Imię Stanisław historycznie kojarzyć się nam może z dwoma królami, którzy niekoniecznie zapisali się pozytywnie w naszych dziejach. W przeszłości odnajdziemy jednak również wiele noszących to imię wybitnych postaci. Niezmiennie jest to jedno z najpopularniejszych imion męskich.
Znaczenie imienia Stanisław
Imię Stanisław jest jednym z imion słowiańskich. Jak wiele z nich powstało z połączenia dwóch elementów. Pierwszym z nich w przypadku tego imienia jest Stani-, pokrewny z trybem rozkazującym stań, natomiast druga część to oczywiście -sław, odnosząca się do sławy. W imieniu tym mogło się zatem zawierać życzenie tego, aby nosząca je osoba stała się sławna.
W polskich źródłach średniowiecznych w roku 1212 pojawiła się forma Stanislaus. Odnotowywano wiele innych wariantów tego imienia, w tym form skróconych: Stan (1136), Stanisz (1204), Staniek (XIII wiek), Staszko (1313), Staszek (1317), Stachno (1367), Stachnik (1374), Stańczyk (1388), Stachura (1399), Staszel (1400) (Grzenia, s. 296). Nic też dziwnego, że powstało od niego bardzo dużo nazwisk, jak Stachewicz, Stachura, Stankiewicz, Stańko, Staszic oraz nazwy miejscowości: Stanisławice, Staniszów, Stasiakówka, Stasin, Staszów. Od nich wywodzą się m.in. nazwiska Staszewski oraz Stanisławski.
W samym średniowieczu było to imię dosyć popularne. W XX wieku renesans tej popularności nastąpił w latach 40. i 50. Obecnie nadal należy do najpopularniejszych męskich imion. W roku 2021 nadano je 4679 chłopcom, co daje mu wysokie miejsce 10, zaś w całej Polsce na początku 2022 roku było prawie 385 000 mężczyzn o tym imieniu (miejsce 12).
Zdrobnienia imienia Stanisław
Najpopularniejsze zdrobnienia imienia Stanisław to Stach, Stasio, Stasiu, Staś, Staszek, Stasiek, Staśko, Staszko, Stanisławcio, Staśko.
Imieniny Stanisława
Najpopularniejsza data imienin Stanisława to 8 maja. Mężczyźni, chłopaki i chłopcy o tym imieniu mogą również obchodzić imieniny 11 i 30 kwietnia, 3 maja, 9 i 12 czerwca, 5 i 14 sierpnia, 5 i 18 września oraz 13 i 18 listopada.
Imię Stanisław w innych językach
Język angielski – Stanislas, Stanislaus
Język niemiecki – Stanislaus, Stenz, Stenzel
Język francuski – Stanislas
Język hiszpański – Estanislao
Język włoski – Stanislao
Język rosyjski – Stanisław
Język łaciński – Stanislaus
Patron imienia Stanisław
Jednym z najbardziej znanych patronów tego imienia jest św. Stanisław Kostka. Urodził się w grudniu 1550 roku w Rostkowie pod Przasnyszem. Był synem kasztelana zakroczymskiego. Od 14 roku życia uczył się w prowadzonym przez jezuitów gimnazjum cesarskim w Wiedniu. Dość wcześnie zaczął interesować się życiem duchowym, co pogłębiło się w 1565 roku w trakcie jego choroby, podczas której doświadczył przeżyć mistycznych. Chciał wstąpić do zakonu, jednakże sprzeciwiała się temu jego rodzina. Dopiero w Rzymie został przyjęty przez Franciszka Borgiasza, późniejszego świętego, a wtedy generała zakonu, który był pod wrażeniem jego duchowej dojrzałości. Niestety jego droga religijna nie miała trwać długo, bowiem już w 1568 roku poważnie zachorował, tym razem na malarię. Zmarł 15 sierpnia tego samego roku. W roku 1605 Paweł V pozwolił na publiczne oddawanie mu czci. Stanisław Kostka został kanonizowany w 1726 roku przez Benedykta XIII. W Polsce jest wspominany 18 września.
Chcesz dowiedzieć się więcej? Przeczytaj artykuł: Św. Stanisław Kostka.
Znani Stanisławowie
Stanisław August Poniatowski (1732-1798) był ostatnim królem Polski, krytykowanym za postawę wobec Rosji i udział w Targowicy. Dowiedz się więcej
Stanisław Leszczyński (1677-1766) był królem Polski, a koronę w dużej mierze zawdzięczał władcy szwedzkiemu Karolowi XII. Dowiedz się więcej
Stanisław Staszic (1755-1826) był działaczem okresu oświecenia, prezesem Towarzystwa Przyjaciół Nauk i ministrem Księstwa Warszawskiego. Dowiedz się więcej
Stanisław Haller (1872-1940) już zawsze będzie kojarzony ze słynną „błękitną armią”, był generałem dywizji Wojska Polskiego.
Stanisław Wyspiański (1869-1907) był dramaturgiem, poetą i literatem, napisał m.in. dramaty Noc listopadowa i Warszawianka. Dowiedz się więcej
Stanisław Moniuszko (1819-1872) był słynnym kompozytorem i dyrygentem, autorem znanych oper Halka i Straszny dwór. Dowiedz się więcej
Stanisław Barańczak (1946-2014) był poetą i krytykiem literackim, działał również w Komitecie Obrony Robotników. Dowiedz się więcej
Stanisław Lem (1921-2006) był pisarzem, autorem słynnych powieści i opowiadań science-fiction, jak np. Solaris i Opowieści o pilocie Pirxie. Dowiedz się więcej
Stanisław Bareja (1929-1987) był reżyserem parodiującym w swoich filmach i serialach rzeczywistość okresu PRLu. Dowiedz się więcej
Stanisław Mikulski (1929-2014) był aktorem teatralnym i filmowym, znanym ze słynnej roli Hansa Klossa w Stawce większej niż życie.
Artykuły, które mogą Ci się spodobać:
Bibliografia
J. Bubak, Księga naszych imion, Ossolineum, Wrocław 1993.
H. Fros, F. Sowa, Księga imion i świętych, tom 5, Wydawnictwo WAM, Kraków 2005.
J. Grzenia, Słownik imion, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008.
Herbert Gnaś jest doktorem nauk społecznych w zakresie nauki o polityce. Tytuł uzyskał na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Jest autorem monografii naukowej "Protokół z Kioto. Analiza decyzji międzynarodowej". Został laureatem konkursów polskiego Towarzystwa Nauk Politycznych na najlepszą rozprawę doktorską (nagroda główna) i książkę politologiczną (wyróżnienie).