Zyciorysy.info - życiorysy i biografie znanych ludzi
  • Życiorysy i biografie
    • Aktorzy
    • Duchowni
    • Działacze proklimatyczni
    • Działacze religijni
    • Działacze społeczni
    • Dziennikarze
    • Filozofowie
    • Kompozytorzy
    • Malarze
    • Modelki
    • Naukowcy
    • Papieże
    • Pierwsze damy
    • Piłkarze
    • Piosenkarze
    • Pisarze
    • Podróżnicy i odkrywcy
    • Politycy
    • Postacie biblijne
    • Prezenterzy telewizyjni
    • Projektanci mody
    • Przedsiębiorcy
    • Przywódcy
    • Reżyserzy
    • Rodzina królewska
    • Różne
    • Satyrycy
    • Sportowcy
    • Święci
    • Władcy Polski
    • Wojskowi
    • Wynalazcy
    • Zbrodniarze
    • Zespoły
  • Znaczenie imion
    • Imiona męskie
    • Imiona żeńskie
  • Lista artykułów
  • Kontakt

Zyciorysy.info » Życiorysy i biografie » Władcy Polski

Królowa Bona Sforza

Władcy Polski
Autor: Jakub Mazur | 10 sierpnia, 2019 | 1 komentarz
Królowa Bona Sforza

Bona Sforza d’Aragona (1494-1557) – zdobyła świetne wykształcenie, odebrane od wielkich intelektualistów epoki we Włoszech. Została królową Polski, której zawdzięczamy ówczesny renesansowy rozkwit.


Spis treści (kliknij na rozdział, aby zostać przeniesionym)

Toggle
  • Krótki życiorys królowej Bony Sforzy
  • Biografia rozszerzona królowej Bony Sforzy
  • Ciekawostki o Królowej Bonie Sforzy
  • Cytaty Królowej Bony Sforzy
  • Źródła

Krótki życiorys królowej Bony Sforzy

Bona Sforza d’Aragona (2 lutego 1494 – 19 listopada 1557) była Królową Polski i Wielką Księżną Litwy. Członkinią potężnego rodu Sforza, który rządził Księstwem Mediolańskim od 1447 roku. Została drugą żoną Zygmunta I Starego, króla Polski i Wielkiego Księcia Litewskiego w 1518 r. Ich małżeństwo trwało 30 lat do śmierci Zygmunta w 1548. Ambitna i energiczna Bona mocno zaangażowała się w życie polityczne Polski i Litwy. Aby zwiększyć dochody państwa, wdrożyła różne reformy gospodarcze i rolnicze, w tym dalekosiężną reformę w Wielkim Księstwie Litewskim. Jej reformy uczyniły ją najbogatszym właścicielem ziemskim w Wielkim Księstwie. W polityce zagranicznej sprzeciwiała się Habsburgom i starała się zabezpieczyć swoją najstarszą córkę Isabellę Jagiellon na tronie Królestwa Węgier.

Pod koniec swego życia w Polsce oskarżona została o otrucie Barbary Radziwiłłówny, która była żoną Zygmunta Augusta, a to w świetle opinii szlachty upatrującej w niej wroga przywilejów stanowych, czyli wroga tej jakże szerokiej rzeszy społecznej. Musiała więc Bona ratować się przeniesieniem do rodzinnych Włoch, gdzie odnalazła zdecydowanie większą przychylność. To jednak nie przełożyło się na sukcesy polityczne, lecz przeciwnie – została otruta i przedwcześnie zmarła w Bari 19 listopada 1557 roku.

Biografia rozszerzona królowej Bony Sforzy

Geneza związana z pochodzeniem królowej Bony

Bona Sforza d’Aragona przyszła na świat w mieście Vigevano 2.02.1494 roku. Bona była trzecim z czworga dzieci Giana Galeazzo Sforza i jego żony Isabelli z Neapolu. Gian Galeazzo był legalnym spadkobiercą Księstwa Mediolanu, ale jego wujek i regent Ludovico Sforza, znany w historii szerzej jako „Il Moro”, przejął władzę. Para została zatem wysłana do życia w Castello Visconteo w Pawii, gdzie Gian Galeazzo zmarł w 1494 roku. Plotki głosiły, że został otruty przez wspomnianego Ludovico. Rodzina przeniosła się następnie do Zamku Sforza w Mediolanie, gdzie mieszkali pod czujnym okiem Ludovico. Bał się, że mieszkańcy Mediolanu zbuntują się i uznają domniemane pretensje Francesco Sforzy, popularnego syna Giana Galeazzo. Aby zminimalizować ryzyko oddzielając chłopca od jego rodziny. Dalsze natomiast plany przerwała wojna włoska w latach 1499–1504. Król Francji Ludwik XII obalił wówczas Ludovico  i zabrał Francesco ze sobą do Paryża.

Wczesna młodość Bony

Isabella, czyli matka Bony, nie pozostała już dłużej w Mediolanie i w lutym 1500 r. wyjechała do rodzinnego Neapolu. Wojna dotarła jednak do Królestwa Neapolu, a wuj Isabelli Fryderyk Neapolitański został obalony. Wraz z innymi krewnymi tymczasowo ukryła się w Zamku Aragońskim na Ischii. W kwietniu 1502 r. Isabella i jej jedyna ocalała córka, własnie Bona, osiedliły się na dłużej w Castello Normanno-Svevo w Bari. Tam Bona rozpoczęła intensywną edukację. Jej nauczycielami byli włoscy humaniści Crisostomo Colonna i Antonio de Ferraris, którzy uczyli łaciny, literatury klasycznej, matematyki, historii, prawa, nauk przyrodniczych, teologii, a nawet geografii. Bona mogła także grać na kilku instrumentach muzycznych.

Marzenia Bony a rzeczywistość polityczna

Zdobyła świetne wykształcenie, co podyktowane było to faktem, iż na horyzoncie jej małżeństwa były najznamienitsze partie, takie jak choćby Ferdynand Habsburg, mianowicie ten, w którego ręce przeszło Święte Cesarstwo Rzymskie. Do tego małżeństwa zresztą była szykowana, z nieukrywaną sympatią, jaką darzyła Ferdynanda. Tymczasem okazało się, że wybrano jej na męża Króla Polski i Wielkiego Księcia Litewskiego Zygmunta I. Pobrała się z nim w swym dwudziestym czwartym roku życia.

Rzecz jasna, małżeństwo podyktowane zostało perspektywami politycznymi. Została Królową Polski, czyli potęgi ówczesnej Europy. Ze związku przyszło na świat sześcioro dzieci, w tym Zygmunt August, prawowity sukcesor.

Polityka królowej Bony

Królowa Bona prowadziła racjonalną politykę obliczoną interesami RP jak również swoimi własnymi, weszła bowiem w posiadanie wielu miast i wsi, gromadząc przy tym wielki majątek w złocie. Przy tym krzewiła w Polsce renesans, jako człowiek tej właśnie epoki. Została zatem mecenasem sztuki, również kuchni importowanej z Włoch, ponadto jej autorstwu przypisuje się ówczesne reformy ziemskie, administracyjne i podatkowe, zwłaszcza jeśli chodzi o ”ucywilizowanie” wschodnich rubieży, czyli Litwy.

Wróg rzesz szlacheckich w RP

Jednak po śmierci męża nie układało się już tak dobrze, zwłaszcza, że miała przeciwko sobie całe rzesze szlacheckie, upatrujące w jej bogactwie zagrożenia dla ustroju RP. W efekcie została nawet oskarżona o otrucie Barbary Radziwiłłówny, która była żoną Zygmunta Augusta. Musiała więc ratować się przeniesieniem do rodzinnych Włoch, gdzie odnalazła zdecydowanie większą przychylność. To jednak nie przełożyło się na sukcesy polityczne, lecz przeciwnie – została otruta i przedwcześnie zmarła w Bari 19 listopada 1557 roku.

Ciekawostki o Królowej Bonie Sforzy

  • Bona Sforza nie widziała początkowo w swym przyszłym małżeństwie z Zygmuntem I nic dobrego. Postrzegała go raczej w kategoriach wschodniego antyintelektualizmu i prymitywizmu, co spowodowało, że nawet mimo zaślubin utrzymywała ożywioną korespondencje z Ferdynandem Habsburgiem, którego traktowała na równi sobie, i z którym chciała się pobrać.
  • Energiczne działanie Bony Sforzy postrzegane było przez polską szlachtę jako czynności zagrażające demokracji szlacheckiej. Przede wszystkim bogaciła się prędko się i traktowała zdaniem wielu posiadane ziemie jako wyłącznie własny majątek, a nie majątek Korony.
  • Bona Sforza zabiegała o wzmocnienie władzy królewskiej.
  • Na forum międzynarodowym chciała wyprzeć wpływy Habsburgów.
  • Została otruta, umierając przedwcześnie.

Cytaty Królowej Bony Sforzy

„Przekupstwo nie zostało wymyślone dla przyjaciół.”

„U was dukaty leżą na gościńcach, schylić się jeno, ażeby je zebrać. Nikt nie chce? Tym lepiej dla mnie.”

„Roztropniej nie zawierać ani pokoju, ani rozejmu z Zakonem, lecz usunąć go z tych ziem, ażeby w pełni przyłączyć je do Korony.”

Artykuły, które mogą Ci się spodobać:

Adelajda Heska
Adelajda Heska
Aldona Anna Giedyminówna
Aldona Anna Giedyminówna
Anna Jagiellonka
Anna Jagiellonka

Źródła

  • https://pl.wikipedia.org/wiki/Bona_Sforza
  • https://www.polskieradio.pl/39/156/Artykul/726716,Bona-jako-cudzoziemka-i-kobieta-byla-bez-szans
  • https://en.wikipedia.org/wiki/Bona_Sforza
  • https://ciekawostkihistoryczne.pl/leksykon/bona-sforza-1494-1557/
  • https://www.superkalejdoskop.com/index.php/ct-menu-item-5/1859-kontrowersyjna-krolowa
  • http://info-poland.icm.edu.pl/classroom/Bona/Bona.html

Jak oceniasz ten artykuł?

Jeśli chcesz ocenić artykuł na 5, kliknij na ostatnią gwiazdkę i potwierdź głosowanie (inne oceny analogicznie). Pamiętaj, że twoja opinia jest dla nas ważna.

Średnia głosów to 4 / 5. Oddanych głosów: 15

Brak oddanych głosów. Bądź pierwszym, który oceni artykuł!

Przykro nam, że tak oceniłeś/aś ten artykuł.

Pomóż nam usprawnić ten artykuł. Doceniamy konstruktywną krytykę.

W jaki sposób możemy poprawić ten artykuł?

Autor: Jakub Mazur

Z wykształcenia socjolog. Swoje dziennikarskie doświadczenie zdobywał pracując w lokalnym czasopiśmie na Podkarpaciu i w regionalnej telewizji na Podbeskidziu. Jego kilkuletnia przygoda z redakcją Zyciorysy.info zaowocowała znacznym wkładem w rozwój portalu.

Zapisz się do newslettera

Chciałbyś co jakiś czas otrzymywać powiadomienia o nowych, ciekawych biografiach?
Zapisz się do newslettera:

Tagi:

Biografie kobietBiografie osób zmarłychZnani Polacy

  • Poprzedni wpis Mireille Mathieu
  • Następny wpis Roman Polański

1 komentarz

  1. Lesla Dobrzanski pisze:
    26 grudnia 2021 o 00:31

    Brakuje informacji, że pożyczyła ogromną kwotę koronie hiszpańskiej, oraz wywiozła z Polski ogromny majątek.

    Odpowiedz

Dodaj komentarz Anuluj pisanie odpowiedzi

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Wyszukiwanie

Menu

  • Życiorysy i biografie
  • Znaczenie imion
  • Lista artykułów
  • Regulamin
  • Polityka prywatności
  • Redakcja
  • Kontakt

Najnowsze wpisy

  • Andrew Carnegie
  • Dustin Moskovitz
  • Charles W. Hull
  • Karol Nawrocki – żona, rodzina, dzieci, rodzice – Życiorys
  • Św. Antoni Padewski

Ciekawe artykuły

Adelajda Heska
Adelajda Heska
Aldona Anna Giedyminówna
Aldona Anna Giedyminówna
Anna Jagiellonka
Anna Jagiellonka
Agata Mróz
Agata Mróz: historia, choroba, mąż, śmierć – Życiorys siatkarki
Wanda Rutkiewicz (1)
Wanda Rutkiewicz: mąż, dzieci, ciekawostki, film – biografia
Maria Kaczyńska jako Pierwsza Dama
Maria Kaczyńska. Prawdziwe oblicze Pierwszej Damy
Emilia Plater (źród. Wikimedia)
Kim była Emilia Plater? Poznaj notatkę biograficzną i życiorys pełen ciekawostek
Maria Skłodowska-Curie (1903 rok)
Biografia Marii Skłodowskiej-Curie. Krótka notatka i rozszerzony życiorys pełen ciekawych informacji
Karolina Kózkówna (zdjęcie główne)
Bł. Karolina Kózkówna. Czego jest patronką? Dlaczego została błogosławioną? Niezwykły życiorys Białej Lilii
Anna German (zdjęcie z legitymacji studenckiej)
Anna German. Dowiedz się więcej o jej mężu, synu, wypadku. Poznaj życie i śmierć Białego Anioła
Św. Faustyna Kowalska (z obrazu)
Św. Faustyna Kowalska. Niesamowity życiorys skromnej Siostry do której mówił Bóg.
Karin Stanek
Karin Stanek

Apostołowie Biografie kobiet Biografie mężczyzn Biografie osób zmarłych Biografie osób żyjących Brytyjska rodzina królewska Dojrzali piosenkarze Gwiazdy disco polo Gwiazdy śląskiej estrady Imiona męskie na A Imiona męskie na J Imiona męskie na K Imiona męskie na M Imiona na A Imiona na J Imiona na K Imiona na M Imiona na R Imiona na S Imiona żeńskie na A Imiona żeńskie na K Imiona żeńskie na M Najpopularniejsi Święci Piosenkarze I poł. XX wieku Polscy nobliści Polscy piosenkarze młodszego pokolenia Polscy piosenkarze starszego pokolenia Pytanie na śniadanie Raperzy Skoczkowie narciarscy Starożytne postacie Zagraniczni piosenkarze młodego pokolenia Zagraniczni piosenkarze starszego pokolenia Znani Amerykanie Znani Anglicy Znani Brytyjczycy Znani Francuzi Znani Grecy Znani Hiszpanie Znani Holendrzy Znani Niemcy Znani Polacy Znani Rosjanie Znani Włosi Znani Żydzi

Linki sponsorowane

simplifying recruitment process



Rzetelność dziennikarska

Dokładamy wszelkich starań by informacje prezentowane w biografiach były zgodne z prawdą. Opieramy się na źródłach, które podajemy na końcu każdego artykułu. Jeśli zauważyłeś jakiś błąd prosimy o informację w komentarzu lub poprzez e-maila.

© 2021 Zyciorysy.info