Karol Wielki (742/747-814) był jako król Franków i Longobardów świętym cesarzem rzymskim. Jest błogosławionym w Kościele katolickim.
Spis treści
Krótki życiorys Karola Wilkiego
Karol Wielki prawdopodobnie ur. 2 kwietnia 742 roku, był królem Franków od 768 r., królem Lombardów koronowanym w 774 r., oraz cesarzem Rzymian z 800 r. We wczesnym średniowieczu zjednoczył większość Europy zachodniej i środkowej. Był pierwszym uznanym cesarzem rządzącym w Europie Zachodniej po upadku Cesarstwa Zachodniego Rzymu trzy wieki wcześniej. Rozszerzone państwo frankońskie, które założył Karol Wielki, nazywamy imperium karolińskim. Później został kanonizowany również kanonizowany.
Karol Wielki był najstarszym synem Pepina Krótkiego i Bertrady z Laonu, urodzonym przed ich kościelnie poświęconym małżeństwem. Został królem w 768 r. po śmierci ojca, początkowo jako współwładca swojego brata Karlomana I. Nagła śmierć Karlomana w grudniu 771 r.a śmierć w niewyjaśnionych okolicznościach, sprawiła, że Karol Wielki został jedynym władcą Królestwa Franków. Kontynuował politykę ojca wobec papiestwa i został jego obrońcą, usuwając władztwo Lombardów w północnych Włoszech i prowadząc regularne wyprawy do muzułmańskiej Hiszpanii. Prowadził kampanię przeciwko Sasom na wschodzie, chrystianizując ich pod karą śmierci, jak i prowadząc do wydarzeń takich jak traktat w Verdun. Swoją szczytową moc panującego w ówczesnej Europie Karol osiągnął w 800 roku, kiedy został koronowany na „Cesarza Rzymian” przez papieża Leona III, a ściślej – w Boże Narodzenie, w rzymskiej bazylice Świętego Piotra.
Karol Wielki został nazwany „Ojcem Europy” (Pater Europae), ponieważ po raz pierwszy zjednoczył większość Europy Zachodniej od czasów klasycznej epoki Cesarstwa Rzymskiego i zjednoczył też te części Europy, które nigdy nie były pod panowaniem Franków lub szerzej – Rzymian. Jego rządy zainspirowały renesans Karolingów, okres energicznej działalności kulturalnej i intelektualnej w Kościele Zachodnim. Później Cesarze Świętego Cesarstwa Rzymskiego uważali się za następców Karola Wielkiego, podobnie jak francuscy i niemieccy monarchowie. Jednak Wschodni Kościół Prawosławny postrzega Karola Wielkiego bardziej kontrowersyjnie. Uważa się że działania Karola Wielkiego doprowadziły do ostatecznego podziału Rzymu i Konstantynopola w ramach tzw. Wielkiej Schizmy z roku 1054 r, czyli powodując w najdalszej konsekwencji rozłam w chrześcijaństwie na Kościół wschodni i zachodni.
Karol Wielki zmarł w 814 r., Panując jako cesarz przez prawie 14 lat i jako król przez prawie 46 lat. Został pochowany w swojej cesarskiej stolicy Aachen. Karol Wielki ożenił się co najmniej cztery razy i miał trzech prawowitych synów, którzy dożyli wieku dorosłego, ale tylko najmłodszy z nich, Ludwik Pobożny, przeżył, aby go zastąpić.
Rozszerzona biografia Karola Wielkiego
Pewna niewiadoma
Karol Wielki urodził się około 742 r., będąc synem Bertrady z Laon (zm. 783) i Pepina Krótkiego (zm. 768), który został królem Franków w 751. Dokładne miejsce narodzin Karola Wielkiego nie jest znane, chociaż historycy sugerują obecnie, że mogła to być miejscowość Liege w Belgii lub Akwizgran we współczesnych Niemczech.
Podobnie niewiele wiadomo na temat dzieciństwa i edukacji przyszłego władcy, chociaż jako dorosły wykazywał talent do języków i potrafił między innymi mówić po łacinie i rozumieć grecki, .
Po śmierci Pepina w 768 r. królestwo frankońskie zostało podzielone między Karola Wielkiego i jego młodszego brata Karlomana (751–771). Bracia mieli napięte stosunki; jednak wraz ze śmiercią Karlomana w 771 r. Karol Wielki został jedynym władcą Franków.
Wzrost państwa do roli imperium
Po objęciu władzy Karol Wielki starał się zjednoczyć wszystkie ludy germańskie w jednym królestwie i nawrócić poddanych na chrześcijaństwo. Aby wykonać tę misję, większość swoich rządów spędził na prowadzeniu regularnych kampanii wojskowych. Wkrótce po tym, jak został królem, udało mu się podbić m.in. Lombardów (we współczesnych północnych Włoszech), Awarów (we współczesnej Austrii i na Węgrzech) i lud zamieszkujący dziś tereny niemieckiej Bawarii.
Karol Wielki toczył krwawą, trwającą trzy dekady serię bitew przeciwko Sasom, germańskiemu plemieniu wyznawców pogańskich wierzeń, zyskując reputację persony całkiem bezwzględnej dla niepokornych. W 782 zarządził przeprowadzenie na terenach zamieszkałych przez Sasów rzezi około 4500 Saksonów. W końcu zmusił Saksonów do przejścia na chrześcijaństwo i oświadczył, że każdy, kto nie został ochrzczony lub nie przestrzega innych chrześcijańskich tradycji, podlega karze śmierci.
Życie rodzinne na tle biografii
W życiu osobistym Karol Wielki miał wiele żon i kochanek, a być może nawet 18 dzieci. Podobno był oddanym ojcem, który zachęcał swoje dzieci do edukacji. Podobno kochał swoje córki tak bardzo, że zabronił im żenić się za jego życia.
Einhard (ok. 775–840), frankijski uczony i współczesny Karol Wielki, napisał biografię cesarza po jego śmierci. W pracy zatytułowanej „Vita Karoli Magni (Życie Karola Wielkiego)” opisał Karola Wielkiego jako „szerokiego i silnego w swej sylwetce oraz wyjątkowo wysokiego, jednak nie przekraczającego odpowiedniej miary… Jego wygląd był imponujący, niezależnie od tego, czy siedział lub stał, mimo że miał grubą i zbyt krótką szyję oraz duży brzuch. ”
Karol Wielki jako cesarz
W roli gorliwego obrońcy chrześcijaństwa Karol Wielki wykładał pieniądze i ziemię kościołowi chrześcijańskiemu, chroniąc przy tym papieży. W ramach uznania potęgi Karola Wielkiego i umocnienia jego relacji z kościołem papież Leon III koronował Karola Wielkiego na cesarza rzymskiego 25 grudnia 800 r., w Bazylice św. Piotra w Rzymie.
Jako cesarz Karol Wielki okazał się utalentowanym dyplomatą i zdolnym administratorem rozległego obszaru, który doskonale kontrolował. Promował edukację i zachęcał do renesansu karolińskiego, okresu ponownego nacisku na liczne stypendia dla uczonych i rozwój kultury w ogóle. Zainicjował reformy gospodarcze i religijne, i był motorem napędowym karolińskiej miniaturyzacji, znormalizowanej formy pisania, która później stała się podstawą współczesnych drukowanych alfabetów europejskich. Karol Wielki rządził wieloma miastami i pałacami, ale spędzał większość czasu w Akwizgranie. W jego pałacu znajdowała się szkoła, do której zwerbował najlepszych nauczycieli w kraju.
Oprócz nauki, Karol Wielki interesował się zajęciami sportowymi. Znany z dużej energii, lubił polować, jeździć konno i pływać. Miejscowość Aachen miał dla niego szczególny urok ze względu na lecznicze ciepłe źródła.
Śmierć i sukcesja
Według kronikarza Einharda, Karol Wielki był w dobrym zdrowiu do ostatnich czterech lat życia, kiedy to często cierpiał na gorączkę i utykał. Jednak, jak zauważa biograf: „Nawet w tym czasie… postępował zgodnie z własną radą, a nie radą lekarzy, których prawie nienawidził, ponieważ doradzali mu, aby porzucił pieczone mięso, które kochał, i ograniczył się zamiast tego do gotowanego mięsa. ”
W 813 r. Karol Wielki koronował swego syna Ludwika Pobożnego (778–840), króla Akwitanii, na stanowisko współcesarza. Karol Wielki zmarł w styczniu 814 r., kończąc swoje panowanie trwające przez ponad cztery dekady. W chwili śmierci jego imperium obejmowało znaczną część Europy Zachodniej.
Karol Wielki został pochowany w katedrze w Akwizgranie. W następnych dziesięcioleciach jego imperium zostało podzielone między jego spadkobierców, a pod koniec IX wieku rozpadło się. Niemniej Karol Wielki stał się legendą obdarzoną mitycznymi cechami. W 1165 r. pod panowaniem cesarza Fryderyka Barbarossy (1122–1190) Karol Wielki został kanonizowany, rzecz jasna z powodów politycznych; Kościół jednak dzisiaj nie uznaje świętości Karola.
Ciekawostki o Karoli Wielkim
- Na skutek długich wojen Karol Wielki podbił kraj Sasów aż po rzekę Łabę, dając tym samym – również poprzez swój testament – nie tylko początek przyszłemu państwu niemieckiemu, bo również państwom jak Francja oraz kraje Beneluksu.
- Pod panowaniem cesarza Fryderyka Barbarossy (1122–1190) Karol Wielki został kanonizowany.
- Przyjmuje się, że istniejące w językach słowiańskich słowo „król” pochodzi od imienia Karola Wielkiego.
- Przydomek wielki, który nadano Karolowi odnosił się zarówno do jego dokonań, jak również i wyglądu zewnętrznego, bo mierzył 192 cm.
- Niemieccy, a w szczególności nazistowscy historycy udowadniali w okresie lat ’30 i ’40, iż Karol Wielki był Niemcem czystej krwi.
- Nadworny lekarz popadł w głęboką niełaskę króla Karola, gdy sugerował, by ten porzucił dietę bazującą na jego ukochanym pieczonym mięsie, na rzecz mięsa gotowanego.
Źródła
https://pl.wikipedia.org/wiki/Karol_Wielkihttps://www.biography.com/royalty/charlemagne
https://www.polskieradio.pl/39/156/Artykul/1307002,Legenda-Karola-Wielkiego
https://pl.wikipedia.org/wiki/Traktat_w_Verdun
https://ciekawostkihistoryczne.pl/leksykon/karol-wielki-814/
