Karol Darwin

Karol Darwin (1809-1882) był brytyjskim przyrodnikiem i geologiem, twórcą teorii ewolucji, wg. której wszystkie gatunki pochodzą od wcześniejszych form.

Krótki życiorys Karola Darwina

Karol Darwin urodził się w 1809 roku w Shrewsbury w Anglii. Ukończył prestiżową szkołę prywatną, a następnie podjął studia medyczne, które jednak porzucił. Następnie podjął się studiowania teologii i botaniki. Po uzyskaniu dyplomu wziął udział w podróży badawczej przyrodnika Robert’a FitzRoy’a, który przeprowadzał badania wybrzeży Chile, Peru i Ziemi Ognistej oraz wyspy Galapagos. Podróż ta odbywała się w latach 1831-1836. Podczas podróży Karol Darwin znalazł mnóstwo skamieniałości i przeprowadził obserwacje niezliczonych gatunków roślin i zwierząt. Wykonał ponadto obszerne notatki, które stały się podstawą prawie całej jego późniejszej pracy, na której opierając się, sformułował swoje podstawowe tezy. W ciągu kolejnych 20 lat od swojej podróży Karol Darwin opublikował szereg książek, które zapewniły mu opinię czołowego przyrodnika w Anglii. W 1859 roku Darwin opublikował pracę „O powstawaniu gatunków drogą doboru naturalnego, czyli przeżywanie form najlepiej przystosowanych w walce o byt”, która spowodowała dyskusję trwającą do dzisiaj, zarówno wśród naukowców, jak i przeciętnych czytelników. W kolejnych latach Darwin wydał jeszcze 10 książek na temat doboru naturalnego. Zmarł w 1882 roku, a docenieniem jego pozycji naukowej był pochówek w katedrze Westminster, w pobliżu Izaaka Newtona. Teorie Darwina spowodowały rewolucję w naukowym świecie. Zburzył on dogmat o niezmienności gatunków i wyjątkowym miejscu człowieka w przyrodzie. Jego teoria ewolucji – przyjmująca, że wszystkie formy życia mają wspólne pochodzenie, że gatunki zwierząt i roślin nie są stałe i wieczne, lecz ulegają przeobrażeniom, które prowadzą z reguły w kierunku form bardziej złożonych – doprowadziła w następnym wieku do rozwoju genetyki i mikrobiologii.

Biografia rozszerzona Karola Darwina

Karol Robert Darwin przyszedł na świat 12 lutego 1809 roku w Shrewsbury w Anglii. Urodził się jako piąte dziecko lekarza Roberta Waringa Darwina i Susannah z Wedgwoodów.

Ukończył miejscową prestiżową szkołę prywatną i w 1825 roku, w wieku 16 lat rozpoczął studia medyczne na uniwersytecie w Edynburgu. Rok później został członkiem Plinian Natural History Society. Uczęszczał na wykłady z geologii i zoologi. Stwierdził, że zarówno medycyna, jak i anatomia są nudne, dlatego porzucił studia medyczne. W 1828 roku rozpoczął trzyletnie studia telogiczne w Christ’s College w Cambridge, jednak jazdę konną czy polowanie uważał za wiele przyjemniejsze zajęcia niż studia. W tym czasie studiował również botanikę u Johna Henslowa.

Darwin zrobił wystarczająco dobre wrażenie na profesorach, aby Ci zechcieli polecić go jako przyrodnika organizatorom podróży badawczej na okręcie HMS „Beagle”. Przyrodnik Robert FitzRoy chciał przeprowadzić badania wybrzeży Chile, Peru i Ziemi Ognistej oraz wyspy Galapagos. Początkowo ojciec Darwina był przeciwny tej podróży, gdyż uważał, że taka podróż będzie dla młodego człowieka kolejnym pretekstem w zabraniu się za poważną pracę. Na całe szczęście, udało się przekonać Darwina seniora, aby udzielił synowi przyzwolenia na wyprawę, gdyż jak się okazało, była to jedna z najbardziej owocnych podróży oceanicznych w historii zachodniej nauki.

Darwin wypłynął na „Beagle” w 1831 roku, mając 22 lata. Podróżował przez pieć lat dookoła świata, opływając bez pośpiechu wybrzeża Ameryki Południowej, badając odludne wyspy Galapagos i odwiedzając inne wyspy na Pacyfiku, Oceanie Indyjskim i południowym Atlantyku. W czasie tego długiego rejsu Karol Darwin zobaczył wiele cudów przyrody, znalazł mnóstwo skamieniałości oraz przeprowadził obserwacje niezliczonych gatunków roślin i zwierząt. Zrobił ponadto obszerne notatki na temat tego, co zobaczył. Notatki te stały się podstawą prawie całej jego późniejszej pracy, a opierając się na nich sformułował swoje podstawowe tezy. Czerpał też z notatek liczne argumenty, dzięki którym jego teorie okazywały się zwycięskie. Karol Darwin dokonał porównania żyjących zwierząt (pancerniki, leniwce) z wymarłymi, których skamieniałe kości znajdowali. Zwrócił również uwagę na pokrewieństwa pomiędzy ptakami żyjącymi na Galapagos i w Ameryce Południowej, która istniała pomimo znacznej odległości dzielącej te tereny.

Karol Darwin wrócił do kraju w 1836 roku i zajął się opracowywaniem zbiorów. W ciągu następnych 20 lat opublikował szereg książek, które zapewniły mu opinię czołowego przyrodnika w Anglii. Już w 1837 roku Karol Darwin nabrał przekonania, iż gatunki zwierząt i roślin nie są niezmienne, lecz w historii mierzonej okresami geologicznymi ulegają ewolucji. Nie miał jednak w tym czasie pojęcia, co mogło tą ewolucję spowodować. W 1838 roku Darwin zapoznał się z pracą Thomasa Malthusa pt. Prawo ludności. Znalazł w niej istotną wskazówkę, która w konsekwencji doprowadziła go do sformułowania koncepcji doboru naturalnego w wyniku walki o byt. Po okdryciu zasady doboru naturalnego Karol Darwin nie śpieszył się z publikowaniem swoich poglądów, gdyż zdawał sobie sprawę z tego, że teoria wywoła ostry sprzeciw. W związku z tym poświęcił dużo czasu na staranne zbieranie dowodów oraz zestawienie argumentów przemawiających na korzyść jego hipotezy.

Od 1842 roku Karol Darwin mieszkał w Down Haus (przedmieścia Londynu). Przyjaźnił się z geologiem Charlesem Lyellem. Pierwsze trzy prace opublikował z geologii. Największe uznanie profesjonalistów otrzymała rozprawa z 1842 roku dotycząca teorii tworzenia się raf barierowych i atoli. Darwin wydał także w 1839 roku pracę na podstawie prowadzonego dziennika podróży. W latach 1846-1854 Karol Darwin przygotowywał monografię żyjących i wymarłych wąsonogów.

W czerwcu 1858 roku, gdy Darwin wciąż jeszcze uzupełniał i korygował swoje wielkie dzieło, otrzymał od brytyjskiego przyrodnika Alfreda Russela Wallace’a (który w tym czasie przebywał w Indiach Wschodnich), rękopis, w którym autor prezentował w zarysach własną teorię ewolucji. W każdym z istotnych punktów teoria ta była identyczna z teorią Darwina! Wallace stworzył niezależnie własną teorię, której rękopis przesłał Darwinowi celem uzyskania opinii i komentarzy uznanego naukowca przed oddaniem książki do druku. Sytuacja była kłopotliwa, jednak na szczęście nie przekształciła się w nieprzyjemną walkę o pierwszeństwo, gdyż w następnym miesiacu dzieło Wallace’a i szkic ksiązki Darwina przedstawiono na posiedzeniu naukowym The Linnean Society w Londynie jako wspólną pracę. Zostały również opublikowane w „Journal of the Proceedings of the Linnean Society”. Pierwszeństwo przyznano Darwinowi.

Co dziwne, przedstawione prace nie wzbudziły większego zainteresowania, jednak furorę zrobiłą książką Darwina opublikowana rok później. Jej tytuł brzmiał: „O powstawaniu gatunków drogą doboru naturalnego, czyli przeżywanie form najlepiej przystosowanych w walce o byt”. Prawdopodobnie żadna z opublikowanych kiedykolwiek książek naukowych nie była tak szeroko i tak żywo dyskutowana, zarówno przez naukowców jak i laików, jak właśnie ta książka. Początkowo autor tej teorii nie zyskał wielu zwolenników, lecz do jego najzagorzalszych zwolenników należał Thomas Huxley, który zwany był buldogiem Darwina. Darwin w 1871 roku opublikował książkę pt. „O pochodzeniu człowieka i doborze płciowym”, w której zawarty jest pogląd, że człowiek pochodzi od stworzeń podobnych do małp. Książka ta dolała jeszcze oliwy do ognia.

Darwin jednak nie brał udziału w publicznych debatach na temat swoich teorii, gdyż nie pozwalało mu na to zdrowie. w czasie wyprawy na „Beagle” nabawił się w wyniku użądleń insektów chorobę Chagasa, której nawroty przeżywał. W następnych latach Darwin wydał jeszcze 9 książek: prace poświęcone ruchom roślin, roślinom owadożernym, kwiatom różnosłupkowym oraz roli dżdżownic w tworzeniu się gleby. Zmarł 19 kwietnia 1882 roku, a jego pozycję naukową doceniono poprzez pochowanie go w pobliżu Izaaka Newtona, w katedrze Westminster. Do czasu jego śmierci zdecydowana większość naukowców uznała zasadnicze idee jego teorii za poprawne.

Teoria ewolucji

Karol Darwin nie był pierwszą osobą, która głosiła idee ewolucji gatunków. Wiele osób przed nim wysuwało tę teorię, łącznie z przyrodnikiem francuskim Jeanem Lamarckiem i dziadkiem Karola, Erasmusem Darwinem. Hipotezy te nie zyskiwały uznania nauki, gdyż ich autorzy nie byli w stanie przekonująco wyjaśnić, w jaki sposób ewolucja następowała. Ogromną zasługą Darwina było przedstawienie mechanizmu ewolucji oraz podanie wielu dowodów na poparcie tej hipotezy.

Trzeba dodać, że Karol Darwin sformułował swoją teorią bez powiązania z genetyką, gdyż w rzeczywistości nawet jej nie znał. W jego czasach, nikt nie miał pojęcia o tym, w jaki sposób poszczególne cechy przechodzą z jednego pokolenia na drugie. Gregor Mendel odkrył prawa dziedziczenia w tych samych latach, w których Darwin pisał i publikował swoje epokowe książki, jednak praca Mendla, która doskonale uzupełnia prace Darwina, była niemal całkowicie nieznana aż do 1900 roku, a wtedy teorie Darwina były już świetnie ugruntowane. Nasze obecne rozumienie ewolucji, kojarzące prawa genetycznego dziedziczenia z zasadą doboru naturalnego, jest bardziej kompletne niż teoria wysunięta przez Karola Darwina.

Teorie Darwina spowodowały rewolucję w naukowym świecie. Darwin zburzył dogmat o niezmienności gatunków i wyjątkowym miejscu człowieka w przyrodzie. Jego teoria ewolucji – przyjmująca, że wszystkie formy życia mają wspólne pochodzenie, że gatunki zwierząt i roślin nie są stałe i wieczne, lecz ulegają przeobrażeniom, które prowadzą z reguły w kierunku form bardziej złożonych – doprowadziła w następnym wieku do rozwoju genetyki i mikrobiologii.

Ciekawostki o Karolu Darwinie

Karol Darwin urodził się dokładnie tego samego dnia co Abraham Lincoln.

Koncepcje, które głosił Darwin zostałyby sformułowane, nawet gdyby sam Darwin nie istniał, ponieważ w tym samym czasie pojawiła się praca Wallace’a, którego teoria w każdym z istotnych punktów była identyczna z teorią Darwina. Jednak to pisma Darwina zrewolucjonizowały biologię oraz antropologię i w ogromnym stopniu zmieniły nasz pogląd na miejsce człowieka w świecie.

Darwin odziedziczył zainteresowania przyrodnicze po swoim dziadku Erasmusie Darwinie, który zmarł siedem lat przed jego urodzinami. Jego dziadek snuł ideę ewolucji gatunków, jednak nie miał na nią wystarczających dowodów.

Cytaty Karola Darwina

„Gdybym miał przeżyć swoje życie jeszcze raz, to ustanowiłbym w nim zasadę czytania poezji i słuchania muzyki chociaż raz w tygodniu.”

„Człowiek, który ośmiela się marnować godzinę swojego życia, nie odkrył jeszcze znaczenia życia.”

„Ignorancja częściej budzi zaufanie niż wiedza: to ci, którzy wiedzą niewiele, a nie ci, którzy wiedzą dużo, twierdzą, że ten czy tamten problem nigdy nie zostanie rozwiązany przez naukę.”

Źródła

300 postaci, które zmienił historię Polski i świata, Videograf II, wyd. I, 2008
100 postaci, które miały największy wpływ na dzieje ludzkości, Michael H. Hart, Świat Książki, 1995
https://www.goodreads.com/author/quotes/12793.Charles_Darwin

Tagi: