Łukasz – znaczenie imienia, imieniny, zdrobnienia, patron, wiersz

Imię Łukasz oprócz trenera skoków narciarskich i piłkarza może kojarzyć się z zagranicznym słowem Lucas, jednakże oczywiście w przypadku producenta Gwiezdnych Wojen jest to nazwisko. Imię to stało się w Polsce bardzo popularne, pochodzą również od niego różne nazwiska.

Pochodzenie i znaczenie imienia Łukasz

Imię Łukasz jest pochodzenia łacińskiego, zaś powstało zapewne od innego imienia: Lucas. To z kolei imię jest skróconą wersją kolejnego łacińskiego imienia Lucanus. Imię, słowo to tłumaczone było jako „pochodzący z Lukanii”, natomiast wspomniana Lukania była krainą znajdującą się w południowej części obecnych Włoch. Co ciekawe, w brzmieniu imienia Lukas znajdziemy drobny element grecki, jest nim przyrostek –as. Wynika to z faktu, że w Lukanii zamieszkało wielu greckich osadników.

W Polsce imię Łukasz pojawia się w źródłach średniowiecznych już na początku XIV wieku, forma „podstawowa” została odnotowana w źródle z 1306 roku. Kolejno pojawiało się w formach Łuka (1386), Łuczko (1339), Łuczek (1398) oraz Łuczka (1424), przy czym trzy ostatnie wersje traktowane są jako zdrobnienia. Imię Łukasz stało się źródłem licznych polskich nazwisk, takich jak np. Łuczak, Łuczkiewicz, Łukasiak, Łukasiewicz, Łukasik, Łukasiuk, Łukaszczyk, Łukaszewicz oraz nazw miejscowości: Łukaszew, Łukaszewo, Łukaszowice, Łukaszewko, Łukaszów, Łukaszówka. Imię to jest w Polsce dość popularne. W roku 2020 otrzymało je co prawda tylko 469 chłopców, co przekłada się na miejsce 72, ale ogółem mężczyzn o tym imieniu było w tym roku w Polsce ponad 385 000 (miejsce 13). 

Imieniny Łukasza

Najpopularniejsza data imienin Łukasza to 18 października. Mężczyźni i chłopcy o tym imieniu mogą również obchodzić imieniny 11 i 17 lutego, 21 i 22 kwietnia, 10 września, 31 października, 10 listopada oraz 17 grudnia.

Zdrobnienia imienia Łukasz

Najpopularniejsze zdrobnienia imienia Łukasz to Łukaszek, Łuki, Łukcio, Łukaszko, Łukasio, Luki, Łucek, Łucio, Łukanio, Łukasiunio.

Popularność imienia Łukasz

Imię Łukasz w innych językach

Język angielski – Luke
Język francuski – Luc, Lucas
Język niemiecki – Lukas, Lucas
Język hiszpański – Lucas
Język włoski – Luca
Język rosyjski – Luka
Język łaciński – Lucas

Zabawny wierszyk o Łukaszu

Łukasz – Ty wszędzie żony szukasz!
Czy Ci w Polsce jeszcze mało,
że do Niemiec Cię zagnało?
Czy to Polki brzydkie są?
żeby być dziewczyną Twą?

Ale z Ciebie obieżyświat,
Już ożenił się Twój brat;
Ciebie dalej gna po świecie
– gdzie jest teraz? – Czy nie wiecie? (…)

Fragment wiersza z publikacji A. Roch i E. Pietraszewskiej pt. Twoja Księga Imion.

Patron imienia Łukasz

Najważniejszym patronem tego imienia jest oczywiście św. Łukasz Ewangelista. Zgodnie z przekazem autorstwa Juliusza Afrykańskiego pochodził z Antiochii Syryjskiej. Z zawodu był lekarzem. Istniały również legendy o tym, że był malarzem, który zostawił po sobie portret samej Najświętszej Marii Panny. Jak podają Henryk Fros i Franciszek Sowa mniej więcej od roku 50 podróżował wspólnie ze św. Pawłem. Wraz z nim dotarł do Filippi. Z kolei 7 lat później wraz ze św. Pawłem znalazł się w Jerozolimie. W późniejszym czasie również ze św. Pawłem, ale także z Arystarchem przebywał w Rzymie, również wtedy, kiedy św. Paweł został uwięziony. W tym czasie mógł również poznać św. Marka. Już po śmierci św. Pawła trafił m.in. do Achai. Jest autorem trzeciej Ewangelii i Dziejów Apostolskich. Tradycja mówi, że powstały po 60 roku. Św. Łukasz był sumiennym historykiem; jak sam wspominał, wszystko, czego nie widział, starał się dociec jak najdokładniej, wypytując naocznych świadków zdarzeń. Zmarł w wieku 84 lat w Beocji, z przyczyn naturalnych. Kilka wieków później, w roku 357, jego nowym miejscem pochówku stał się Konstantynopol. W przeszłości jego wspomnienie obchodzone było 15 marca, 21 sierpnia lub 18 października, przy czym obecnie jest to ta ostatnia data. Uważany jest za patrona lekarzy, ale i malarzy.

Dowiedz się więcej o św. Łukaszu Ewangeliście

Oprócz Łukasza Ewangelisty można odnaleźć informacje jeszcze o kilkunastu świętych o tym imieniu. Jednym z nich był Łukasz Słupnik, który urodził się w 879 roku we Frygii, w Attia. Jako żołnierz walczył przeciwko Bułgarom, później zwrócił się jednak w stronę wiary. Po przyjęciu w wieku 24 lat święceń kapłańskich powrócił do armii w nowej roli: jako kapelan. W roku 924 przywdział habit mnicha w klasztorze Św. Zachariasza na Olimpie. 11 lat później pod Chalcedonem wzniósł kolumnę, na której spędził aż 44 lata swojego życia. Zmarł w dniu 11 grudnia 978 roku.

Dobrze znanym świętym w Grecji jest z kolei Łukasz Cudotwórca, urodzony około roku 890 w Kastorion, które położone jest pomiędzy Atenami i Koryntem. Zresztą w tym drugim mieście spędził około 7 lat w klasztorze Joanica. Najazdy zewnętrznych wojsk zmusiły go do przeniesienia się. Ostatecznie osiadł w okolicach Steiris, gdzie zbudował sobie małą celę. Po jego śmierci (rok 953) cesarze Romanos II i Teofano nakazali wybudowanie w okolicy jego grobu dwóch kościołów oraz klasztoru, który nosił nazwę Hosios Lukas (Fros, Sowa, s. 676-677).

Znani imiennicy

Łukasz Simlat – urodzony w 1977 roku polski aktor teatralny i telewizyjny. Jest związany z Teatrem Powszechnym oraz Teatrem Studio. Zagrał m.in. w takich sztukach, jak Śmierć rotmistrza Pileckiego (Teatr Telewizji), Anna Karenina, Trzy siostry i Dożywocie. Dowiedz się więcej

Łukasz Orbitowski – urodzony w 1977 roku pisarz. Znany autor powieści fantastycznych oraz literatury grozy. Jest laureatem Nagrody Zajdla, otrzymał również Paszport „Polityki” (2015). W roku 2016 był również nominowany do Nagrody Literackiej „Nike”. Dowiedz się więcej

Łukasz Jemioł – urodzony w 1983 roku projektant mody. Jest stypendystą Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego za osiągnięcia w dziedzinie mody i sztuki. Autor projektu najdroższego odkurzacza na świecie, wpisanego do Księgi Guinnessa, ozdobionego kryształami Swarovskiego. Dowiedz się więcej

Łukasz Kruczek – urodzony w 1975 roku skoczek narciarski i trener polskiej kadry w tej dyscyplinie. Zdobył 4 złote medale na trzech uniwersjadach w latach 1997-2001. W latach 2013 i 2014 (2 złote medale olimpijskie Kamila Stocha i Puchar Świata) został wybrany trenerem roku. 

Łukasz Piszczek – urodzony w 1985 roku piłkarz grający na pozycji obrońcy, wychowanek ŁKS Goczałkowice-Zdrój. Przez ponad 10 lat grał w reprezentacji Polski. Również przez ponad 10 lat reprezentował barwy Borussii Dortmund, w której zagrał w aż 382 meczach. 

Bibliografia

J. Bubak, Księga naszych imion, Ossolineum, Wrocław 1993.
H. Fros, F. Sowa, Księga imion i świętych, tom 3, Wydawnictwo WAM, Kraków 1998.
J. Grzenia, Słownik imion, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008.
Biskup Karol Radoński, Święci i błogosławieni Kościoła katolickiego, Księgarnia św. Wojciecha, 1947.
O. Hugo Hoever, Żywoty Świętych Pańskich, Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, Olsztyn 1995.
A. Roch, E. Pietraszewska, Twoja Księga Imion, Białystok 2004.

Tagi: