały nazwiska, takie jak Adamek, Adamik, Adamus, Adasiewicz, Adamczyk oraz nazwy miejscowości: Adamowice, Adamkowo, Adampol, Adamczowice. Imię Adam jest imieniem popularnym. W roku 2020 nadano je 4469 razy (miejsce 12), natomiast ogółem nosiło je prawie 401 000 mężczyzn (miejsce 10).

Imieniny Adama

Najpopularniejszą datą imienin Adama jest 24 grudnia. Mężczyźni, chłopaki i chłopcy o tym imieniu mogą również obchodzić imieniny 6 kwietnia, 16 maja, 12 czerwca, 9 września oraz 12 grudnia.

Zdrobnienia imienia Adam

Najpopularniejsze zdrobnienia imienia Adam to Adaś, Adamek, Adasiek, Adasio, Adaśko, Adamcio, Adi, Adasiunio, Adach, Adamski.

Imię Adam w innych językach

Język angielski, francuski, rosyjski – Adam

Język niemiecki – Adam, Hadam

Język hiszpański – Adan

Język włoski – Adamo

Język łaciński – Adam, Adamus

Patron imienia Adam

Z oczywistych względów za najważniejszego patrona tego imienia uważany jest Adam, praojciec rodzaju ludzkiego. Historia związana z opuszczeniem przez niego Edenu jest powszechnie znana. Adam musząc zadbać o byt zgodnie z Księgą Rodzaju stał się pierwszym rolnikiem, a zapewne i pierwszym przedstawicielem wielu innych zawodów. Jego dalsze życie nie było jednak drogą dalszego upadku. Przeciwnie, nadal był wierzący i wyrażał skruchę. Zdaniem wielu Ojców Kościoła, w tym św. Augustyna został też ostatecznie zbawiony. Panuje także opinia, że sam Chrystus mógł po swojej śmierci na krzyżu poinformować Adama o zwycięstwie nad grzechem pierworodnym. Zresztą motyw ten został oddany w ikonografii w postaci chociażby Krwi Chrystusowej spływającej na czaszkę Adama.

Imię Adam ma też polskiego patrona. Jest nim Adam Bargielski, urodzony w roku 1903. W młodości kilka miesięcy spędził w szkole podchorążych, jednak w styczniu 1925 roku wstąpił do seminarium duchownego w Łomży. Święcenia kapłańskie przyjął w roku 1929, przez pewien czas był wikariuszem w parafii św. Wojciecha w Poznaniu. Był później wikariuszem w innych miejscowościach, zaś w momencie wybuchu II wojny światowej pracował na parafii w Myszyńcu. W pracy wykazywał się żarliwością, zaś najważniejszym jego czynem było zgłoszenie się wiosną 1940 roku do siedziby gestapo, które aresztowało 82-letniego proboszcza Klemensa Sawickiego. Chciał jego uwolnienia, oferując w zamian swoją osobę. Został uwięziony w Działdowie. Trafiał później do różnych miejsc, natomiast w Dachau został zamęczony przez strażników. Zmarł 8 września 1942 roku i to właśnie 8 września jest wspominany. Został beatyfikowany w grupie 108 męczenników II wojny światowej w roku 1999 przez papieża Jana Pawła II.

Znani imiennicy

Adam Mickiewicz (1798-1855) – poeta i publicysta, ale i działacz polityczny oraz dowódca wojskowy. Utworzył m.in. polski legion we Włoszech w czasie trwania Wiosny Ludów. Najsłynniejsze jego dzieła to Pan Tadeusz, czyli ostatni zajazd na Litwie oraz Konrad Wallenrod. Dowiedz się więcej

Adam Asnyk (1838-1897) – dramatopisarz i poeta. Był członkiem Rządu Narodowego w czasie trwania powstania styczniowego oraz pierwszym prezesem Towarzystwa Szkoły Ludowej. Pozostawił po sobie liczne tomy poezji, w tym cykl sonetów Nad głębiami. 

Adam Boniecki herbu Bończa – urodzony w 1934 roku prezbiter rzymskokatolicki. Przez kilka lat pełnił funkcję generała zakonu Marianów. Przez 12 lat był redaktorem naczelnym „Tygodnika Powszechnego”. Odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.

Adam Hanuszkiewicz (1924-2011) – aktor i reżyser teatralny. Był dyrektorem artystycznym Teatru Powszechnego oraz Teatru Narodowego w Warszawie. Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi oraz m.in. Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.

Adam Małysz – urodzony w 1977 roku skoczek narciarski, później również kierowca rajdowy. Zdobywca aż 4 Kryształowych Kul, czterech złotych medali mistrzostw świata, zwycięzca Turnieju Czterech Skoczni oraz 3 srebrnych i jednego brązowego medalu olimpijskiego. Dowiedz się więcej

Adam Nawałka – urodzony w 1957 roku piłkarz, później trener piłkarski. W latach 2013-2018 selekcjoner reprezentacji Polski, która na Mistrzostwach Europy w roku 2016 dotarła do ćwierćfinału. W 2015 roku wybrany Trenerem Roku w plebiscycie „Przeglądu Sportowego”. Dowiedz się więcej

Adam Ostrowski (O.S.T.R.) – urodzony w 1980 roku raper i producent muzyczny. Kilkakrotny laureat Fryderyka w kategorii album roku hip-hop. W roku 2012 wybrany uznany za najlepszego polskiego producenta hip-hopowego w rankingu czasopisma „Machina”.

Bibliografia

J. Bubak, Księga naszych imion, Ossolineum, Wrocław 1993.

H. Fros, F. Sowa, Księga imion i świętych, tom 1, Wydawnictwo WAM, Kraków 1997.

J. Grzenia, Słownik imion, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008.

S. Pajka, O księżach z parafii kurpiowskich zamordowanych w obozach hitlerowskich, „Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego”, nr 8/1994.

Tagi: