Karol Cyryl Modzelewski przyszedł na świat w Moskwie 23 listopada 1937 roku. Odszedł 28 kwietnia 2019 roku w Warszawie. Był polskim historykiem mediewistą, profesorem nauk humanistycznych, członkiem Polskiej Akademii Nauk.
Biografia i życiorys Karola Modzelewskiego
Był dysydentem, więźniem politycznym i jednym z liderów opozycji demokratycznej w czasach PRL, później senatorem I kadencji.
W roku 1964, wraz z Jackiem Kuroniem, został autorem “Listu otwartego do partii”, w którym znalazła się krytyka linii politycznej PZPR dowodząca, iż ma miejsce poważne odejście praktyki PRL od ideałów socjalizmu, jakie winny przyświecać rzeczywistości socjalistycznej. Był oprócz tego cztery lata później jednym z inicjatorów studenckich protestów jakie wydarzyły się wtedy na Uniwersytecie Warszawskim (marzec 1968). Natomiast od listopada roku 1980 do kwietnia 1981 roku Karol Modzelewski był pierwszym rzecznikiem prasowym Niezależnych Samorządnych Związków Zawodowych „Solidarność”, oraz autorem samego pomysłu, by organizacja ta przyjęła właśnie nazwę „Solidarność”. Był z uwagi na swe poglądy i działalność kilkakrotnie więziony, również internowany, a to zawsze ze względów politycznych. W czasach PRL odbył łącznie karę pozbawienia wolności w wymiarze ośmiu i pół lat.
Na przestrzeni lat 1992 – 1994 Karol Modzelewski był profesorem na Uniwersytecie Wrocławskim, zaś od 1994 wykładał również na Uniwersytecie Warszawskim. Jako członek PAN (Polskiej Akademii Nauk) był od 2007 do 2010 wiceprezesem PAN.
W roku 2007 został laureatem Nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, co było dowodem uznania za jego pracę literacką w ramach monografii zatytułowanej “Barbarzyńska Europa” z roku 2004, w niej to bowiem podjął się analizy kwestii powstawania tożsamości europejskiej jako takiej, zwłaszcza pod wpływem dawnych tradycji przedchrześcijańskich. Karol Modzelewski to również pisarz wyróżniony Nagrodą Literacką „Nike” za swoją autobiografię pod tytułem “Zajeździmy kobyłę historii. Wyznania poobijanego jeźdźca” z roku 2013, w której podjął wyzwanie rozliczania się ze swej działalności ideowej i politycznej jeszcze w latach 50., ale i podjął tam regularną krytykę sposobu przeprowadzenia transformacji ustrojowej w RP, wskazując na aspekty negatywne transformacji, zwłaszcza związane z dominacją modelu znanego bliżej jako neoliberalny.
Odszedł 28 kwietnia 2019 roku w Warszawie. Miejscem pochówku został warszawski Cmentarz Wojskowy na Powązkach.
Ciekawostki o Karolu Modzelewskim
- Karol Modzelewski został Kawalerem Orderu Orła Białego.
- Urodził się jako Cyryl Budniewicz w 1937 w Moskwie, w okresie szalejącej wtedy stalinowskiej wielkiej czystki. Jego ojciec wkrótce po narodzinach syna został aresztowany i skazany na 8 lat łagru.
- Imię i nazwisko zawdzięczał drugiemu mężowi swej matki, która jako tłumaczka i literaturoznawczyni została wybranką Zygmunta Modzelewskiego. Przybrany ojciec był od 1944 ambasadorem PKWN w Moskwie, a od 1947 ministrem spraw zagranicznych PRL.
- Karol Modzelewski był socjalistą ideowym, który przesiedział w więzieniach PRL osiem i pół roku.
- Karol Modzelewski był biegunowym przeciwnikiem idei neoliberalnych, które jego zdaniem przejęły niemal całe życie polityczno – gospodarcze w Polsce po 1989 roku.
- Wraz z Jackiem Kuroniem wystosowali w roku 1964 “List otwarty do partii”, co wzbudziło kontrowersje również w łonie opozycji.
Cytaty Karola Modzelewskiego
“Polskę ludową dzieli od Polski oświeconej szczelna bariera komunikacyjna, przez którą w jedną ani w drugą stronę nie przenikają oceny, argumenty, informacje. Mamy do czynienia z rozbiciem społeczeństwa na dwie części, obce sobie nawzajem.”
“My nie stoimy ponad historią, my podlegamy jej prawom. Rewolucja jest nieuchronnym następstwem ogólnego kryzysu systemu; jej organizacyjne i programowe przygotowanie zmniejsza jej społeczne koszty. Jeśli coś jest tu zbrodnią przeciw pokojowi wewnątrz kraju, to polityka panującej biurokracji, która najpierw stara się zdezorganizować i pozbawić świadomości politycznej masy, a potem próbuje złamać rewolucyjny ruch mas środkami zbrojnej przemocy.”
“Ludzie uważają dziś, że świat jest niedoskonały i nic z tym za bardzo nie da się zrobić. Zamiast wspólnie walczyć z niesprawiedliwością, raczej próbują indywidualnie się przystosować. Nawet lewica już nie wierzy, że można zmieniać świat. To rezultat przytłoczenia umysłów konserwatyzmem, a także konformizmem wobec neoliberalnej doktryny ekonomicznej, która udaje, że jest prawem matematycznym.”
“Podatność zawiedzionych i zrezygnowanych ludzi na ksenofobię jest następstwem polityki, która ich degraduje, pozbawia elementarnego poczucia bezpieczeństwa oraz nadziei na przyszłość i nie ma im nic do zaoferowania.”
Źródła
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Karol_Modzelewski
- https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/historia/1727206,1,prof-karol-modzelewski-o-przyszlosci-polskiej-polityki.read
- https://pl.wikiquote.org/wiki/Karol_Modzelewski
Prawa autorskie do zdjęcia
Zdjęcie pochodzi z portalu wikipedia.org. Autorem jest Lukasz2. Zdjęcie zostało wykorzystane na podstawie licencji CC0 1.0.
Jakub Mazur jest z wykształcenia socjologiem, który swoje zawodowe życie poświęcił pracy dziennikarskiej. Doświadczenie dziennikarskie zdobywał pracując m.in. w podkarpackim czasopiśmie oraz regionalnej telewizji na Śląsku. Prywatnie jest wielkim fanem historii, a pasją tą dzieli się poprzez publikacje na portalu Zyciorysy.info.
Do ciekawostek dodałbym jeszcze – W 2005 wszedł w skład komitetu wyborczego Włodzimierza Cimoszewicza w wyborach prezydenckich.
Jego mama miała typowe rosyjskie nazwisko: Natalia Wilter, a jego ojczym “polak” Zygmunt Modzelewski pojechał z Francji w 1937 roku do ZSRR, aby wspierać komunizm, ale miał pecha, bo wtedy kopano tam Polakom groby. Miał szczęście, odsiedział w kiciu 2 lata, a potem został politrukiem. Nawet dobrym, bo od 1944 był ambasadorem Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego w Moskwie, a od 1947 ministrem spraw zagranicznych PRL.