Jan Kobuszewski przyszedł na świat w Warszawie, 19 kwietnia 1934 roku. Jest popularnym w Polsce aktorem teatralnym i filmowym, a przy tym wybitnym komikiem.
Spis treści
Biografia i życiorys Jana Kobuszewskiego
Ukończywszy szkołę podstawową, a następnie liceum, Jan Kobuszewski zapragnął pobierać naukę w szkole teatralnej, lecz podjęta pierwsza próba dostania się tam przyniosła mu w 1951 roku porażkę. Jednak ani myślał o rezygnacji, więc już rok później Kobuszewski z powodzeniem zdał do warszawskiej PWST, czyli Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej. Na uwagę zasługuje przy tym fakt, iż był już w tamtym momencie absolwentem Szkoły Dramatycznej Teatru Lalek. Studia aktorskie Jan Kobuszewski ukończył w roku 1956. Dwa pierwsze aktorskie sezony artysta spędził w Teatrze Młodej Warszawy. Później przez dwadzieścia lat był aktorem scen dramatycznych: w latach 1958-64, 1969-75 – Teatru Polskiego w Warszawie, na przestrzeni lat 1964-69 – grał w Teatrze Narodowym, z kolei w latach 1975-76 – udzielał się w łódzkim Teatrze Nowym. Dopiero w 1976 roku na stałe związał się – aż po dziś dzień – z warszawskim Teatrem Kwadrat, mianowicie sceną o charakterze komediowym.
Cofnijmy się jednak nico wstecz. Zanim Jan Kobuszewski zyskał opinię świetnego aktora teatralnego oraz zanim zdążył zyskać uznanie będąc aktorem filmowym, stał się całkiem popularnym aktorem telewizyjnym. Na szklanym ekranie debiutował w 1955 roku i do dziś zdążył pojawić się przeszło 2000 razy w programach cyklicznych o charakterze rozrywkowym, m. in.: w popularnym swego czasu “Wielokropku”, gdzie stworzył duet z Janem Kociniakiem, a to wedle komediowego schematu – duży i chudy z małym i krępym. Później występował w “Muzyce lekkiej, łatwej i przyjemnej”, w “Kabarecie Olgi Lipińskiej” czy też wreszcie w “Kabarecie Starszych Panów”. W latach 70. był Jan Kobuszewski narratorem popularnych “Bajek dla dorosłych”, a na początku lat 90. programu pt. “Bajki o Leninie” Michała Zoszczenki.
W teatrze Jan Kobuszewski zaczynał będąc odtwórcą ról dramatycznych w sztukach cokolwiek klasycznych. Grał postać Biondella w “Poskromieniu złośnicy” Williama Szekspira (w roku 1957), również postać Pietrowicza w “Płaszczu” Mikołaja Gogola (z roku 1960), później, bo w 1962 roku grał postać Oswalda w “Królu Learze” Williama Szekspira, czy wreszcie zagrał w 1964 roku Doktora w “Dziadach” Adama Mickiewicza. Odegrał również pamiętnie rolę Lokaja w “Kurce wodnej” autorstwa Stanisława Ignacego Witkiewicza oraz rolę Mefistofelesa w słynnym “Kordianie” Juliusza Słowackiego (sztukę wystawiono w 1965 roku).
Rok 1966 oznacza w biografii Jana Kobuszewskiego rolę na scenie Teatru Narodowego, mianowicie tytułowego “Jana Macieja Karola Wścieklicę” autorstwa Stanisława Ignacego Witkiewicza (1966). Krytyka była w raju, podkreślano wspaniały aktorski kolaż słowa i ruchu, piękno realizmu wymieszanego z groteską, przy czym nie gubił ani na jotę problematyki filozoficznej.
Niemal każda z ówczesnych ról Jana Kobuszewskiego otrzymywała słowa pochwały w treściach prasowych. Jego to właśnie Oberon ze “Snu nocy letniej” Williama Szekspira (1968) zyskał znacznie w mniemaniu krytyki jako “gra z finezją i ironią”, natomiast o zagranym przez niego Diable ze sztuki “Na szkle malowane” Ernesta Brylla (1970), pisano jako o grze “z rozmachem i fantazją”. Uznano w końcu, iż “jego wrodzona łatwość budowania postaci charakterystycznych, a także swoboda i naturalny humor uczyniły z tej roli majstersztyk aktorski”.
W latach 60. Jan Kobuszewski rozpoczął współpracę z Edwardem Dziewońskim, czyli swą pracę aktorską w Kabarecie “Dudek”, w którym wykazał się wielkim talentem rozbawiania publiczności zarówno w piosenkach, jak i skeczach. Powiedzenia ze scenek z udziałem Kobuszewskiego weszły wówczas do języka obiegowego.
Jan Kobuszewski szybko został także częstym gościem telewizyjnego Teatru Komedii. Kobuszewski – jak sam wyznał – uwielbia kino jako widz, ale, co ważniejsze, pracy w filmie jako takim nie lubi. Kino zresztą nie potrafi w jego przekonaniu wykorzystać w pełni jego talentu. Wkrótce po debiucie ekranowym, aktor wystąpił w pierwszym polskim filmie serialowym pt. “Barbara i Jan” (1962), gdzie zagrał nieśmiałego dziennikarza Jana Buszewskiego. Kolejne propozycje komediowe można by wymieniać długo, wśród nich grał także wspaniale milicjantów lub tajniaków (np. w “Kaloszach szczęścia” – 1958, “Zmartwychwstaniu Offlanda” – 1967, “Hallo, Szpicbródka” – 1978) czy też celników (w “Jadą goście, jadą” – 1962). Nie zabrakło także kelnerów, kierowców, hydraulików, szewców, lekarzy zakładowych i listonoszy. Ważne tu, iż Kobuszewski epizody zagrał we wszystkich obrazach Stanisława Barei.
Przylgnęła szybko do Kobuszewskiego na stałe opinia aktora wyłącznie komediowego. W 1976 roku aktor związał się z warszawskim Teatrem Kwadrat. Zagrał Rotmistrza w “Damach i huzarach” Aleksandra Fredry (1977), tamże jako: “dziki, prostolinijny, niesamowity. Reaguje jak wielkie dziecko. Od pierwszej chwili daje ton nieomylny i konsekwentny”, również jako tytułowy “Wstrętny egoista” Francoise’a Dorina (1977) w swojej własnej reżyserii, w którym “jego dystyngowane tu aktorstwo i spokojna twarz pokrywają i potęgują jeszcze wybuchowy ładunek komizmu, jaki kryje się w roli zamiłowanego starego kawalera”.
Ważnymi rolami w dorobku Jana Kobuszewskiego były ponadto takie kreacje jak Lis w jednoaktówkach Sławomira Mrożka (“Serenada”, “Lis aspirant” czy też “Polowanie na lisa”).
Od połowy lat 90. Kobuszewski na scenie pojawiał się już rzadziej. W Teatrze Kwadrat jednak wciąż podejmował współpracę m.in. z Marcinem Sławińskim. Zagrał u niego na przykład Elwooda Dowda w spektaklu zatytułowanym “Mój przyjaciel Harvey” (1995, 2006), ale i Anioła Stróża w “Przyjaznych duszach” Pam Valentine (2008). Wspaniale wcielił się oprócz tego w postać Spriggsa w “Złodzieju” Erica Chappella (w reżyserii Janusza Majewskiego) (2001).
Jan Kobuszewski wyreżyserował także i wystąpił w roli gospodarza nazwiskiem Marian Kosel w “Dwóch morgach utrapienia” Marka Rębacza (1997) – czyli w przedstawieniu, które niezmiennie cieszy się ogromną popularnością publiczności i zostało zagrane w związku z tym niemal 500 razy, a pozostaje w repertuarze teatru do dziś.
Grając w Teatrze Kwadrat Kobuszewski potwierdził własną klasę, czyli jednego z aktorów najlepszych i charakterystycznych. Jego śmieszność jest co ważne łagodna, nie natarczywa, często dość poetycka, mając swój osobliwy czar.
Ciekawostki o Janie Kobuszewskim
- W 1956 roku Jan Kobuszewski ukończył warszawską Państwową Wyższą Szkołę Teatralną i był to moment w którym rozpoczął jednocześnie swą pracę sceniczną.
- Otrzymał ogromną jak na jednego artystę ilość krajowych nagród i odznaczeń, posiada ich bowiem w sumie aż osiem (Złoty Krzyż Zasługi, Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Odznaka Zasłużony Działacz Kultury, Złota Odznaka Honorowa Towarzystwa Polonia, Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, Złoty Medal “Zasłużony Kulturze – Gloria Artis”, Medal za Długoletnie Pożycie Małżeńskie oraz Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski).
- W popularnym radiowym słuchowisku zatytułowanym “Rodzina Poszepszyńskich” Jan Kobuszewski wystąpił w roli dziadka Jacka Marii Poszepszyńskiego.
- Pierwotnie to właśnie Jan Kobuszewski miał wcielić się w tytułową postać Pana Kleksa w filmie pt. “Akademia pana Kleksa”, ale ze względów zdrowotnych nie mógł tejże roli podjąć. Jego miejsce zajął, jak wiadomo – Piotr Fronczewski.
Cytaty Jana Kobuszewskiego
“(…) koledzy, których cenię to Artur Andrus i Andrzej Poniedzielski. Rzadko, ale jednak brylanty się zdarzają.”
“Polacy na wszystko narzekają, nic im się nie podoba. Nie dostrzegają wokół siebie dobrego. Ale ja jestem aktorem komediowym od ponad 40 lat – wcześniej byłem może nie tyle tragiczny, ile dramatyczny. I jakoś sobie radzę: od tych 40 lat mam widownię spragnioną radości.”
“(…) my, ludzie, popełniamy wiele błędów. Nie dostrzegamy chwil szczęścia, natomiast bardzo akcentujemy wszystkie smutne momenty. Porażek i nieszczęść i tak nie unikniemy, a chwile szczęścia… są takie rzadkie, że naprawdę cieszmy się, gdy są.”
“Bez względu na kondycję naszego ciała, trzeba korzystać z duszy.”
Źródła
Zdjęcie pochodzi z portalu flickr.coom. Autorem jest Sławek. Zdjęcie zostało wykorzystane na podstawie licencji CC BY-SA 2.0.https://culture.pl/pl/tworca/jan-kobuszewski
https://www.filmweb.pl/person/Jan+Kobuszewski-439/trivia
https://pl.wikipedia.org/wiki/Jan_Kobuszewski
https://pl.wikiquote.org/wiki/Jan_Kobuszewski
