Janis Joplin (1943-1970) była amerykańską piosenkarką rockową, soulową i bluesową oraz autorką tekstów. Wiązano ją najczęściej ze stylem psychodelicznego rocka i blues rocka.
Krótki życiorys Janis Joplin
Urodziła się w Port Arthur w Stanach Zjednoczonych. Jej matka była archiwistką w wyższej szkole handlowej, a ojciec był inżynierem. Była najstarsza z trójki rodzeństwa. Gdy była nastolatką, twórczość afroamerykańskich artystów bluesowych zainspirowała ją do rozpoczęcia kariery muzycznej. Pasjonowało ją malarstwo, a później wraz z przyjaciółmi zaczęła śpiewać utwory bluesowe i folkowe. Z powodów nadwagi i problemów skórnych była wyśmiewana wśród rówieśników. W 1960 ukończyła szkołę średnią i podejmowała naukę w Beaumont na Lamar State College of Technology, a później na Uniwersytecie Teksasu w Austin, lecz studiów nie ukończyła. Dołączyła w 1966 roku do zespołu bluesowego Big Brother & the Holding Company, nagrywając z nimi dwa albumy. Następnie rozpoczęła karierę solową, którą wspomagały grupy muzyczne: Kozmic Blues Band i Full Tilt Boogie Band. Jako artystka solowa wydała dwa albumy (drugi pojawił się już po jej śmierci). Związana była z ruchem hippisowskim, a jej życie wypełniały alkohol i narkotyki. Choć przeszła kilka terapii odwykowych to właśnie nałóg stał się przyczyną jej śmierci, gdyż zmarła w pokoju 105 hotelu Landmark w Hollywood z powodu przedawkowania.
Biografia rozszerzona Janis Joplin
Janis Lyn Joplin urodziła się 19 stycznia 1943 roku w Port Arthur w Stanach Zjednoczonych.
Dzieciństwo spędziła w małym miasteczku w Teksasie – Porth Arthur, żyjąc spokojnie w małym domku wraz z rodzicami – Sethem i Dorothy Joplin, oraz siostrą Laurą i bratem Michaelem. Jej mama była archiwistką wyższej szkoły handlowej, a ojciec inżynierem. Młodzieńcze, szczęśliwe lata w których nie musiała się niczym przejmować często później wspominała.
Gdy zaczęła chodzić do szkoły, raczej stroniła od dzieci. Nikt jej nie rozumiał, a większość czasu spędzała na malowaniu i czytaniu książek. Jej nadwaga i trądzik były powodem jej kompleksów..
Jako nastolatka, zainspirowała się afroamerykańskimi artystami bluesowymi, co zdeterminowało ją by rozpocząć karierę muzyczną. Występowała na początku w lokalnym chórze. Początkowo chciała pójść w kierunku oddawania rzeczywistości w malarstwie, jednak wraz z grupą przyjaciół zaczęła śpiewać rozmaite utwory bluesowe i folkowe.
W roku 1960 Janis Joplin ukończyła szkołę średnią, rozpoczynając naukę w Beaumont na Lamar State College of Technology, a następnie przeniosła się do Uniwersytetu teksańskiego w Austin.
W 1963 roku Janis na wycieczce szkolnej została wybrana najbrzydszą osobą na obozie, co było dla niej prawdziwym ciosem. Uciekła do San Francisco, a następne trzy lata spędziła na podróżowaniu i korzystaniu z życia. Poznała w tym czasie wielu interesujących ludzi, a elementy z tego okresu możemy spotkać w tekstach jej piosenek. Miała też w tym czasie pierwsze kontakty z twardymi narkotykami.
Jej koledzy w 1965 roku złożyli się na bilet powrotny dla Janis i zgodziła się wrócić do domu i na studia.
W 1966 dołączyła do świeżo założonego zespołu bluesowego Big Brother & the Holding Company. Jej charakterystyczny głos stał się sygnaturą zespołu. Wydała z nimi dwa albumy. Występ Janis Joplin z zespołem w 1967 roku na festiwalu rockowym Monterey Pop Festival wzniósł ją do statusu gwiazdy. Zaczęła zdobywać szczyty list przebojów, a pierwsza płyta “Cheap Thrills” odniosła wielki sukces.
Końcem 1968 roku Janis rozstała się z zespołem i rozpoczęła karierę solową. Utworzyła z kilkoma muzykami zespół Kosmic Blues Band, który w kilka miesięcy od powstania wydał pierwszą płytę. W 1969 roku wystąpiła na popularnym festiwalu rockowym w Woodstock. Skład grupy uformował się ostatecznie w maju 1970 roku pod nazwą The Full Tilt Boogi Band. Odbywali kilku miesięczną trasę, a następnie zdecydowali się pojechać do Los Angeles w celu nagrania albumu.
To właśnie tam jej martwe ciało znaleziono 4 października 1970 roku w pokoju 105 w hotelu Landmark. Zmarła w wieku 27 lat. Powodem przedwczesnego odejścia Janis Joplin było przedawkowanie narkotyków, heroiny i morfiny. Jej ciało poddano kremacji, a prochy rozsypano w Kalifornii nad Oceanem Spokojnym.
Wydała w sumie dwa albumy jako artystka solowa, drugi album “Pearl” zostały wydany po jej śmierci i sprzedał się w dużym nakładzie. Jest do dziś znana jako najsłynniejsza biała wokalista bluesowa. a jej utwory balansujące na pograniczu muzyki bluesa i soul stały się klasykami rocka psychodelicznego.
Z jej życia wyłania się obraz kobiety, która pragnęła być doceniona i kochana. Przekazywała przez swoją twórczość ból istnienia, poświęcając i ofiarowując siebie na koncertach bez reszty. Fani na koncertach dawali jej poczucie szczęścia, jednak po koncertach zostawała sama. Samotność, którą odczuwała, starała się zapełnić używkami, co ostatecznie stało się przyczyną jej śmierci.
Ciekawostki o Janis Joplin
- Janis Joplin miała romans m.in. z Leonardem Cohenem, który później na pamiątkę tego oraz hotelowego pokoju, w którym byli razem, zrealizował piosenkę zatytułowaną „Hotel Chelsea”.
- Do legend przeszły sceny z burzliwej knajpianej interakcji między Jimem Morisonem, a Jenis Joplin. Lider The Doors pragnął romansu, lecz ona opierała się jak umiała, by ostatecznie rozbić na głowie Morrisona butelkę.
- Do dziś niektóre obrazy Janis Joplin, jakkolwiek nie będące dziełami wybitnymi, osiągają zawrotne sumy na aukcjach.
- Postać Janis Joplin urosła do rangi symbolu ruchu hipisowskiego, nazywana nawet „Królową hippisów”.
- Miała niskie poczucie własnej wartości. Posiadała m.in. kompleks na punkcie swych zbędnych kilogramów.
- Przyjaciółka Janis Joplin – Peggy Caserta, która brała w dniu śmierci Janis Heroinę z tego samego źródła twierdzi, że bardziej prawdopodobną teorią, niż przedawkowanie Janis jest to, że z powodów butów na obcasie potknęła się, uderzyła o szafkę nocną, a złamanie nosa spowodowało uduszenie własną krwią.
- W Stanach Zjednoczonych zostały wydane znaczki z jej podobizną.
- Janis Joplin jest niedoścignionym ideałem śpiewania dla naszej rodzimej wokalistki – Agnieszki Chylińskiej.
Cytaty Janis Joplin
„Przez przypadek odkryłam, że mam niesamowicie donośny głos. Zaczęłam więc śpiewać bluesa, bo zawsze go lubiłam.”
„Każdy z nas jest kimś niepowtarzalnym. Nie czyń siebie samego przedmiotem kompromisu, bo jesteś wszystkim, co masz.”
„Na scenie kocham się z tysiącami ludzi, ale do domu wracam sama.”
„Wolność to tylko inne określenie tego, że się nie ma nic do stracenia.”
„Żyj chwilą, jakby to była ostatnia chwila twojego życia.”
„Billie Holiday, Aretha Franklin. Są tak subtelni, że mogą doić zaledwie dwie nuty. Mogą sprawić, że poczujesz się tak, jakby opowiedzieli ci cały wszechświat. Ale jeszcze o tym nie wiem. Teraz mam tylko siłę. Może jeśli będę śpiewać, może to dostanę.”
„Bycie intelektualistą tworzy wiele pytań i nie daje żadnych odpowiedzi. Możesz wypełnić swoje życie ideami i ciągle wracać do domu samotny. Wszystko co ma znaczenie to uczucia. Tym właśnie dla mnie jest muzyka.”
Źródła
Zdjęcie pochodzi z portalu wikimedia.org. Autorem jest Elliot Landy. Zdjęcie zostało wykorzystane na podstawie licencji CC BY-SA 4.0.
- https://joemonster.org/art/30881
- http://www.eskarock.pl/er_eska_rock_news/74_urodziny_janis_joplin_5_niesamowitych_faktow_o_krolowej_hipisow/138214
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Janis_Joplin
- https://www.brainyquote.com/authors/janis_joplin
- https://muzyka.interia.pl/wiadomosci/news-48-rocznica-smierci-janis-joplin-to-nie-bylo-przedawkowanie,nId,2640365
- https://biografia24.pl/janis-joplin/
- http://kulturadogorynogami.pl/2017/10/04/wszystko-o-janis/
