Albert to imię o germańskim pochodzeniu. W Polsce jego odmiany stały się bazą dla licznych nazwisk oraz nazw miejscowości. Dla Polaków imię to w szczególny sposób przywodzi na myśl postać św. Brata Alberta, nosił je także genialny niemiecki fizyk.
Spis treści
Pochodzenie i znaczenie imienia Albert
Imię Albert jest z pochodzenia imieniem germańskim. Można powiedzieć, że powstało ono stopniowo. Najpierw ze słowa adal oznaczającego „szlachetny ród” oraz słowa beraht, które można rozumieć jako „sławny, znakomity, wspaniały” lub też „jasny, lśniący” powstało imię Athalbracht. Jego z kolei dawnym polskim odpowiednikiem było imię Aladbert. Imię zaś Albert powstało po prostu poprzez skrócenie tej nieco dłuższej formy. Jak podaje Jan Grzenia pierwotnie „pełną” wersję imienia tłumaczono jako „człowiek ze szlachetnego rodu, promieniejący sławą, doskonałością”. W dawnej Polsce spotkać można było różne formy imienia Albert, np. Albertus (pierwsza wzmianka z 1168 roku), Jalbertus (1381), Olbertus (1399) i Albart (1402). Henryk Fros i Franciszek Sowa rozszerzają tę listę dodatkowo o takie formy, jak Olbracht, Olbrycht oraz Albrycht. Istnieją też rzadko już używane żeńskie formy tego imienia, czyli Alberta lub Albertyna.
Należy podkreślić, że jednym z odpowiedników imienia Adalbert nie jest dobrze nam znane imię Wojciech, o czym piszą zarówno Jan Grzenia, jak i Henryk Fros oraz Franciszek Sowa. Czasem błędnie wiąże się ze sobą te dwa imiona, ponieważ św. Wojciech na cześć arcybiskupa magdeburskiego przy bierzmowaniu przyjął imię Adalbert. Na bazie imienia Albert powstały takie polskie nazwiska, jak Albertowicz, Albrecht, Olbracht, Olbrychski. Można również odnaleźć związane z jego formami nazwy miejscowości, m.in. Albertowsko, Albertów, Albrechtowo, Olbrachcice, Olbrachtowo, Olbrachtowice czy też Olbrachtów.
Imieniny
Najpopularniejsza data imienin Alberta to 15 listopada. Osoby o tym imieniu mogą również obchodzić imieniny 8 i 25 stycznia, 18 lutego, 8 i 23 kwietnia, 11 maja, 17 czerwca, 4 lipca, 7 i 24 sierpnia, 5, 14, 15 i 25 września, 22 października oraz 21 i 24 listopada.
Odmiany i zdrobnienia imienia
Albercik, Bercik, Albertuś, Bercio
Imię w innych językach
Nie jest zaskoczeniem, że zdecydowanie najwięcej form tego imienia występuje w języku niemieckim. Spotkać w nim można takie jego odmiany, jak: Albert, Albertus, Albrecht, Edelbrecht, Adelbert, Adalbrecht.
Język angielski – Albert, Elbert
Język francuski – Albert, Aubert
Język hiszpański – Alberto
Język włoski – Alberto
Język rosyjski – Al’bert
Język łaciński – Albertus, Adalbertus
Patron imienia
Wśród patronów imienia Albert możemy odnaleźć wiele osób, m.in. biskupa Alberta Wielkiego (ok. 1200-1280), kanonizowanego i ogłoszonego doktorem Kościoła w 1931 przez Piusa XI, patriarchę Jerozolimy Alberta z Vercelli, czyli Avogadro (ok. 1149-1214), czy też franciszkanina i byłego generała tego zakonu Alberta z Saertano (1385-1450). W polskiej świadomości z pewnością jednak zapisał się przede wszystkim święty Brat Albert, czyli Adam Hilary Chmielowski, urodzony 20 sierpnia 1845 roku w Igołomi, w powiecie miechowskim.
Z początku nic nie wskazywało na to, że Adam Hilary Chmielowski zdecyduje się wstąpić do zakonu. Jako nastolatek wraz z innymi uczniami Instytutu Puławskiego wziął udział w powstaniu styczniowym. Kiedy oddział, w którym walczył został rozbity on sam został aresztowany i osadzony w więzieniu w Ołomuńcu. Został stamtąd zwolniony dzięki wstawiennictwu ze strony rodziny. Trzeba tu jednak nadmienić, że już w wieku 14 lat został sierotą. Wtedy zmarła jego matka, zaś ojca stracił w wieku zaledwie 8 lat.
Po wyjściu z więzienia wyjechał do Paryża, gdzie pochłonęły go studia malarskie. Swoją edukację na tym polu kontynuował później również w Krakowie oraz w Monachium. W roku 1876 wydał nawet rozprawę pt. O istocie sztuki. Jednakże już na przełomie lat 70. i 80. XIX wieku zaczął myśleć o wstąpieniu do zakonu. Z powodu problemów z depresją musiał jednak przerwać nowicjat, kiedy w 1880 roku zdecydował się wstąpić do zakonu jezuitów w Starej Wsi. Na późniejszym etapie życia zaangażował się jednak w działalność tercjarską. Wydał m.in. (w 1888 roku) tłumaczenie Manuale tertii ordinis.
Zasłużył się swoim zaangażowaniem w działalność charytatywną i organizacyjną. Mieszkał w miejskiej ogrzewalni wraz z bezdomnymi, alkoholikami i nędzarzami. Założył zgromadzenie Braci Posługujących Ubogim III Zakonu św. Franciszka, z jego tez inicjatywy doszło w 1891 roku do założenia żeńskiego jego odpowiednika. Zmarł 25 grudnia 1916 roku. W 1983 roku został beatyfikowany przez Jana Pawła II, który również w 1989 roku go kanonizował. Św. Brat Albert wspominany jest w dniu 17 czerwca.
Znani imiennicy
Albert Einsten (1879-1955) – niemiecki fizyk, który po dojściu Hitlera do władzy pozostał w Stanach Zjednoczonych. Laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki za rok 1921, którą jednak otrzymał w roku 1922. Autor słynnej ogólnej teorii względności. Dowiedz się więcej
Albert Camus (1913-1960) – francuski pisarz, reżyser teatralny i dramaturg. Laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury z roku 1957. Jego najsłynniejsze powieści to Dżuma, Obcy i Upadek. Dramaty jego autorstwa to m.in. Kaligula, Stan oblężenia i Sprawiedliwi. Dowiedz się więcej
Al Gore czyli Albert Arnold Gore jr – urodzony w 1948 roku amerykański polityk. Za kadencji Billa Clintona (1993-2001) wiceprezydent USA. Znany ze swojej działalności na rzecz ochrony klimatu, za co w 2007 roku został uhonorowany Pokojową Nagrodą Nobla. Dowiedz się więcej
Albrecht Dürer (1471-1528) – niemiecki grafik i rysownik. Wybitny przedstawiciel epoki renesansu w tym państwie. Pracował m.in. na dworze cesarza Maksymiliana I. Autor wielu obrazów o tematyce religijnej, w tym cyklu Siedem boleści Matki Bożej.
Alberto Tomba – urodzony w 1966 roku włoski narciarz alpejski. W latach 1988 i 1992 na Igrzyskach Olimpijskich zdobył łącznie 3 złote medale. W sezonie 1995/1995 w Pucharze Świata zdobył Kryształową Kulę. W roku 1996 zdobył dwa złote medale na Mistrzostwach Świata.
Bibliografia
J. Bubak, Księga naszych imion, Ossolineum, Wrocław 1993.
H. Fros, F. Sowa, Księga imion i świętych, tom 1, Wydawnictwo WAM, Kraków 1997.
H. Fros, F. Sowa, Twoje imię, Wydawnictwo WAM, Kraków 2007.
J. Grzenia, Słownik imion, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008.
W. Isaacson, Einstein. Jego życie, jego wszechświat, Wydawnictwo WAB, Warszawa 2012.
P. Piwowarczyk, Humanizm Alberta Camus, „Studia Gdańskie. Wizje i rzeczywistość”, tom VIII/2011.
J. Sprutta, Sztuka religijna Albrechta Dürera, „Studia Gnesnensia”, tom XXVII/2013.
Polecamy piękny film o życiu św. Brata Alberta:
Ciekawe artykuły:
