Marek Edelman

Marek Edelman (1921-2009) był nieustraszonym bojownikiem o prawdę historyczną oraz medykiem, który ratował ludzi na różne możliwe sposoby.

Spis treści

Biografia i życiorys Marka Edelmana

Marek Edelman przyszedł na świat w 1921 roku w miejscowości Homl na Białorusi. Później mieszkał w Warszawie. Pochodził z ubogiej żydowskiej rodziny. Matka odeszła gdy miał 14 lat. Przed wojną zdążył ukończyć gimnazjum. W czasie drugiej wojny światowej działał jako członek „Bundu” – Powszechnego Żydowskiego Związku Robotniczego. W 1942 roku jako współzałożyciel Żydowskiej Organizacji Bojowej. Brał czynny udział w powstaniu w getcie warszawskim, zostając jego ostatnim przywódcą.

Po wojnie osiadł w Łodzi. Tam też rozpoczął studia medyczne. Uczestniczył w operacach na otwartym sercu. Wkrótce został autorytetem w tej dziedzinie jaką jest kardiologia – udało mu się w trakcie swej kariery uratować sporą liczbę ludzi z dolegliwościami sercowymi.

W 1968 roku powody polityczne były tym czynnikiem, który sprawił, że nie przyjęto jego pracy habilitacyjnej. Pomimo nagonki antyżydowskiej został w Polsce. W latach 1976 – 80 działał w utworzonym Komitecie Obrony Robotników (KOR), był również członkiem Niezależnego Samorządowego Związku Zawodowego (NSZZ) „Solidarność”. Był członkiem obrad Okrągłego Stołu, był również w latach 1989 – 1993 posłem na Sejm.

W 1999 roku Marek Edelman został łodzianinem roku. 17 kwietnia 1998 roku prezydent RP Aleksander Kwaśniewski zdążył uhonorować Marka Edelmana Orderem Orła Białego, czyli najwyższym polskim odznaczeniem. 11 kwietnia 2008 r. uhonorowany przez Prezydenta Francji Nicolas’a Sarkozy’ego Orderem Komandora Legii Honorowej.

Marek Edelman zmarł 2 października 2009 w Warszawie, pochowany cmentarzu żydowskim.

Edelman napisał trzy książki: „Getto walczy”, „Strażnik” oraz dzieło naukowe z dziedziny kardiologii „Zawał serca”.

Ciekawostki o Marku Edelmanie

Był ostatnim przywódcą powstania w getcie warszawskim.
W związku ze swą przynależnością do struktur opozycyjnych w PRL, został internowany w czasie stanu wojennego.
Był wybitnym kardiologiem, autorem pozycji związanej ściśle z medycyna pt. „Zawał serca”.
Był laureatem tytułu doktora honoris causa krakowskiego Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Był leureatem Orderu Orła Białego.
11 kwietnia 2008 roku Prezydent Francji Nicolas Sarkozy przyznał mu niezwykle prestiżowy Order Komandora Legii Honorowej.

Przeczytaj życiorys: Muniek Staszczyk

Cytaty Marka Edelmana

„Zresztą ta żydowska ciemnota jest jeszcze gorsza [niż katolicka]. W Europie może już nie, ale w Izraelu! Przecież oni – tamtejsi „czarni” – nie dają obywatelstwa nikomu, kto nie jest wyznania mojżeszowego.(…) Izrael to ciemne religijne państwo, tak skonstruowane przez Ben Guriona, żeby płynęły tam pieniądze od bogatych wierzących amerykańskich Żydów.”

„Wy nie wiecie, co to jest głód. Jak ktoś nie wie, co to jest głód… Taki głód, że wielki chłop nie ma co zjeść i jak mu dają jeść, to oczywiście, że ma nadzieję. Rozumuje jak logiczny człowiek: że jak dostanie jedzenie, to znaczy, że jest potrzebny, że idzie do pracy, a nie na śmierć, bo jakby miał iść na śmierć, to by mu nie dawali jedzenia.(…) Sam miałem szczęście, że nie czułem głodu.”

„Wartość jest wartością sama przez się, nie przez to że za taką uznają ją ta czy inna religia. Wszystkie wartości są świeckie, a religie – katolickie, inne – sobie je zapożyczyły.”