Jan Karski

Jan Karski (wł. Jan Romuald Kozielewski) przyszedł na świat 24 czerwca 1914 r. Był świadkiem Holokaustu, emisariuszem rządowym. Studia ukończył na lwowskim Uniwersytecie Jana Kazimierza, uczył się tam prawa i dyplomacji. Zdobył później pracę w Ministerstwie Spraw Zagranicznych. Zmarł w Waszyngtonie 13 lipca 2000 r.

Biografia i życiorys Jana Karskiego

Jan Karski przyszedł na świat w Łodzi 24 czerwca 1914 r.

Po wybuchu II wojny  światowej Jan Karski dostał się w ręce sowieckie, co było równoznaczne z niewolą. Później natomiast udało mu się zbiec – opuścił niemiecki transport. Przedostał się szczęśliwie do Warszawy, gdzie mógł rozpocząć działalność stricte konspiracyjną. Pracował głównie będąc kurierem dla rządu polskiego na uchodźstwie, rezydującego wtedy we Francji. Jan Karski został jednak złapany później przez słowackie gestapo, wówczas szczęście uśmiechnęło się do niego po raz drugi, ponieważ odbito Karskiego ze szpitala. W 1942 r. Karski podjął się realizacji misji, którą powierzył mu Cyryl Ratajski, wobec czego dwa razy przedostawał się na teren getta warszawskiego. Mógł zatem zdać relację rządowi Wielkiej Brytanii na temat eksterminacji Żydów w obozach zagłady, przekazywał także informacje o stanie i funkcjonowaniu Państwa Podziemnego w Polsce.

Materiały zdobyte przez Jana Karskiego, takie jak mikrofilmy i dokumenty, przedstawiono rządowi amerykańskiemu i angielskiemu. Nazwano komplet tych dokumentów tak zwanym „Raportem Karskiego”. Mimo wielu prób docierania do ważnych władz alianckich, nikogo w Stanach Zjednoczonych nie interesowały zbytnio rezultaty badań polskiego emisariusza.

Po wojnie Jan Karski związał się z waszyngtońskim Uniwersytetem Georgetown, wykładał tam również stosunki międzynarodowe i teorię komunizmu. Jan Karski zmarł w Waszyngtonie 13 lipca 2000 r.

Ciekawostki o Janie Karskim

• Jan Karski przebywał na terenie warszawskiego getta, a było to możliwe dzięki jego przebraniu za niemieckiego żołnierza.
• W odwecie za odbicie Jana Karskiego przez ruch oporu, w Nowym Sączu gestapo rozstrzelało 32 zakładników.
• Karski uciekał szczęśliwie z rąk niemieckich i słowackich dwa razy.
• „Raport Karskiego” dotarł do najwyższych władz amerykańskich i angielskich, lecz mimo to dokumentacja na temat eksterminacji na ziemiach polskich nie zainteresowała tych władz.
• Na waszyngtońskim Uniwersytetem Georgetown Karski wykładał m.in. teorie komunizmu.

Cytaty Jana Karskiego

„Od wskrzeszenia Polski pod koniec I wojny światowej aż do jej zgonu w następstwie II wojny światowej tylko raz dane było Polakom zdecydować samodzielnie o własnym losie. Było to podczas wojny polsko-bolszewickiej (…) We wszystkich innych wydarzeniach Polska nie zdołała odegrać niezawisłej i skutecznej roli na arenie międzynarodowej, bez względu na sukcesy i błędy swojej polityki.”

„Przecież Rosjanie bardziej ucierpieli od komunizmu niż Polacy. Stalin urządził nam Katyń, ale Rosjanie mieli sto Katyniów. Ponieśli większe straty w łagrach i na zsyłkach niż Polacy. A więc trzeba mówić, że my, powojenne pokolenie polskie, nie jesteśmy odpowiedzialni za Żółkiewskiego w Moskwie, a i wy nie jesteście odpowiedzialni za zbrodnie czy błędy waszych przodków. Wyciągamy do was rękę.”

„Stosunek żydów do Polaków jest podobny do ich stosunku do Niemców. Powszechnie daje się wyczuć, że radzi byliby, aby w stosunku Polaków do nich panowało zrozumienie, iż przecież oba narody są niesprawiedliwie gnębione i to przez tego samego wroga. Tego zrozumienia wśród szerszych mas społeczeństwa polskiego nie ma. Stosunek ich do żydów jest przeważnie bezwzględny, często bezlitosny. Korzystając w dużej części z uprawnień, jakie nowa sytuacja im daje. Wykorzystują wielokroć te uprawnienia – często nadużywają je nawet. Zbliża ich to w pewnym stopniu do Niemców.”

Artykuły, które mogą Ci się spodobać:

Źródła

• Zdjęcie
  • Małgorzata Miłaszewska-Duda
• Treść
  • https://culture.pl/en/artist/jan-karski
  • http://jankarskiinstituteus.org/biography.htm
  • https://www.jewishvirtuallibrary.org/jan-karski
  • https://pl.wikipedia.org/wiki/Jan_Karski

Tagi: