Agnieszka – znaczenie imienia, imieniny, zdrobnienia, patronka

Imię Agnieszka jest jednym z popularniejszych w Polsce imion. Przemierzyć jednak musiało wiele państw, zanim ze świata starożytnego dotarło do naszego kraju. W ciekawy sposób znaczenie tego imienia pokrywa się z postawą najsłynniejszej patronki tego imienia, czyli św. Agnieszki Rzymianki.

Pochodzenie i znaczenie imienia Agnieszka

Imię Agnieszka – jak informuje o tym Jan Grzenia – dotarło do Polski dosyć okrężną drogą. Ono samo ma korzenie łacińskie, przy czym jego cząstka jest prawdopodobnie pochodzenia greckiego: chodzi o słowa hagné lub też agné, które oznaczają „czysta, bez skazy, dziewicza”. Od formy łacińskiej powstał niemiecki odpowiednik Agnes, który następnie trafił do Czech, z których najprawdopodobniej imię to przywędrowało do Polski. W formie Agnes imię to odnotowano w Polsce w źródle z 1248 roku. Późniejsze zaobserwowane formy to Angneta (1366), Jagniesz (1376) oraz Agneta (1378). Powstawały też formy pochodne tego imienia, takie jak Jagnieszka (1369), forma Agnieszka została odnotowana w roku 1371, Jegnieszka (1385) oraz Angnieszka (1399). W średniowieczu powstawały również ówczesne specyficzne zdrobnienia tego imienia, takie jak Agna (1251), Jagna (1288) oraz Jagosza (1442). Ciekawostką jest, że w województwie wielkopolskim częścią wsi Ksawerów jest Agnieszków. Pomimo tego, że w roku 2020 imię Agnieszka nadano tylko 186 dziewczynkom (miejsce 102), to jednak nadal jest to jedno z najpopularniejszych imion żeńskich. We wspomnianym roku nosiło je bowiem ponad 551 000 kobiet, co daje mu wysokie miejsce 5. W tym roku w Polsce było również 421 kobiet o imieniu Agnes (takie imię nadano 3 razy) oraz po 14 o imionach Agneta i Agnesa.

Imieniny Agnieszki

Najpopularniejszą datą imienin Agnieszki jest 21 stycznia. Kobiety, dziewczyny i dziewczynki o tym imieniu mogą również obchodzić imieniny 28 stycznia, 28 lutego, 2, 6 i 26 marca, 20 kwietnia, 13 maja, 17 czerwca, 27 lipca, 27 sierpnia, 4 września oraz 11 i 16 listopada.

Zdrobnienia imienia Agnieszka

Najpopularniejsze zdrobnienia imienia Agnieszka to Aga, Agunia, Agnisia, Agusia, Aguśka, Agusiak, Agniesia, Gusia, Gusiaczek, Aguńcia.

Imię Agnieszka w innych językach

Język angielski – Agnes

Język niemiecki – Agnes, Ines, Agnesa, Agneta

Język francuski – Agnès

Język hiszpański – Ines

Język włoski – Agnese

Język rosyjski – Agnessa

Język łaciński – Agnes

Patronka imienia Agnieszka

Patronek tego imienia łatwo można wskazać nawet kilkanaście, natomiast zdecydowanie najbardziej znana z nich jest św. Agnieszka, męczennica rzymska. Niestety do naszych czasów nie zachowało się zbyt wiele informacji na temat jej życia. Najprawdopodobniej żyła w czasach, kiedy Rzymem rządził cesarz Dioklecjan. Można znaleźć informacje o tym, że urodziła się około roku 291 w chrześcijańskiej rodzinie i tak też była wychowywana. Od dzieciństwa żyła skromnie, w dość młodym wieku zdecydowała się też złożyć śluby czystości postanawiając, że nie zgodzi się na wydanie jej za mąż. Być może to ten fakt sprawił, że zaczęto podejrzewać, że była chrześcijanką. Podobno w momencie męczeńskiej śmierci za wiarę była wyjątkowo młoda: miała mieć wtedy zaledwie 12 lat. Zginąć miała na stadionie Domicjana w dniu 21 stycznia 304 lub 305 roku. W miejscu tym znajduje się dzisiaj Piazza Navona. Natomiast w pobliżu grobu Agnieszki wzniesiona została poświęcona jej bazylika. 

Związana jest z nią pewna specyficzna tradycja, otóż każdego roku w bazylice święci się pochodzące z hodowli trapistów w opactwie Tre Fontane dwa baranki, które są następnie przekazywane benedyktynkom z klasztoru przy kościele św. Cecylii na Zatybrzu. Jeden z nich jest przyozdabiany białymi kwiatami symbolizującymi niewinność, a drugi czerwonymi, symbolizującymi męczeńską śmierć. Później z wełny tych baranków robi się paliusze (jest to element dekoracyjny stroju liturgicznego, zakładany na ramiona), zakładane przez papieża w dniu uroczystości Apostołów Piotra i Pawła. I właśnie z barankami św. Agnieszka jest najczęściej przedstawiana w ikonografii. Osobę św. Agnieszki sławiło wielu autorów. Epitafium na jej cześć zostało ułożone przez papieża Damazego. Pisali o niej św. Ambroży, który miał być autorem pasji o niej oraz Prudencjusz (poeta). Św. Agnieszka uważana jest za patronkę niewinności, panien, dzieci oraz ogrodników. Jej wspomnienie obchodzone jest w prawdopodobną rocznicę jej śmierci – 21 stycznia.

Dowiedz się więcej o św. Agnieszce

Znane imienniczki

Agnieszka Osiecka (1936-1997) – poetka oraz autorka tekstów piosenek. Napisane przez nią piosenki wykonywały takie gwiazdy, jak Maryla Rodowicz, Czerwone Gitary, Skaldowie i Violetta Villas. Została odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi. Dowiedz się więcej

Agnieszka Radwańska – urodzona w 1989 roku tenisistka. W roku 2012 była wiceliderką rankingu WTA, za Venus Williams. W tym też roku dotarła do finału Wimbledonu. Łącznie zwyciężyła w 20 turniejach WTA. W roku 2019 została ambasadorką dobrej woli UNICEF. Dowiedz się więcej

Agnieszka Holland – urodzona w 1948 roku reżyserka i scenarzystka filmowa. Jej filmy były wielokrotnie nagradzane. Otrzymała Złote Lwy (W ciemności i Obywatel Jones) oraz Złoty Glob za film Europa, Europa. W roku 2021 otrzymała Platynowe Lwy za całokształt twórczości. Dowiedz się więcej

Agnieszka Chylińska – urodzona w 1976 roku wokalistka. Przez prawie 20 lat była wokalistką rockowego zespołu O.N.A. W roku 2009 rozpoczęła karierę solową. Wielokrotnie nagradzana, m.in. Paszportem Polityki, Superjedynką oraz TeleKamerą, w tym złotą. Dowiedz się więcej

Agnieszka Kaczorowska-Pela – urodzona w 1992 roku tancerka, aktorka i prezenterka telewizyjna. W roku 2010 zdobyła tytuł młodzieżowej mistrzyni świata w tańcach latynoamerykańskich. Jest znana z roli Bożeny Kazuń w Klanie. Dowiedz się więcej

Agnieszka Dygant – urodzona w 1973 roku aktorka. Wystąpiła w takich serialach, jak Prawo Agaty, Niania, Fala zbrodni i Kobiety mafii oraz w filmach z cyklu Listy do M. Została dwukrotnie nagrodzona TeleKamerą jako najlepsza aktorka. Dowiedz się więcej

Agnieszka Drewnicka – urodzona w 1980 roku wokalistka, występuje w założonym w Białymstoku zespole Exaited, grającym muzykę disco-polo. Współpracowała m.in. z Zenonem Martyniukiem. Dowiedz się więcej

Bibliografia

Agnieszka Rzymianka, „Faustyna”, nr 4/2018.

J. Bubak, Księga naszych imion, Ossolineum, Wrocław 1993.

H. Fros, F. Sowa, Księga imion i świętych, tom 1, Wydawnictwo WAM, Kraków 1997.

J. Grzenia, Słownik imion, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008.

Św. Agnieszka i… baranki, „Gazetka parafialna” Parafii Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Łubowicach, nr 3/2020.

Tagi: