Krzysztof Kamil Baczyński przyszedł na świat w Warszawie 22 stycznia 1921 roku, a zmarł 4 sierpnia 1944 roku. Zajmował się poezją, będąc jednocześnie żołnierzem Armii Krajowej. Jako przedstawiciel pokolenia tak zwanych „Kolumbów”, Baczyński posługiwał się również pseudonimami, m.in. Jan Bugaj.
Spis treści
Krótki życiorys Krzysztofa Kamila Baczyńskiego
Krzysztof Kamil Baczyński urodził się w Warszawie 22 stycznia 1921 roku. Jego ojciec był krytykiem literackim, pisarzem i żołnierzem Legionów Polskich, z kolei matka wykonywała zawód nauczyciela, będąc też autorką szkolnych podręczników. Baczyński naukę w liceum podjął w roku 1933, natomiast samą maturę przyszło mu zdawać w roku 1939. Jednocześnie od roku 1937 redagował pismo zatytułowane „Strzały” oraz zaznaczał swe członkostwo w Komitecie Wykonawczym „Spartakusa”. W czasie II wojny studiował polonistykę na tajnym Uniwersytecie Warszawskim, równocześnie kształcąc się w Szkole Sztuk Zdobniczych i Malarstwa. W lipcu 1943 działał jako sekcyjny w II plutonie formacji „Alek” 2., czyli kompanii „Rudy” batalionu Zośka Armii Krajowej, a to będąc w stopniu starszego strzelca pod ps. „Zieliński” oraz „Krzysztof”. W końcu jednak całkiem skoncentrował się na poezji. Wkrótce, bo w roku 1944, odnotował awans na starszego strzelca będąc podchorążym rezerwy piechoty. Łączył to z posadą kierownika działu poezji w miesięczniku społeczno-literackim pt. „Droga”. Później skorzystał z możliwości przejścia do harcerskiego batalionu „Parasol”, będąc tam na stanowisku zastępcy dowódcy III plutonu 3. kompanii. Jego pseudonimem był wówczas „Krzyś”. Baczyński był zaskoczony wybuchem Powstania Warszawskiego. Był wówczas w okolicy warszawskiego placu Teatralnego. Zginął będąc na posterunku 4 sierpnia 1944 roku w Pałacu Blanka.
Biografia rozszerzona Krzysztofa Kamila Baczyńskiego
Młodość wczesna
Ojciec Baczyńskiego był aktywnym działaczem w polskim wywiadzie oraz członkiem Polskiej Partii Socjalistycznej, jednocześnie pisał i zajmował się krytyką literacką, natomiast matka posiadająca korzenie żydowskie sprawdziła się jako nauczycielka oraz autorka podręczników. Krzysztof Kamil Baczyński należał do dzieci bardzo chorowitych, wcześnie wykryto u niego astmę, później schorzenie serca, zapadł też na gruźlicę. Uczył się wpierw w gimnazjum, następnie w liceum ogólnokształcącym. Edukację ukoronował zdobyciem świadectwa dojrzałości.
W szkolne rzadziej niż w formacjach walczących
Wielkie wrażenie robiła na nim twórczość Gombrowicza. Natomiast wiersze pisał pod natchnieniem zwłaszcza języka francuskiego, poezji i prozy znad Sekwany i Loary. Baczyński był kolegą takich jak Maciej Aleksy Dawidowski, Tadeusz Zawadzki czy Jan Bytnar, mianowicie członków późniejszych Grup Szturmowych Szarych Szeregów. Baczyński zaczynał tą działalność w harcerstwie. Będąc trockistą należał do lewicowego Związku Niezależnej Młodzieży Socjalistycznej „Spartakus”. Był wtedy znany pod pseudonimem „Emil”. Baczyński, co istotne, najmniej przepadał za szkołą, stosunkowo rzadko w niej bywając. Od 1937 jako członek Komitetu Wykonawczego „Spartakusa”, zajmował się współredagowaniem pisma „Strzały”, tam też miał miejsce jego debiut twórczy.
Początki II wojny
Krzysztof Kamil Baczyński marzył o karierze artystycznej, co, jak się okazało, uniemożliwił mu wybuch II wojny. Swoje żydowskie korzenie, które dziedziczył po matce, Baczyński ukrywał, bowiem żył w czase wojny po aryjskiej stronie. Rok 1942 oznaczał dla niego poślubienie Barbary Drapczyńskiej. Podjął następnie i studiował polonistykę tajnego wtedy Uniwersytetu Warszawskiego. Był też zawodowo malarzem i konserwatorem.
Podziemie
Od roku 1943 działał w podziemiu niepodległościowym. Wówczas to studia zostawił, poświęcając swój czas twórczości poetyckiej. Tym nie mniej był człowiekiem uzbrojonym w sprzęt do walki partyzanckiej. Brał bowiem udział w całkiem udanych akcjach typu partyzanckiego, na przykład brał udział w wykolejaniu pociągów zaopatrujących wojska okupacyjne. Otrzymał wkrótce i za sprawą zasług stopień starszego strzelca.
Baczyński w Powstaniu Warszawskim
Baczyński był w momencie wybuchu Powstania Warszawskiego był pod wielkim wrażeniem zrywu, zwłaszcza, że jego wybuch zaskoczył go. Już czwartego dnia powstania Baczyński został śmiertelnie raniony przez niemieckiego snajpera. Odszedł 4 sierpnia 1944 roku. Szczęśliwie zostawił po sobie to co nieśmiertelne, mianowicie wspaniałą poezję zawartą w 4 tomikach. Pierwszy to „Zamknięty echem” (lato 1940), drugi zatytułował wymownie „Dwie miłości” (jesień 1940), z kolei trzeci to „Wiersze wybrane” (maj 1942), by wydać w końcu „Arkusz poetycki Nr 1” (1944).
Tematyka czterech tomików
Był głosem „pokolenia Kolumbów”. Punktem orientacyjnym na mapie tematów poruszanych była wojna, z jej sposobem oddziaływania na ludzką psychikę. Dużo w jego twórczości refleksji życiowych. Do naczelnych cech charakterystycznych należy katastrofizm, który Autor przejawił na kilku symbolicznych płaszczyznach. Występuje u Baczyńskiego próba określenia na nowo tożsamości, również próba podkreślania tego co ponadczasowe, pomimo licznych obecnych wizji apokaliptycznych. Baczyński pracował często metaforami, budując w ten sposób pewien typ nastrojowości. W świecie wartości poświęcał miejsce sprawom nadziei, którą według niego poezja powinna dawać. Obecny jest w jego poezji sylabizm i wersyfikacja. Wypracował w swej twórczości motyw arkadii, swoistą krainę szczęśliwości. Poezja Baczyńskiego zwraca uwagę na rolę poety, poety natchnionego lub nawet rzecznika broniącego sumień. Baczyński to również romantyk, widzi w poezji sens sam w sobie, zwłaszcza jeśli zawiera nurt romantyczny. Baczyński sięga w swej twórczości po motywy baśniowe i legendarne, niejako mityczne, przejawiające się jakby we śnie. Są w jego tomikach obecne dwie tendencje artystyczne – liryka “czysta”, która daje pierwszeństwo grom wyobraźni, oraz liryka zaangażowana, zajmująca aktywną postawę wobec bieżących spraw.
Poezja zaangażowana
Twórczość Baczyńskiego to również erotyki. Poświęcił je swojej pierwszej miłości, czyli żonie, którą była Barbara Drapczyńska. Baczyński ciekawie ukazuje portret kobiety, który maluje w barwach znacznego odrealnienia, bowiem mowa o miłości idealnej. Natomiast treść wierszy późniejszych objawia czytelnikowi aspekt walki. Baczyński wykłada tam pewien etos żołnierski, bogactwo rozważań o trudzie wyborów, których trzeba dokonywać, aby włączyć się właściwie do działalności zbrojnej – to na przykład poemat „Wybór”, zawierający parabole losów i motywy z jakimi zmagać musiała się młodzież AK-owska.
Ciekawostki o Krzysztofie Kamilu Baczyńskim
- Poezja Baczyńskiego okazała się być po długich dekadach wdzięcznym tematem piosenek rockowych – wykorzystywali wiersze Baczyńskiego artyści tacy jak na przykład Budka Suflera. Natomiast specyficzne barwy romantyzmu Baczyńskiego wykorzystywał chociażby Stan Borys i Anna Jantar.
- Biografia Baczyńskiego doczekała się kilku filmowych ekranizacji, z których na uwagę może zasługiwać np. „Dzień Czwarty”.
- Baczyński odszedł nagle. Nagle odeszła również jego żona, której dramat podwaja fakt, iż była wówczas w ciąży.
- Był jako dziecko wręcz nieprawdopodobnie chorowity. Cierpiał na astmę, miał przy tym słabe serce i zapadł, jakby tego było mało, na gruźlice, lecz były to schorzenia jedne z wielu, na które cierpiał.
- Drugie imię Kamil zostało mu dane ku czci wcześnie zmarłej siostry poety.
Cytaty Krzysztofa Kamila Baczyńskiego
„Nas nauczono. Nie ma miłości.
Jakże nam jeszcze uciekać w mrok
przed żaglem nozdrzy węszących nas,
przed siecią wzdętą kijów i rąk,
kiedy nie wrócą matki ni dzieci
w pustego serca rozpruty strąk.
Nas nauczono. Trzeba zapomnieć,
żeby nie umrzeć rojąc to wszystko.
Wstajemy nocą. Ciemno jest, ślisko.
Szukamy serca – bierzemy w rękę,
nasłuchujemy: wygaśnie męka,
ale zostanie kamień – tak – głaz.”
„Któraś serce jak morze rozdarła
w synu ziemi i synu nieba,
o, naucz matki nasze,
jak cierpieć trzeba.
Która jesteś jak nad czarnym lasem
blask – pogody słonecznej kościół,
nagnij pochmurną broń naszą,
gdy zaczniemy walczyć miłością.”
„Bo przecież trzeba znów pokochać.
Palce mam – każdy czarną lufą,
co zabić umie. – Teraz nimi
grać trzeba, i to grać do słuchu.
Bo przecież trzeba znów miłować.
Oczy – granaty pełne śmierci,
a tu by trzeba w ludzi spojrzeć
i tak, by Boga dojrzeć w piersi.”
Źródła
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Krzysztof_Kamil_Baczy%C5%84ski
- http://baczynski.klp.pl/ser-129.html
- http://culture.pl/pl/tworca/krzysztof-kamil-baczynski
