Malala Yousafzai przyszła na świat w pakistańskim Mingorze, 12 lipca 1997 roku. Jest pakistańską działaczką na rzecz praw kobiet, szczególnie orędowniczką prawa kobiet do nauki. Jest laureatką Pokojowej Nagrody Nobla roku 2014.
Spis treści
Biografia i życiorys Malali Yousafzai
Malala Yousafzai (Malālah Yūsafzay: Urdu: ملالہ یوسفزئی; Paszto: ملاله یوسفزۍ) jest pakistańską działaczką na rzecz edukacji kobiet i najmłodszą laureatką Nagrody Nobla. Znana jest z popierania praw człowieka, zwłaszcza edukacji kobiet i dzieci w swojej rodzinnej dolinie Swat w Khyber Pakhtunkhwa, w północno-zachodnim Pakistanie, gdzie miejscowi talibowie czasami zakazywali dziewczętom uczęszczania do szkoły. Jej rzecznictwo przerodziło się w ruch międzynarodowy, a według byłego premiera Pakistanu Shahida Khaqana Abbasiego stała się „najważniejszym obywatelem” kraju.
Yousafzai urodziła się w pasztunskiej rodzinie w Mingorze, w Khyber Pakhtunkhwa, w Pakistanie. Jej rodzina przybyła tam, aby prowadzić sieć szkół w regionie. Biorąc pod uwagę, że Muhammad Ali Jinnah i Benazir Bhutto są jej wzorami do naśladowania, była szczególnie zainspirowana myślami ojca i pracą humanitarną. Na początku 2009 r., kiedy miała 11–12 lat, napisała blog pod pseudonimem BBC Urdu, w którym opisywała swoje życie podczas okupacji Swat przez Talibów. Następnego lata dziennikarz Adam B. Ellick nakręcił film dokumentalny do „New York Times” o jej życiu, podczas gdy pakistańska armia interweniowała w tym regionie. Zyskała wówczas znacznie na znaczeniu, udzielając wywiadów w prasie i telewizji, a także będąc w ślad za tym nominowaną do nagrody Międzynarodowej Pokoju Dziecięcego przez aktywistkę Desmonda Tutu.
W dniu 9 października 2012 r. w autobusie w dzielnicy Swat, po zdaniu egzaminu, Yousafzai i dwie inne dziewczyny zostały ofiarami bandy talibów, która to przeprowadziła zamach w ramach odwetu za jej aktywizm; zamachowiec odpowiedzialny za to zdołał zbiec. Yousafzai została trafiona w głowę kulą i pozostawała nieprzytomna w stanie krytycznym, w Instytucie Kardiologii Rawalpindi, ale jej stan później poprawił się na tyle, że mogła zostać przeniesiona do szpitala Queen Elizabeth w Birmingham w Wielkiej Brytanii. Próba zamachu na jej życie wywołała międzynarodowe poparcie dla Yousafzai. Deutsche Welle doniósł w styczniu 2013 r., że Yousafzai została w ten sposób „najsłynniejszym nastolatkiem na świecie”. Tygodnie po próbie zabójstwa grupa pięćdziesięciu wiodących duchownych muzułmańskich w Pakistanie wydała fatwe przeciwko tym, którzy próbowali ją zabić. Talibowie byli międzynarodowo potępiani przez rządy, organizacje praw człowieka i grupy feministyczne. Urzędnicy talibscy odpowiedzieli na potępienie przez dalsze potępienie Yousafzai, wskazując plany ewentualnej drugiej próby zamachu, co było uzasadnione z punktu widzenia muzułmańskiego obowiązku religijnego w interpretacji stricte terrorystycznej. Ich wypowiedzi spowodowały dalsze międzynarodowe potępienie.
Po wyzdrowieniu Yousafzai stała się wybitnym działaczem na rzecz prawa kobiet, szczególnie orędowniczką prawa kobiet do edukacji. Założyła organizacje Malala Fund, z siedzibą w Birmingham, organizację non-profit, a w 2013 r. została współautorem „I Am Malala”, czyli międzynarodowego bestsellera wydawniczego. W 2012 r. otrzymała pierwszą w Pakistanie Krajową Nagrodę Pokoju Młodzieży oraz Nagrodę im. Sacharowa w 2013 r.
W 2014 r. otrzymała Pokojową Nagrodę Nobla (wraz z Kailash Satyarthi z Indii), a mając wtedy 17 lat została najmłodszą laureatką Nagrody Nobla. W 2015 roku Yousafzai była tematem nominowanego do Oscara dokumentu „On Named Me Malala”. Wydania magazynu Time 2013, 2014 i 2015 zaliczały ją do najbardziej wpływowych osób na świecie. W 2017 r. w efekcie trzymała honorowe obywatelstwo kanadyjskie i stała się najmłodszą osobą, która przemówiła do Izby Gmin Kanady. Yousafzai uczęszczała do Edgbaston High School od 2013 do 2017 r., a obecnie studiuje licencjat z filozofii, polityki i ekonomii w Lady Margaret Hall, na słynnym Oxfordzie.
Należy przy tym zaznaczyć, iż stosunek do Yousafzai w Pakistanie jest przeważnie negatywny. Sprzeciw Yousafzai wobec polityki talibskiej czyni ją niepopularną wśród sympatyków talibów. Popularny publicysta Dawn stwierdził, że jest ona kozłem ofiarnym upadającego rządu państwowego, a dziennikarz z „The Nation” napisał pewnie trafnie, że Yousafzai jest znienawidzona przez „nadgorliwych patriotów”, którzy chcą zaprzeczyć uciskowi kobiet w kraju. Oświadczenia Yousafzai są bowiem sprzeczne z poglądem, że organizacja struktur w Pakistanie jest wynikiem interwencji Zachodu, a konserwatyści i fundamentaliści islamscy opisują jej ideologię jako „anty-pakistańską” i „antyislamską”.
W 2015 r. All Pakistan Private Schools Federation (APPSF) zakazała czytania książki „I Am Malala” we wszystkich pakistańskich szkołach prywatnych, a prezydent Mirza Kashif Ali wydał w reakcji na jej publikację swoją książkę pod wymownym tytułem „I Am Not Malala”. Książka ta chce oskarżać Yousafzai o atakowanie armii Pakistanu pod pretekstem edukacji kobiet, opisuje jej ojca jako „podwójnego agenta” i „zdrajcę” oraz potępia promowanie przez Malala funduszu świeckiej edukacji. Jednak Ali twierdził, że „nie jesteśmy przeciwko niej, ale przeciwko ideologii, która została nam narzucona”, i wskazał, że APPSF przystąpił do strajku narodowego w momencie, kiedy Yousafzai została zaatakowana.
Teoretycy spisku w gazetach i mediach społecznościowych twierdzili, że Yousafzai zorganizowała próbę zamachu lub że jest agentką amerykańskiej Centralnej Agencji Wywiadowczej. Wielu Pakistańczyków uważa ją za „agenta Zachodu” ze względu na jej nagrodę Nobla, edukację w Oksfordzie i pobyt w Anglii. Jednak Yousafzai ma pewne wsparcie w pakistańskich mediach. Popularny dziennikarz Farman Nawaz twierdzi, że Yousafzai zyskałby większą sławę w Pakistanie, gdyby podlegała prowincji Pendżab. Jego opinia nie została uznana za ważną przez media głównego nurtu Pakistanu, ale jego poglądy w tym zakresie zostały opublikowane przez Daily Outlook Afghanistan. Yousafzai jest postrzegana jako człowiek wielkiej odwagi przez zaledwie niektórych Pakistańczyków.
29 marca 2018 r. Yousafzai powróciła do Pakistanu po raz pierwszy od czasu strzelaniny. Spotkała się z premierem Shahidem Khaqanem Abbasim i wygłosiła przemówienie, w którym powiedziała, że jej marzeniem było wrócić do ojczyzny „bez strachu”. Yousafzai następnie odwiedziła swoje rodzinne miasto Mingora w Swat Valley. APPSF, czyli grupa reprezentująca 173 000 prywatnych szkół w Pakistanie, zorganizowała obchody pod tytułem „Nie jestem dniem Malala” w dniu 30 marca. Yousafzai odpowiedziała na to mówiąc: „Jestem dumna ze swojej religii i jestem dumna z mojego kraju”.
Ciekawostki o Malali Yousafzai
- Malala Yousafzai, która w 2014 roku otrzymała Pokojową Nagrodę Nobla jest najmłodszą laureatką tego jakże prestiżowego wyróżnienia w historii nagrody. Jest 18-letnią aktywistką, która została postrzelona w głowę i szyję przez Talibów, ponieważ nie przystaje do wzoru właściwej islamskiej kobiety (zwłaszcza poprzez jej działalność na rzecz edukacji – przede wszystkim pakistańskich dziewcząt). Malala od lat jest tymczasem w świecie symbolem walki o lepszy byt dzieci i za to właśnie została uhonorowana nie tylko Noblem, ale i niezliczoną ilością innych nagród i wyróżnień.
- Malala została najmłodszą osobą przemawiającą w historii kanadyjskiej Izby Gmin.
- Malala stworzyła z popularną marką Toms (producent garderoby) wspólny projekt. Jest nim produkt w postaci szalika, z którego całkowity dochód marka Toms przekaże właśnie na fundację Malali. Zebrane pieniądze mają być gwarancją edukacji dla jak największej ilości dziewczynek, w wymiarze edukacji 12-letniej. Szalik ten ozdobiony został tradycyjnymi islamskimi wzorami oraz, co najważniejsze, cytatem młodej noblistki „One child, one teacher, one book and one pen can change the world.” (tłum. „Jedno dziecko, jeden nauczyciel, jednak książka są w stanie zmienić świat.”).
- Jej wizerunek poznał świat za sprawą publikacji na łamach największych anglosaskich wydawnictw prasowych.
Cytaty Malala Yousafzai
„Gdy byłam mała, ludzie mówili, żeby tata zmienił moje imię, bo oznacza smutek. On jednak zwykle odpowiadał, że kryje się za nim też odwaga.”
„Nie występuję przeciw komukolwiek, nie przemawiam kierując się osobistą zemstą na talibach czy innej grupie terrorystów. Chcę walczyć o prawo edukacji dla każdego dziecka. Chcę edukacji dla synów i córek talibów oraz wszystkich terrorystów i ekstremistów.”
„Niektórzy sądzą, że trzeba by cudu, aby Pakistan stał się wolnym krajem, gdzie wszystkie dzieci będą miały równy dostęp do edukacji, a kobiety będą mogły wykonywać zawody wymagające wysokich kompetencji. Ale w moim życiu już zdarzył się jeden cud. Przeżyłam zamach, którego nie miałam prawa przeżyć, więc moja wiara w cuda jest w pełni uprawniona.”
Źródła
Zdjęcie pochodzi z portalu flickr.com. Autorem jest DFID – UK Department for International Development. Zdjęcie zostało wykorzystane na podstawie licencji CC BY 2.0.https://pl.wikipedia.org/wiki/Malala_Yousafzai
https://pl.wikiquote.org/wiki/Malala_Yousafzai
https://polki.pl/moda-i-uroda/dodatki,malala-yousafzai-dla-toms-newsy-ze-swiata-ciekawostki,10415075,artykul.html
https://en.wikipedia.org/wiki/Malala_Yousafzai
