Kleopatra VII

Kleopatra VII Filopator, czy też Kleopatra Wielka (69 p.n.e. – 30 p.n.e.), była ostatnią królową hellenistycznego Egiptu, panującą w latach 51–30 p.n.e. Nosiła tytuły jak Królowa, Bogini Miłująca Ojca, Nowa Bogini, czy też Bogini Miłująca Ojczyznę.

Krótki życiorys Kleopatry VII

Urodziła się w 69 roku p.n.e. jako córka Ptolemeusza XII Auletesa. Po wstąpieniu na tron pobrała się ze swoim bratem Ptolemeuszem XIII. Towarzyszące jej intrygi dworskie sprawiły, że Kleopatra opuściła Egipt, udając się do Palestyny. Tam też zdobyła poparcie samego Cezara, z którym związek zaowocował synem, Ptolemeuszem XV Cezarionem. Później, dzięki interwencji i pomocy wojskowej Cezara, Kleopatra powróciła na tron egipski.

Śmierć Ptolemeusza XIII (na skutek zamieszek anty rzymskich w Aleksandrii), sprawiła, że Kleopatra poślubiła swego drugiego brata, mianowicie Ptolemeusza XIV. Z nim zdecydowała się odbyć specjalną podróż do Rzymu, a to w celu wzmacniania więzi politycznych pomiędzy Egiptem a Rzymem. Po śmierci Cezara Kleopatra wróciła do Egiptu i wydała rozkaz zamordowania swego małżonka Ptolemeusza XIV, po czym objęła rządy w imieniu małoletniego syna jej i Cezara, imieniem Cezarion.

W trwającej w Rzymie wojnie domowej Kleopatra zabrała stronę, popierając zwolenników cesarstwa takich jak Oktawian August i Marek Antoniusz. W 42 roku p.n.e. osobiście poznała Marka Antoniusza, czego efektem był jej długoletni związek uczuciowy z wpływowym Rzymianinem. W związku z tym, w późniejszym konflikcie między dotychczasowymi sprzymierzeńcami (pomiędzy Oktawianem a Antoniuszem) Kleopatra poparła politycznie kochanka, z którym miała już wtedy troje dzieci: syna Ptolemeusza Filadelfosa i bliźnięta Aleksandra Heliosa i Kleopatrę Selene. Oktawian tymczasem w bitwie pod Akcjum w 31 roku p.n.e. pokonał wielkie połączone siły Antoniusza i Kleopatry, po czym tryumfalnie wkroczył do Egiptu. Kleopatra podjęła pertraktacje ze zwycięzcą, polegające na dążeniu do zapewnienia sukcesji na tron egipski jej potomkom, lecz zbieg okoliczności sprawił, a zwłaszcza przegrana polityczna, że 12 sierpnia 30 roku p.n.e. Kleopatra wraz z Antoniuszem popełniła samobójstwo.

Rozszerzona biografia Kleopatry VII

Niezwykle obiecujące początki

Kleopatra VII urodziła się na początku 69 r. p.n.e. w rodzinie rządzącego wówczas w Egipcie faraona Ptolemeusza XII. Jej matka, Kleopatra V Tryphaena, była prawdopodobnie żoną Ptolemeusza XII, pochodzącą jednak z niższego stanu. Matka Kleopatry znikła z oficjalnych danych kilka miesięcy po urodzeniu Kleopatry, jeszcze w roku 69 p.n.e. Troje młodszych dzieci Ptolemeusza XII, siostra Kleopatry Arsinoe IV i bracia Ptolemeusz XIII Theos Philopator i Ptolemeusz XIV urodzili się już z innej matki. Natomiast nauczycielką Kleopatry z okresu wczesnego dzieciństwa był Philostratos, od którego uczyła się greckiej sztuki oracji i filozofii. W młodości Kleopatra prawdopodobnie studiowała w Muzeum, czyli w znakomitej Bibliotece Aleksandryjskiej. To wskazuje zatem na jej świetne wykształcenie. W roku 51 p.n.e. Ptolemeusz XII Auletes zmarł, a wówczas siedemnastoletnia Kleopatra i jej rodzony brat Ptolemeusz XIII (wówczas lat dziesięć) objęli egipską władzę oraz zgodnie z ówczesną egipską  tradycją zawarli związek małżeński.

Zderzenia z rzeczywistością

Kleopatra w 49 roku p.n.e. musiała jednak opuścić kraj i udać się do Palestyny. Było to spowodowane faktem, iż Młody Ptolemeusz XIII popadł w ścisłą zależność polityczną od trzech własnych dostojników dworu: w tym jednego z nauczycieli, retora nazwiskiem Chios oraz od dowódcy armii Achillasa. Jako że dążyli oni do odsunięcia od władzy właśnie królowej Kleopatry, królowa Egiptu w 49 roku p.n.e. musiała opuścić swój kraj i udać się do Palestyny, gdzie za własne fundusze rozpoczęła organizowanie wojska najemnego. Stronnictwo króla dowiedziawszy się o tym, zaczęło przygotowywać się, by odeprzeć potencjalny najazd, gromadząc skomasowane siły w mieście portowym Peluzjum. Podczas spotkania obu wrogich armii w 48 roku p.n.e. do portu nagle przybił statek Pompejusza, uciekającego tam po klęsce jego wojsk z wojskami Cezara pod Farsalos. Wówczas to stronnicy Ptolemeusza XIII zamordowali Pompejusza, czym chcieli zaskarbić sobie poparcie Cezara, a wywołali tym jedynie jego niezadowolenie.

Powrót na tron

Cezar w konflikcie pomiędzy egipską parą królewską poparł Kleopatrę, która prędko została jego kochanką. Cezar zażądał wówczas, aby Ptolemeusz XIII rozpuścił podległe mu armię i podjął rozmowy pojednawcze z żoną-siostrą. Ponadto króla egipskiego zobowiązał, by ten unormował kwestię zaciągniętego przez swojego ojca długu. Tymczasem ingerencja Cezara w sprawy egipskie wywołała sprzeciw społeczeństwa egipskiego. W końcu przeciwko niemu i królowej doszło do buntu, który jednak był akceptowany przez Ptolemeusza XIII. Dla poskromienia tego powstania sprowadzono rzymskie oddziały z Syrii i terenów Palestyny. Na skutek mających miejsce walk w 47 roku p.n.e., Ptolemeusz zginął, zaś Kleopatra mogła w ten sposób poślubić swego przyrodniego brata Ptolemeusza XIV.

Kleopatra i Cezar

Po spacyfikowaniu rozruchów w Aleksandrii Kleopatra i Cezar wybrali się w romantyczną podróż na południe Egiptu, wzdłuż Nilu. Pod koniec kwietnia 47 roku p.n.e. rzymski sukcesor Cezar opuścił Egipt, pozostawiając w Aleksandrii wojska (w późniejszych czasach garnizon wynosił cztery legiony). Kilka tygodni po jego wyjeździe królowa powiła syna Cezara, któremu nadała wiele mówiące imie Cezarion, czyli Mały Cezar. Natomiast w 46 roku p.n.e. Kleopatra ze swym małżonkiem wybrała się do Italii, a to w chwalebnym celu odnowienia sojuszu z państwem Rzymem. Tuż po śmierci Cezara Kleopatra została jednak zmuszona do opuszczenia stolicy tego imperium. Schronienie odnalazła w ojczystym Egipcie.

Mężobójczyni czas najlepszy

W Egipcie, w 44 roku p.n.e., Ptolemeusz XIV został skrytobójczo zamordowany, najpewniej z rozkazu małżonki. Kleopatra objęła więc rządy w imieniu swego małoletniego syna Cezariona, który później wstąpił na tron, będąc Ptolemeuszem XV z przydomkiem Filopator, tj. kochający ojca, oraz Filometor, tj. ten, który kocha matkę. W okresie, gdy śmierć Cezara spowodowała w Rzymie wybuch wojny domowej, czyli niepokojów, które decydowały o przyszłych losach imperium, Kleopatra zdecydowała się poprzeć cezarianów rządzących na Wschodzie. W bitwie pod Filippi w 42 roku p.n.e. zwycięstwo odnieśli zwolennicy cesarstwa dowodzeni przez Marka Antoniusza oraz Oktawiana Augusta. Kleopatra mogła zatem liczyć, że zwycięzcy będą swoistą podporą pozycji jej syna w Egipcie. Wówczas to Antoniusz wezwał ją do Tarsu, gdzie miały miejsce rozmowy w sprawie organizowania nowego porządku właśnie na Wschodzie. To wtedy, w trakcie tych rozmów, między wodzem rzymskim a królową egipską narodził się poważny związek.

Kleopatra z Antoniuszem

W zimie 41–40 roku p.n.e. Antoniusz wraz z Kleopatrą przebywał w Aleksandrii. Opuścił jednak królową, ponieważ musiał organizować wyprawę wojenną przeciwko Partom, a po drugie, miał zamiar poślubić Oktawię, czyli siostrę Oktawiana Augusta, w celach ściśle politycznych. Kleopatra wkrótce też urodziła Antoniuszowi bliźnięta.

Kleopatra, darząca miłością Antoniusza, miała w późniejszym konflikcie Antoniusza z Oktawianem cel polityczny. Wkrótce przybyła do Antoniusza, czyli do Antiochii, wraz z dziećmi Antoniusza. Na skutek tegoż sojuszu politycznego Kleopatry z Antoniuszem Egipt poszerzył swoje granice o miejsca jak Cypr, Cyrenajka, część Cylicji, Kretę oraz obszary zamieszkałe przez nację Arabów Nabatejskich, a także ziemie z Iturejczykami z najważniejszym ich miastem Chalkis, czy wreszcie środkową część ziem Fenicjan. Mimo nacisków, jakie Kleopatra wywierała na Antoniuszu, ten jednak nie oddał Egiptowi terytoriów Judei, rządzonej wówczas przez Heroda Wielkiego. Znaczenie Egiptu w tym okresie wzrosło, m.in. dlatego, że Antoniusz odbył triumf w konflikcie z Partami. Podczas uroczystości zwycięzców to Kleopatra właśnie otrzymała tytuł królowej królów, a Cezarion został królem królów. Swoim dzieciom Antoniusz później wykroił królestwa z terenów Wschodu rzymskiego, oraz z terytoriów Wschodu partyjskiego oraz nierzymskiego, które dopiero planował podbić.

Wielka przegrana

We wrześniu 31 roku p.n.e. rozegrała się wielka bitwa pod Akcjum pomiędzy oddziałami wojskowymi Oktawiana a wojskami Antoniusza, którego to wspierała rzecz jasna Kleopatra. Antoniusz poniósł wówczas sromotną klęskę. Dzięki temu dziesięć miesięcy później Oktawian mógł wkroczyć do Egiptu. Marek Antoniusz popełnił wówczas samobójstwo. Kleopatra natomiast podjęła działania na rzecz zachowania stosunkowo jak największej niezależności królestwa, jak i zapewnienia władzy swoim dzieciom. Pertraktacje z Oktawianem spełzły jednak na niczym.

Co wiemy dziś

Dziś przyjmuje się, że 12 sierpnia 30 roku p.n.e. Kleopatra popełniła samobójstwo. Miało do tego dojść przez dopuszczenie do jej ukąszenia przez jadowitego węża lub przez przyjęcie trucizny. Okazało się bowiem, że żadne z jej prób zachowania niezależności królestwa, czy też zapewnienia dzieciom władzy, nie przyniosły spodziewanych wyników.

Ciekawostki o Kleopatrze VII

• Kleopatra przeszła do historii jako ostatnia królowa, jak również jako ostatni egipski faraon. Po jej śmierci bowiem Egipt został zaledwie rzymską prowincją.
• W rezultacie swej polityki i polityki Rzymu Kleopatra popełniła samobójstwo. Wołała ze wszech miar swą śmierć, niż kpiny na temat jej władzy, jakie padały ze strony Rzymian.
• Nie ma pewności co do matki Kleopatry, wszystko natomiast wskazuje na to, iż była nałożnicą jej ojca, pochodzącą z rodu kapłańskiego.
• Popełniła samobójstwo poprzez celowe zatrucie organizmu jadem węża.
• Kleopatra była kimś więcej niż kochanką Juliusza Cezara, ponieważ związek ten nosił znamiona wszelkich przejawów małżeństwa.

Cytaty Kleopatry VII

Darowuję ci wszystko, co się tu znajduje!

Wszystkie dziwne i straszne wydarzenia są mile widziane, ale pocieszeniem gardzimy.

Nie będę triumfowała.

Mój honor nie został odrzucony, lecz jedynie podbity.

Artykuły, które mogą Ci się spodobać:

Źródła

• https://pl.wikipedia.org/wiki/Kleopatra_VII
• https://www.brainyquote.com/authors/cleopatra
• https://sites.google.com/site/kleopatrakosa/home/historia-milosna-czyli-kleopatra-cezar-i-antoniusz

Tagi: