Zyciorysy.info - logo
  • Życiorysy i biografie
    • Aktorzy
    • Duchowni
    • Działacze proklimatyczni
    • Działacze religijni
    • Działacze społeczni
    • Dziennikarze
    • Filozofowie
    • Kompozytorzy
    • Malarze
    • Modelki
    • Naukowcy
    • Papieże
    • Pierwsze damy
    • Piłkarze
    • Piosenkarze
    • Pisarze
    • Podróżnicy i odkrywcy
    • Politycy
    • Postacie biblijne
    • Prezenterzy telewizyjni
    • Projektanci mody
    • Przedsiębiorcy
    • Przywódcy
    • Reżyserzy
    • Rodzina królewska
    • Różne
    • Satyrycy
    • Sportowcy
    • Święci
    • Władcy Polski
    • Wojskowi
    • Wynalazcy
    • Zbrodniarze
    • Zespoły
  • Znaczenie imion
    • Imiona męskie
    • Imiona żeńskie
  • Lista artykułów
  • Kontakt

Zyciorysy.info » Życiorysy i biografie » Malarze » Jerzy Nowosielski

Malarze

Jerzy Nowosielski

Autor: Jakub Mazur | 15 września, 2020 | Brak komentarzy
Jerzy Nowosielski

Jerzy Nowosielski (1923-2011) był jednym z najważniejszych polskich malarzy 2. połowy XX wieku. Był artystą niezwykle wszechstronnym. Oprócz pisania ikon uprawiał malarstwo, rysunek, scenografię, filozofię i teologię. Należał do środowiska, które skupione było wokół Tadeusza Kantora.


Spis treści

  • Jerzy Nowosielski – Życiorys
  • Warsztat malarski w służbie ikony
  • Jerzy Nowosielski – Nagrody
  • Ciekawostki o Jerzym Nowosielskim
  • Źródła

Jerzy Nowosielski – Życiorys

Jerzy Nowosielski przyszedł na świat 7 stycznia 1923 roku w Krakowie. Jego ojciec, jako Łemko wyznania unickiego pochodził z miejscowości Odrzechowo w powiecie sanockim, matka natomiast była Polką o niemieckich korzeniach. Jej przodkowie migrowali do Polski w okresie tak zwanej kolonizacji józefińskiej.

W 1940 Jerzy Nowosielski rozpoczął naukę w artystycznej szkole zawodowej Staatliche Kunstgewerbeschule Krakau (Państwowej Szkole Rzemiosła Artystycznego w Krakowie) pod okiem profesora Stanisława Kamockiego. W latach 1942–1943 podczas odbywanego nowicjatu Nowosielski studiował ikonopisarstwo w unickiej Ławrze Uniowskiej pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela, w Uniowie, miejscowości pod Lwowem. Po powrocie do Krakowa był związany z kręgiem twórców przyszłej Grupy Krakowskiej. W latach 1945–1947 studiował na krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych u profesora Eugeniusza Eibischa. Na I Wystawie Sztuki Nowoczesnej w Krakowie, która miała miejsce w 1948 roku, Jerzy Nowosielski wystawił obrazy w stylu tzw. abstrakcji geometrycznej.

Na samym początku swej drogi artystycznej Jerzy Nowosielski był asystentem Tadeusza Kantora, pozostając pod dużym wpływem Tadeusza Brzozowskiego. W okresie powszechnie panującego socrealizmu twórca koncentrował się na sztuce sakralnej oraz scenografii. W 1950 roku zamieszkał wraz z małżonką Zofią w Łodzi. Jego żona trudniła się scenografią w Teatrze Lalek Arlekin, on natomiast był kierownikiem artystycznym Państwowej Dyrekcji Teatrów Lalek. Był m.in. artystą odpowiedzialnym za wykonanie lalek i scenografii, m.in. do spektaklu Miś Łazęga (dla Teatru Pinokio) – w 1952. Tam również mógł nawiązać bliskie relacje z Teresą Tyszkiewicz jak i Stanisławem Fijałkowskim. W 1957 Jerzy Nowosielski został w końcu wykładowcą w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych (współcześnie jest to łódzka Akademia Sztuk Pięknych im. Władysława Strzemińskiego), gdzie początkowo poświęcał czas uczeniu studentów w ramach pracowni projektowania tkanin dekoracyjnych, później w pracowni dot. malarstwa. Był to dla Jerzego Nowosielskiego czas, w którym związał się również z łódzką grupą artystyczną o nazwie „Piąte Koło”. Okres łódzki daje się zauważyć na obrazach twórcy, m.in. na serii płócien pod tytułem „Pejzaż łódzki”. Sam natomiast, o starych łódzkich fabrykach zwykł mawiać „łódzki gotyk”.

Swój pierwszy debiut, na którym wystawił swoje dzieła, miał w roku 1955, zaraz potem mógł już reprezentować Polskę na biennale w Wenecji (w roku 1956) i w brazylijskim São Paulo (w 1959). Do ważnych dat w biografii artysty należy rok 1962 – wówczas to opuścił z żoną Łódź, aby powrócić do Krakowa.

Od 1976 roku Jerzy Nowosielski był profesorem Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, jak również aktywnym członkiem Polskiej Akademii Umiejętności, równocześnie Grupy Młodych Plastyków oraz słynnej Grupy Krakowskiej.

W 1996 wspólnie z małżonką Zofią założył Fundację Nowosielskich, której celem zostało wspieranie wybitnych osiągnięć polskiej kultury poprzez m.in. przyznawanie stypendiów i corocznych nagród.

Zmarł 21 lutego 2011 roku w Krakowie. Jerzy Nowosielski został pochowany 26 lutego 2011 na krakowskim cmentarzu Rakowickim.

Warsztat malarski w służbie ikony

Metamorfoza i stabilizacja poetyki malarstwa Jerzego Nowosielskiego odbyła się zwłaszcza na przełomie lat 1945-1948, wtedy to namalował zarówno swoje stylizowane akty, jak i martwe natury czy też na wskroś utrillowskie pejzaże miejskie. We wspomnianym czasie namalował szereg płócien (w tym: „Skrzydło archanioła”, „Zima w Rosji”, „Akt i pierwszy śnieg”), na czele z najbardziej znanym, czyli z „Bitwą o Addis Abebę” (1947), które to dzieło do dzisiaj stanowi jego autorską wizytówkę. Z wielkim wyczuciem przedstawiał geometrię kwadratów, trójkątów, rzadziej kół – te ostatnie zaistniały dopiero w jego obrazach z lat 70. Wyróżniał go czysty, świetlisty kolor, którego natężenie daje efekt wewnętrznego świecenia przedstawianej formy (jego „Posadzka w łazience”, czy też „Pożar”).

Interesował się surrealizmem. Abstrakcja dała Nowosielskiemu spłaszczenie przestrzeni, swoiste odświeżenie i rozjaśnienie tonacji barwnej – mianowicie rezygnację z realistycznej narracji, na rzecz dążenia do pewnego uogólnienia, do bardzo wymownej umowności. Niejednokrotnie odzyskiwał dzięki temu naiwność, podczas gdy w abstrakcji, jak sam się wyraził – pętał go dyskurs, ten charakterystyczny przymus harmonii. Był w tym zatem paradoks łączenia przeciwieństw. Generalnie całe malarstwo Jerzego Nowosielskiego wywodzi się z obserwacji dzieł natury, realizując jej plastyczny obraz poprzez uproszczenia w zakresie abstrakcji. W efekcie dominantą zostały kolory podstawowe.

Ikona była jego wyborem; on swoje malarstwo stylizował na ikonę. To jego siła, ale też i pewna słabość. Zdołał przeobrazić w kanon klasyczny abstrakcję nowoczesną. Przedstawiać chciał „rzeczywistości przemienienia”, to znaczy ukazanie tego świata takim, jakim istniał on w zamyśle bożym, w samej już to chwili stworzenia, i jakim będzie on także w ostatnim dniu istnienia.

Jerzy Nowosielski – Nagrody

Jerzy Nowosielski reprezentował Polskę na słynnym Biennale w Wenecji (w roku 1956) i w São Paulo (1959), natomiast w roku 1960 jego obraz pt. „Wiolonczelista” został wytypowany przez jury do nowojorskiej nagrody Solomona Guggenheima.

Jerzy Nowosielski był laureatem Nagrody II (w 1962 r.) i I stopnia (w latach: 1973, 1981, 1997) krajowego Ministra Kultury i Sztuki, a ponadto Nagrody im. Władysława Pietrzaka (1967). Wreszcie artysta otrzymał również Srebrny Wawrzyn Polskiego Komitetu Olimpijskiego, w uznaniu za cykl obrazów zatytułowany „Pływaczki” (1973). Rok 1976 to z kolei Złoty Krzyż Zasługi dla Nowosielskiego, Nagroda im. Brata Alberta przyszła rok później, otrzymał również prestiżowy Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1981), i wiele innych, jak choćby Nagroda Państwowa I stopnia (1984), Nagrodę im. Jana Cybisa (1988), Medal Anny Kamieńskiej (1992), Nagrodę Wielką Fundacji Kultury (1994), oraz najwyższe odznaczenie wręczane przez cerkiew prawosławną w Polsce, a mianowicie Medal św. Marii Magdaleny II stopnia (1985).

Ciekawostki o Jerzym Nowosielskim

  • Znany z pisania wspaniałych ikon, Jerzy Nowosielski tworzył w latach 50-tych serie malarskich i rysunkowych kompozycji o charakterze sadomasochistycznym (męski sadyzm współistnieje tam z kobiecym masochizmem). Można podziwiać na płótnach artysty wizerunki nagich dziewczyn, niekiedy w niezwykle karkołomnych skrętach ciała, skrępowanych m.in. linami.
  • Jerzy Nowosielski był doktorem honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego.
  • Nazywany bywa artystą styku kultur. Dorastał na pograniczu różnych narodów i wyznań, wybierając ortodoksję prawosławną jako najbliższą mistycyzmowi chrześcijańskiemu.
  • Jerzy Nowosielski zainteresowanie sztuką przejawiał jeszcze w dzieciństwie – jego ojciec po pracy na kolei poświęcał czas malowaniu obrazów, co determinowało w młodym Nowosielskim ciekawość i nowe zainteresowania.

Źródła

https://pl.wikipedia.org/wiki/Jerzy_Nowosielski
https://culture.pl/pl/tworca/jerzy-nowosielski
https://www.filmweb.pl/person/Jerzy+Nowosielski-546096/trivia
https://www.polskieradio24.pl/39/156/Artykul/2266933,Jerzy-Nowosielski-artysta-na-styku-kultur
Grafika: wikimedia.org | Autor: Zbigniew Kresowaty | Licencja: CC BY-SA 3.0

Jak oceniasz ten artykuł?

Jeśli chcesz ocenić artykuł na 5, kliknij na ostatnią gwiazdkę i potwierdź głosowanie (inne oceny analogicznie). Pamiętaj, że twoja opinia jest dla nas ważna.

Średnia głosów to 5 / 5. Oddanych głosów: 2

Brak oddanych głosów. Bądź pierwszym, który oceni artykuł!

Dziękujemy za ocenę.

Zapraszamy do polubienia naszego profilu na Facebooku:

Przykro nam, że tak oceniłeś/aś ten artykuł.

Pomóż nam usprawnić ten artykuł. Doceniamy konstruktywną krytykę.

W jaki sposób możemy poprawić ten artykuł?

Autor: Jakub Mazur

Podziel się...
Share on Facebook
Facebook
Pin on Pinterest
Pinterest
Tweet about this on Twitter
Twitter
Share on LinkedIn
Linkedin

Ciekawe artykuły:

Nikifor
Nikifor Krynicki
Stanisław Ignacy Witkiewicz (Witkacy)
Witkacy
Wojciech Kossak
Wojciech Kossak
Jacek Malczewski
Jacek Malczewski
Stanisław Wyspiański
Stanisław Wyspiański
Zdzisław Beksiński
Zdzisław Beksiński

Niezwykły życiorys:


Polub nas:

Biografie znanych ludzi

Tagi:

Biografie mężczyznBiografie osób zmarłychZnani Polacy

  • Poprzedni wpis Tadeusz Rydzyk
  • Następny wpis Jennifer Grey

Dodaj komentarz Anuluj pisanie odpowiedzi

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Wyszukiwanie

Menu

  • Życiorysy i biografie
  • Znaczenie imion
  • Lista artykułów
  • Regulamin
  • Polityka prywatności
  • Kontakt

Popularne:

Biografie kobiet Biografie mężczyzn Biografie osób zmarłych Biografie osób żyjących Brytyjska rodzina królewska Gwiazdy disco polo Imiona męskie na A Imiona męskie na J Imiona męskie na K Imiona męskie na M Imiona męskie na R Imiona męskie na S Imiona na A Imiona na D Imiona na E Imiona na I Imiona na J Imiona na K Imiona na M Imiona na P Imiona na R Imiona na S Imiona na W Imiona na Z Imiona żeńskie na A Imiona żeńskie na E Imiona żeńskie na K Imiona żeńskie na M Polscy nobliści Skoczkowie narciarscy Znani Amerykanie Znani Anglicy Znani Brytyjczycy Znani Czesi Znani Francuzi Znani Grecy Znani Hiszpanie Znani Holendrzy Znani Kanadyjczycy Znani Kolumbijczycy Znani Niemcy Znani Polacy Znani Rosjanie Znani Włosi Znani Żydzi

Linki sponsorowane

http://prawdziwefilmy.pl/memy-o-milosci/
domy z bala


Rzetelność dziennikarska

Dokładamy wszelkich starań by informacje prezentowane w biografiach były zgodne z prawdą. Opieramy się na źródłach, które podajemy na końcu każdego artykułu. Jeśli zauważyłeś jakiś błąd prosimy o informację w komentarzu lub poprzez e-maila.

© 2021 Zyciorysy.info

Ciekawe artykuły

  • Św. Dominik
  • Tomasz Oświeciński
  • Norbi
  • Aleksandra Kwaśniewska
  • Maciej Zakościelny

Najpopularniejsze życiorysy