Krzysztof Penderecki (1933-2020) był wybitnym polskim kompozytorem i dyrygentem.
Biografia i życiorys Krzysztofa Pendereckiego
Krzysztof Penderecki urodził się 23 listopada 1933 roku w Dębicy.
Talent odziedziczył po ojcu i dziadku, którzy to również muzykowali. Sztukę gry na fortepianie Penderecki opanował już w czasach swej wczesnej młodości, później przyszła natomiast kolej na skrzypce. Po ukończeniu szkoły podstawowej i średniej, podjął się studiów na krakowskiej Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej, tamże w klasie Artura Malawskiego. Kiedy Penderecki miał zaledwie 24 lata, jego kompozycje takie jak „Strofy”, „Emanacje” oraz „Psalmy Dawida” pozwoliły mu zdobyć trzy pierwsze nagrody konkursu Związku Kompozytorów Polskich. Nie był to bynajmniej koniec jego sukcesu, lecz przeciwnie – początek sukcesów wielkich, tu na przykład wystarczy wspomnieć o nagrodzie UNESCO, którą otrzymał Penderecki za utwór stworzony w hołdzie i z dedykacją ofiarom Hiroszimy, zatytułowany „Tren”, utwór, który przeszedł dawno do historii stanowiąc o jego wielkości.
Po ukończeniu studiów Krzysztof Penderecki został asystentem Katedry Kompozycji S. Wiechowicza. Następnie podjął pracę w charakterze wykładowcy w niemieckiej Volkwang Hochschule für Musik w Essen. W 1966 r. skomponował wreszcie swą „Pasję według św. Łukasza”. Pierwsza opera Krzysztofa Pendereckiego, zatytułowana „Diabły z Loudun”, powstała w roku 1969. W 1972 roku Penderecki już ze sporym dorobkiem artystycznym został rektorem Akademii Muzycznej w Krakowie (która wcześniej nosiła nazwę: Państwowa Wyższa Szkoła Muzyczna). W tym samym czasie Penderecki mógł rozpocząć karierę dyrygencką. Na przestrzeni lat 1972-1978 Penderecki wykonywał pracę dla Yale University School of Music.
Rok 1986 oznaczał dla niego odbycie w Salzburgu premiery jego „Czarnej maski”, mianowicie kolejnej opery autorstwa Pendereckiego. Dwa lata później przyszła kolej na nagrodę Grammy za jego „Koncert wiolonczelowy”. W 1996 roku, w związku z zamówieniem miasta Jerozolimy, Krzysztof Penderecki napisał wspaniałe „Siedem bram Jerozolimy”.
Odszedł w Krakowie 29 marca 2020 roku, po długiej i ciężkiej chorobie.
Ciekawostki o Krzysztofie Pendereckim
- Muzykę przez niego skomponowaną możemy usłyszeć w wielu filmach, np. “Lśnieniu” Kubricka czy “Masce” braci Quay.
- Krzysztof Penderecki to były rektor, a do dnia dzisiejszego profesor krakowskiej Akademii Muzycznej.
- Krzysztof Penderecki jest doctorem honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego, Uniwersytetu Warszawskiego, Uniwersytetu Yale, krakowskiej Akademii Muzycznej, Uniwersytetu Indiany, czy też Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina.
- Krzysztof Penderecki jest honorowym obywatelem miasta Bydgoszczy.
- Wybitny artysta jest prezesem honorowym Związku Kompozytorów Polskich.
- Jest Kawalerem Orderu Orła Białego.
Cytaty Krzysztofa Pendereckiego
„Jestem samotnikiem. Niby uczestniczyłem w zakładaniu Piwnicy pod Baranami, ale kiedy zaczęła funkcjonować – odszedłem. Siedzenie nocami przy tanim winku, te często głupawe dyskusje zaczęły mnie nudzić.”
„Żyję intensywnie, jestem rygorystyczny w stosunku do siebie, zmuszam się, żeby napisać choć parę taktów dziennie.”
„Słucham jedynie utworów pisanych przez profesjonalnych kompozytorów. Muzyka kogoś bez żadnego wykształcenia muzycznego nie może być dobra.”
„W łacinie jest też cały ciężar historii i tradycji Kościoła. Ponieważ sam byłem wychowywany na łacinie, to nie umiem nawet dziś chodzić do kościoła, gdzie są msze po polsku. Wolę słuchać mszy w innym języku. Po polsku teksty liturgiczne wydają mi się banalne. Na pewno można by je lepiej przetłumaczyć.”
„Moja mama była bardzo wierząca, dewocyjna w dobrym tego słowa znaczeniu. To był świat religijnych nakazów i zakazów. Wokół żydowskie miasteczko, ludność żydowska stanowiła jakieś 60 procent mieszkańców. W większości byli to chasydzi, a przez to może my byliśmy bardziej ortodoksyjni jako katolicy. Myślę, że gdybym urodził się w innym kraju, w innych warunkach geopolitycznych, pewnie bym sakralnej muzyki nie pisał. Gdybym się urodził w Nowej Zelandii, to pewnie pisałbym musicale, ale na szczęście urodziłem się tutaj.”
Źródła
Zdjęcie pochodzi z portalu wikipedia.org. Autorem jest Slawek. Zdjęcie zostało wykorzystane na podstawie licencji CC BY-SA 2.0.
https://culture.pl/pl/tworca/krzysztof-penderecki
https://www.encyclopedia.com/people/literature-and-arts/music-history-composers-and-performers-biographies/krzysztof-penderecki
http://www.krzysztofpenderecki.eu/