Artur – znaczenie imienia, imieniny, zdrobnienia, patron

Imię Artur jest imieniem dosyć tajemniczym. Trudno jest bowiem ustalić skąd dokładnie pochodzi. Istnieje w tej kwestii przynajmniej kilka teorii. Nic więc dziwnego, że wśród znanych osób o tym imieniu znajdziemy autora powieści, w których znajdziemy wiele tajemnic. 

Pochodzenie i znaczenie imienia Artur

Ciężko jest dokładnie ustalić skąd pochodzi to imię. Jan Grzenia wymienia tutaj różne możliwe koncepcje. A więc mogło ono powstać od celtyckiego słowa ardos, oznaczającego „niedźwiedź”, ard, czyli „stary, wysoki (lub) szlachetny” lub też art, oznaczającego z kolei „kamień”. W kontekście możliwego pochodzenia celtyckiego Henryk Fros i Franciszek Sowa podają, że jest to imię dwuczłonowe, złożone z wyrazów art- oraz -ur, czyli „nowy, młody, piękny, kwitnący”. Inna możliwość to jego powiązanie ze słowem Arnthor od „Thor”, czyli „orzeł”, jest to oczywiste odwołanie do skandynawskiej mitologii i boga Thora. Kolejna zaś możliwość to powstanie tego imienia od występującego w dawnym Rzymie przydomka Artorius. Z powyższych względów trudno jest też dokładnie zacząć datować pojawianie się tego imienia w Polsce. Można tu wymienić kilka możliwych form: Hartek/Hartko (1370), Artek/Artko (1448) oraz Jartek/Jartko (1498), według Jana Grzeni imiona te mogły pochodzić właśnie od imienia Artur. Dodatkowo Henryk Fros i Franciszek Sowa dodają tutaj formy Artusz, Hartusz, Jartusz oraz Ortusz. Józef Bubak wspomina o jednej pochodzącej od tego imienia nazwie miejscowości, jest to Arturowo.

W roku 2020 imię Artur nadano 886 chłopcom, co daje mu miejsce 47. Ogółem w Polsce w tym roku było około 190 000 osób o tym imieniu (miejsce 36). Ciekawostka: w danych Głównego Urzędu Statystycznego można znaleźć informację o tym, że w 2020 roku 2 chłopcy otrzymali imię Arturo, zaś łącznie w Polsce było w tym roku 89 osób o tym imieniu. Są to jednak odległe miejsca, odpowiednio 626 i 1345.

Imieniny Artura

Najpopularniejsza data imienin Artura to 11 grudnia. Osoby o tym imieniu mogą również obchodzić imieniny 7 i 8 stycznia, 6 października, 15 i 26 listopada oraz 1 grudnia.

Zdrobnienia imienia Artur

Najpopularniejsze zdrobnienia imienia Artur to Artek, Artuś, Arturek, Arcik, Arteczek.

Imię Artur w innych językach

Język angielski i francuski – Arthur

Język hiszpański – Arturo, Artus

Język niemiecki – Arthur, Artur

Język włoski – Arturo, Artu

Język rosyjski – Artur

Język łaciński – Artur, Arthur, Artusius

Patroni imienia Artur

Henryk Fros i Franciszek Sowa wspominają o mnichu benedyktyńskim z Glastonbury, który prawdopodobnie nosił imię Artur i który został umęczony 15 listopada lub 1 grudnia 1539 roku. Jak jednak podkreślają historia nie przekazała nam wiadomości o nim. Trudno jest również odnaleźć jakiekolwiek informacje o jego życiu. Możliwe jest natomiast podanie ich o dwóch błogosławionych o tym imieniu.

Pierwszym z nich jest Artur Bell. Przyszedł na świat w Worcester (Anglia) w 1590 roku. Z powodu wymierzonego w katolików prawa aby spełnić swój zamiar zostania katolickim księdzem musiał wyemigrować do Hiszpanii. Przystąpił do franciszkanów, a święcenia kapłańskie przyjął w 1614 roku. Początkowo pełnił swoją posługę kapłańską we Francji i Belgii. W roku 1634 został wysłany do Anglii z misją zaopiekowania się ukrywającymi się wyznawcami katolicyzmu. Swoją działalność prowadził do roku 1643, kiedy został aresztowany. Skazano go na śmierć. W dniu 11 grudnia 1643 roku został w Londynie powieszony, a po śmierci jego ciało poćwiartowano. W 1987 roku został beatyfikowany przez papieża Jana Pawła II.

Trudne jest niestety również odnalezienie szczegółowych informacji o hiszpańskim męczenniku Arturo Ayala Niño. Wiadomo, że urodził się 7 kwietnia 1909 roku w Paipa (w Boyacá) w Kolumbii. W roku 1928 dołączył do zakonu bonifratrów, przyjął imię Luis. Swoje ostatnie święcenia przyjął 4 lipca 1933 roku. Był jednym z 7 kolumbijskich męczenników, którzy zostali zamordowani w trakcie wojny domowej, która toczyła się w Hiszpanii. Stało się to w dniu 9 sierpnia 1936 roku. 14 maja 1991 roku został uznany za męczennika przez papieża Jana Pawła II, który beatyfikował go niedługo później – w dniu 25 października 1992 roku. Można odnaleźć informację o tym, że jest wspominany w dniu 9 sierpnia. Tego samego dnia, co Arturo Ayala został również beatyfikowany inny męczennik z okresu hiszpańskiej wojny domowej, który w roku 1934 również przystąpił do zakonu bonifratrów. Był to Arturo Donoso Murillo, urodzony 13 marca 1917 roku, a zamordowany 30 listopada 1936 roku.

Znani imiennicy

Artur Grottger (1837-1867) – jeden z najważniejszych polskich malarzy okresu romantyzmu. Szczególnie znany jest jego cykl Polonia, jest to cykl 9 obrazów przedstawiających sceny z powstania styczniowego. Obrazy te znajdują się w Muzeum Sztuk Pięknych w Budapeszcie.

Arthur Ignatius Conan Doyle (1859-1930) – szkocki pisarz, autor wielu powieści detektywistycznych, z wykształcenia lekarz. Twórca znanego duetu Sherlocka Holmesa i dra Johna Watsona. Słynne są również jego powieści Pies Baskerville’ów oraz Zaginiony świat. 

Artur Boruc – urodzony w 1980 roku bramkarz reprezentujący obecnie Legię Warszawa. Grał m.in. w Celticu Glasgow. Przez kilkanaście lat grał w reprezentacji Polski, biorąc udział w Mistrzostwach Świata w 2006 roku oraz w Mistrzostwach Europy w 2008 i 2016 roku. Dowiedz się więcej

Artur Andrus – urodzony w 1971 roku dziennikarz, prezenter i satyryk. Przez kilkanaście lat był dziennikarzem Programu Trzeciego Polskiego Radia. Obecnie związany z RMF Classic. Komentator Szkła kontaktowego w TVN24. Jest Mistrzem Mowy Polskiej z 2010 roku. Dowiedz się więcej

Artur Barciś – urodzony w 1956 roku aktor teatralny, filmowy, telewizyjny i dubbingowy. Obecnie związany jest z Teatrem Ateneum w Warszawie. Popularność przyniosły mu role Tadeusza Norka w Miodowych latach oraz Arkadiusza Czerepacha w Ranczu. Zagrał również m.in. w M jak miłość. Dowiedz się więcej

Bibliografia

D. M. Beutner, Saints: Becoming an Image of Christ Every Day of the Year, Ignatius Press, San Francisco 2020.

Blessed Luis Ayala Niño, https://catholicsaints.info/blessed-luis-ayala-nino/, dostęp: 07.12.2021.

J. Bubak, Księga naszych imion, Ossolineum, Wrocław 1993.

Bto. Arturo Donoso Murillo, https://martireshospitalarios.wordpress.com/bto-arturo-donoso-murillo/, dostęp: 07.12.2021.

H. Fros, F. Sowa, Księga imion i świętych, tom 1, Wydawnictwo WAM, Kraków 1997.

H. Fros, F. Sowa, Twoje imię, Wydawnictwo WAM, Kraków 2007.

J. Gronau, Wędrówki po bibliografii angielskiego autora – twórcy postaci Sherlocka Holmesa Arthura Conan Doyle`a, Kraków 2005.

J. Grzenia, Słownik imion, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008.

R. C. Jones, Saint-Omer and the British Connection, CreateSpace Independent Publishing Platform 2012.

A. Lewicka-Morawska, Formowanie narodowej uczuciowości czyli o sztuce Artura Grottgera na przestrzeni dziesięcioleci, „Niepodległość i Pamięć”, nr 1/1995.

Tagi: