Katarzyna – znaczenie imienia, imieniny, zdrobnienia, patronka

Imię Katarzyna w rożnych formach funkcjonowało w Polsce już od XII wieku. Jest w naszym kraju wyjątkowo popularne, nosi je również wiele znanych kobiet, m.in. aktorki, piosenkarki. Historycznie jednak z pewnością kojarzy się przede wszystkim z postacią potężnej władczyni Rosji.

Pochodzenie i znaczenie imienia Katarzyna

Katarzyna to imię pochodzenia greckiego. Pochodzi ono od istniejącego w tym języku przymiotnika katharós, który oznacza „czysty, niepokalany, bez skazy, prawy”. Podobnie jak niektóre inne imiona do Polski dotarło jednak za pośrednictwem innego języka, w tym przypadku łacińskiego. Bezpośrednio pochodzi bowiem od łacińskiego imienia Catharina. Z kolei rosyjska forma tego imienia – Ekaterina – pochodzi bezpośrednio z formy greckiej, czyli Ekatherinē. Pierwsze wzmianki o tym imieniu pojawiają się dosyć wcześnie, bo już w dokumentach z XII wieku, przy czym wtedy istniało ono pod postacią Katerzyna, zaś później w tym wieku powstało ówczesne zdrobnienie tego imienia, czyli Kachna. Forma Katarzyna pojawia się po raz pierwszy w roku 1385. Potem pojawiły się Katerzena (1439) i Katarzena (1469). Równolegle pojawiały się też inne wczesne zdrobniałe formy, jak np. Katka z 1338, Kata z 1386 oraz Katrusza z 1491. Od imienia Katarzyna nazwę swoją wzięły takie nazwy miejscowości, jak Św. Katarzyna, Katarzynka, Katarzynki, Katarzynopol, Katarzynowo i Katarzynów.

Imię to jest w Polsce bardzo popularne. Co prawda w roku 2020 nadano je tylko 555 dziewczynkom, co przekłada się na odległe 63 miejsce, jednakże pod względem ogólnej liczby kobiet noszących to imię Katarzyna zdobywa brązowy medal, ponieważ takich kobiet jest w Polsce aż 608 000. Ciekawostka: w statystykach widnieje również 141 kobiet formalnie noszących imię Kasia. 

Imieniny Katarzyny

Najpopularniejsza data imienin Katarzyny to 29 kwietnia. Kobiety i dziewczynki o tym imieniu mogą również obchodzić imieniny 2, 13 i 18 lutego, 9, 22, 23 i 24 marca, 1, 6 i 30 kwietnia, 9 maja, 15 września, 25 listopada oraz 30 i 31 grudnia.

Zdrobnienia imienia Katarzyna

Najpopularniejsza zdrobnienia imienia Katarzyna to Kasia, Kaśka, Kasieńka, Kasiunia, Katka, Katarzynka, Kasinka, Kasiątko, Kasiulka, Kacha.

Imię Katarzyna w innych językach

Język angielski – Catherine, Katherine, Catharine, Katharine, Kathleen

Język niemiecki – Katharina, Katharine, Katrin, Kathrin, Katherin, Caterina

Język francuski – Catherine

Język hiszpański – Catalina

Język włoski – Caterina, Rina, Catalina

Język rosyjski – Ekaterina, Katerina

Język łaciński – Catharina

Patronki imienia Katarzyna

Henryk Fros i Franciszek Sowa podają, że łącznie świętych o imieniu Katarzyna jest 18. Jako pierwszą z nich wspomniana została przez nich postać oparta na legendzie, czyli św. Katarzyna Aleksandryjska. Miała ona być córką króla Kustosa i pochodzić właśnie z Aleksandrii. Była gruntownie wykształconą chrześcijanką, która chroniła innych chrześcijan. Pewnego dnia wezwał ją cesarz Maksencjusz, który oczekiwał od niej, że złoży ofiary lokalnym bożkom. Katarzyna sprzeciwiła się oznajmiając, że Bóg jest tylko jeden. Aby wyprowadzić ją z błędu Maksencjusz zebrał wielu filozofów i retorów, którzy mieli obalić jej fałszywe jego zdaniem argumenty i wykazać słuszność miejscowej wiary. Spotkanie Katarzyny z nimi nie zakończyło się jednak po jego myśli, ponieważ nie tylko filozofowie jej nie przekonali, ale wręcz zaczęli brać jej stronę. Rozgniewany Maksencjusz kazał poddać ją torturom, ostatecznie zaś skazał ją na śmierć przez ścięcie. Katarzyna z Aleksandrii uważana jest za patronkę kolejarzy.

Postacią bardziej „historyczną” była św. Katarzyna ze Sieny, urodzona około roku 1347. Pochodziła z mieszczańskiej rodziny. Była mistyczką, która już od dzieciństwa doznawała istotnych wizji. Wbrew rodzinie nie wyszła za mąż, zamiast tego wstąpiła do zakonu dominikanek. Przez większość życia działała na rzecz upowszechnienia idei „pokoju na rzecz wyprawy krzyżowej”. W roku 1374 kapituła we Florencji uznała jej nieskażoną prawowierność. Po wyzdrowieniu (w Sienie szerzyła się epidemia) wyjechała do Pizy, gdzie otrzymała stygmaty. W późniejszym czasie pośredniczyła pomiędzy Florencją a papiestwem, kiedy wybuchła między nimi wojna. Dążyła jeszcze później do zlikwidowania powstałej w tamtych czasach schizmy. Zmarła 29 kwietnia 1380 roku. Została kanonizowana przez Piusa II w 1461 roku, zaś Paweł VI 4 października 1970 roku nadał jej tytuł doktora Kościoła. Katarzyna ze Sieny uważana jest za patronkę uczonych i pisarzy.

Znane imienniczki

Katarzyna II Aleksiejewna Wielka (1729-1796) – od roku 1762 cesarzowa Rosji, uważana za jedną z najważniejszych władczyń tego państwa. Zreformowała m.in. oświatę oraz podział administracyjny w Rosji. Walnie przyczyniła się do rozbiorów Polski. Dowiedz się więcej

Katarzyna Łaniewska (1933-2020) – aktorka teatralna i filmowa, publicystka „W Sieci”. Była przewodnicząca warszawskiego ZASPu. Była związana z Teatrem Ateneum i Teatrem Narodowym. Prowadziła program Ziarno. Zagrała m.in. w Plebanii oraz w Klanie. Dowiedz się więcej

Katarzyna Grochola – urodzona w 1957 roku pisarka, autorka powieści obyczajowych. Jest aż siedmiokrotną laureatką nagrody Bestsellery Empiku oraz laureatką plebiscytów „Róże Gali” oraz „Twojego Stylu”. Jej powieści Nigdy w życiu i Ja wam pokażę! zostały zekranizowane. Dowiedz się więcej

Katarzyna Bonda – urodzona w 1977 roku pisarka i dziennikarka. Pracowała m.in. dla „Newsweeka”, „Wprost” i „Super Expressu”. Jest autorką popularnych powieści kryminalnych, m.in. Sprawa Niny Frank, Fiorystka, Tylko martwi nie kłamią i Nikt nie musi wiedzieć. Dowiedz się więcej

Katarzyna Zielińska – urodzona w 1979 roku aktorka, a także piosenkarka. W 2004 roku na XXV Przeglądzie Piosenki Aktorskiej we Wrocławiu zdobyła nagrodę publiczności. Zagrała m.in. w Barwach szczęścia, Och, Karol 2, O mnie się nie martw i Zawsze warto. Dowiedz się więcej

Katarzyna Skrzynecka – urodzona w 1970 roku piosenkarka, aktorka i prezenterka telewizyjna. W roku 1990 zdobyła I miejsce w koncercie „Debiuty” na Festiwalu w Opolu. Zagrała m.in. w serialach Bao-Bab, czyli zielono mi oraz Czułość i kłamstwa. Dowiedz się więcej

Katarzyna Pakosińska – urodzona w 1972 roku artystka kabaretowa, aktorka i dziennikarka. Jest współzałożycielką Kabaretu Moralnego Niepokoju. Była też wokalistką zespołu Leszcze. Jest autorką serialu dokumentalnego Tańcząca z Gruzją. Dowiedz się więcej

Bibliografia

J. Bubak, Księga naszych imion, Ossolineum, Wrocław 1993.

H. Fros, F. Sowa, Księga imion i świętych, tom 3, Wydawnictwo WAM, Kraków 1998.

J. Grzenia, Słownik imion, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008.

Tagi: