Józef Beck (1894-1944) był polskim politykiem, dyplomatą, bliskim współpracownikiem Józefa Piłsudskiego, dyplomowanym pułkownikiem artylerii Wojska Polskiego.
Józef Beck – życiorys
Józef Beck urodził się 4 października 1894 roku w Warszawie.
Kształcenie
W 1912 roku zdał maturę w Wyższej Szkole Realnej w Krakowie. Następnie wstąpił na Wydział Budowy Maszyn na Politechnice Lwowskiej, a w 1913 roku przeniósł się do wiedeńskiej Akademii Handlu Zagranicznego.
I wojna światowa
Gdy w 1914 roku wybuchła I wojna światowa, przerwał studia i wstąpił do Legionów Polskich. Przydzielono go do artylerii w I Brygadzie. Podczas walk odznaczył się m.in. podczas działań na froncie rosyjskim w bitwie pod Kostiuchnówką w lipcu 1916 roku, w czasie której został ranny.
We wrześniu 1917 roku miał miejsce kryzys przysięgowy, po którym Józef Beck został zwolniony z Legionów Polskich i wcielony do armii austriackiej.
Podczas urlopu, który uzyskał aby kontynuować studia na Politechnice Lwowskiej nawiązał kontakt z Polską Organizacją Wojskową. W ramach tej organizacji realizował tajne misje na Ukrainie i w Rosji.
Wojsko Polskie
Od listopada 1918 do lutego 1919 stał na czele baterii konnej w Wojsku Polskim, podczas walk z wojskami ukraińskimi.
Od czerwca do listopada 1919 roku był uczestnikiem wojennego kursu Szkoły Sztabu Generalnego w Warszawie.
W 1920 roku został szefem wydziału w Oddziale II Sztabu Generalnego. Następnie pełnił funkcję attache wojskowego RP w Paryżu i Brukseli w latach 1922-1923.
W 1924 roku rozpoczął jako słuchacz roczny Kurs Doszkolenia w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie. W 1925 roku ukończył kurs, uzyskał tytuł naukowy oficera Sztabu Generalnego i został mianowany szefem wydziału w Biurze Ścisłej Rady Wojennej.
W 1926 roku podczas zamachu majowego opowiedział się po stronie marszałka Józefa Piłsudskiego. Na przestrzeni lat 1926-1930 był szefem gabinetu ministra spraw wojskowych. Od sierpnia do grudnia 1930 roku był wicepremierem w rządzie Józefa Piłsudskiego. Od grudnia tego samego roku do 1932 roku był wiceministrem spraw zagranicznych.
Minister spraw zagranicznych i jego polityka
W latach 1932-1939 był ministrem spraw zagranicznych, samodzielnie kierując polityką zagraniczną aż do wybuchu II wojny światowej. W latach 1935-1939 zasiadał także w senacie.
Jako minister starał się stosować politykę równowagi między stosunkami z wielkimi sąsiadami Rzeczypospolitej – ZSRR i Niemcami. Był podobnie jak marszałek Piłsudski przeciwnikiem udziału Rzeczypospolitej w układach zbiorowych, gdyż uważał, że ograniczały one wg niego swobodę polskiej polityki.
Kierując dyplomacją przyczynił się do zawarcia z ZSRR w 1932 roku w Moskwie paktu o nieagresji oraz podpisania w 1934 w Berlinie deklaracji o niestosowaniu przemocy z Niemcami. Jego przeciwnicy oskarżali go o prowadzenie polityki proniemieckiej i antyfrancuskiej.
Gdy narastało zagrożenie ze strony III rzeszy Józef Beck przyjął gwarancje brytyjskie ogłoszone 31 marca 1939 roku, które na początku kwietnia, podczas jego wizyty w Londynie zostały przekształcone w obustronne zobowiązania (polsko-brytyjski układ sojusznicy zawarto 29 sierpnia 1939 w Londynie). Wkrótce do gwarancji brytyjskich dołączyła się także Francja.
Przemówienie Józefa Becka
5 maja 1939 roku minister Józef Beck wygłosił w sejmie słynne przemówienie w którym kategorycznie odniósł się do kwestii niemieckich żądań: “Polska nie da się odepchnąć od Bałtyku“. Przemówienie zakończył słowami: “My w Polsce nie znamy pojęcia pokoju za wszelką cenę. Jest jedna tylko rzecz w życiu ludzi, narodów i państw, która jest bezcenna: tą rzeczą jest honor“. Wystąpienie to wywołało długotrwałą owację posłów i zostało entuzjastycznie przyjęte przez polskie społeczeństwo.
Minister Józef Beck przyjmował to podniecenie społecznych nastrojów z dystansem, gdyż Niemcy były blisko, a Wielka Brytania daleko. Miał nadzieje, że Hitler nie zdecyduje się na rozpętanie wojny, jednak nie wiedział, że decyzje już zapadły. Hitler 3 kwietnia wydał rozkaz przygotowania planu do ataku na Polskę pod kryptonimem “Fall Weiss”. Plan miał zostać zakończony 1 września.
II wojna światowa i śmierć
Po napaści Niemiec na Polskę i sowieckiej agresji, w nocy z 17 na 18 września 1939 roku ewakuował się wraz z rządem do Rumunii, gdzie został internowany. Generał Władysław Sikorski pod wpływem otoczenia uniemożliwił mu wyjazd na Zachód, pomimo wydanej wizy angielskiej. Nie został wydany przez władze rumuńskie Niemcom. W Rumunii napisał tom pamiętników pt. Ostatni raport. Chory na gruźlicę zmarł w Stănești 5 czerwca 1944 roku. Pochowano go w wojskowej części cmentarza prawosławnego w Bukareszcie. Jego wspomnienia wydała jego druga żona, Jadwiga Salkowska.
Jego prochy zostały sprowadzone w 1991 roku do Polski i złożone na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie.
Odznaczenia
Józef Beck został odznaczony m.in. Krzyżem Walecznych (1922), Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1923), Krzyżem Niepodległości z Mieczami (1931), Wielką Wstęgą Orderu Odrodzenia Polski (1934), Orderem Orła Białego „za wybitne zasługi dla Państwa” (1938) i Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari.
Józef Beck – ciekawostki
Był najmłodszym na świecie ministrem spraw zagranicznych biorąc pod uwagę państwa liczące się na arenie międzynarodowej.
Był ogromnym miłośnikiem jachtingu. Nie zrezygnował z rejsu po Bałtyku nawet podczas “gorącego” lata 1939 roku, kiedy przeczuwano już nadchodzącą wojnę.
O wzajemnych relacjach polsko-niemieckich miał okazje dyskutować z premierem pruskim Hermannem Goringiem, prawą ręka Hitlera. Po podpisaniu w roku 1934 polsko-niemieckiego paktu o nieagresji obaj politycy spotkali się na polowaniu w Białowieży, a rok później w rezydencji Goringa w Carinhall. Jeszcze 1 września 1939 roku niektóre polskie dzienniki donosiły na pierwszych stronach, że pokój w Europie może uda się utrzymać. Niestety, los kraju był już przesądzony.
W październiku 1940 roku podjął nieudaną próbę ucieczki z Rumunii.
Józef Beck – cytaty
“Polityka moja nie była moim wynalazkiem. Była tylko wykonywaniem myśli i woli Komendanta.”
“Próba sprzeciwienia się złemu jest zawsze najpiękniejszą możliwością działalności politycznej.”
“Przygotowując to przemówienie, myślałem o Komendancie, który nieraz powtarzał: gdy człowiek ma przed sobą kilka dróg, gdy męczy się i waha i nie wie, którą wybrać – niech wybiera drogę honoru, ta zawsze będzie właściwsza.”
“Nasz stosunek do Niemiec i ich spraw będzie dokładnie taki sam, jak stosunek Niemiec do Polski. W praktyce zatem więcej zależy w tej dziedzinie od Berlina niż od Warszawy.”
“Jeżeli jakieś państwo, samo lub w towarzystwie innych, zechce pokusić się chociażby o jeden metr kwadratowy naszego terytorium, przemówią armaty.”
Źródła
https://dzieje.pl/postacie/jozef-beckhttps://pl.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3zef_Beck
Encyklopedia Sławnych Polaków, wyd. Publicat
https://pl.wikiquote.org/wiki/J%C3%B3zef_Beck
http://cytatybaza.pl/autorzy/jozef-beck.html
