Marek Koterski przyszedł na świat w Krakowie, 3 czerwca 1942 roku. Jest polskim reżyserem filmowym i teatralnym, scenarzystą, aktorem, poetą, prozaikiem i dramatopisarzem.
Biografia i życiorys Marka Koterskiego
Urodził się w Krakowie 3 czerwca 1942 roku. Wraz z końcem wojny ze swymi rodzicami i starszym bratem Koterski przeniósł się do Wrocławia, gdzie poszedł do liceum a następnie na Uniwersytet Wrocławski. Tam też podejmował studia równolegle na filologii polskiej i historii sztuki. Wraz z ukończeniem polonistyki, Marek Koterski rozważał jeszcze karierę naukową (na uczelni był asystentem), ale w 1966 roku zadecydował inaczej i wyjechał do Warszawy, by studiować na tamtejszej Akademii Sztuk Pięknych malarstwo. W 1967 roku Koterski podjął wreszcie studia reżyserskie w łódzkiej Państwowej Wyższej Szkole Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej, które udało mu się ukończyć w 1972 roku.
Początkowo przyszły popularny polski reżyser specjalizował się w kręceniu filmów dokumentalnych oraz o charakterze edukacyjnym. W części z nich znalazły się już odniesienia do jego twórczości teatralnej, a to w ramach pracy w eksperymentalnym Teatrze Otwartej Sceny. Oprócz tego jednak reżyser zrealizował między innymi takie dzieła jak “Lekką tkliwość” (z roku 1975), “Dziwny świat Thomasa Puckeya” (z roku 1977), oraz “Szczęście” (z roku 1980), czy wreszcie “Przyczyny narkomanii” (praca z roku 1982).
Przełomem w karierze Marka Koterskiego została sztuka teatralna pod tytułem “Dom wariatów”, dzieło nagrodzone później na Festiwalu “Młodzi i Film” w Koszalinie, które wyraźnie go uskrzydliło, a które zawierało już określonego bohatera, czyli Adama Miauczyńskiego.
W nagrodzonym natomiast w Gdyni “Życiu wewnętrznym” (w roku 1986), a także w dość kasowym filmie erotycznym zatytułowanym “Porno” (z roku 1989) główny bohater nazywa się Michał, a wątkiem głównym jego nieporadność. Później jego sztuka pt. “Nienawidzę” (z roku 1992) została nagrodzona na szczecińskim Festiwalu Małych Form. Pisząc natomiast dla czasopisma „Kino”, reżyser z czasem wykonał scenariusz do swego kolejnego filmu pod tytułem “Nic śmiesznego” (z roku 1995), którego bohater to znowu Adaś (grany przez Cezarego Pazurę). Z kolei w jego filmie “Ajlawju” (z roku 1999) ponownie w Miauczyńskiego wcielił się, tak jak poprzednio – Cezary Pazura, który odegrał tam rolę znowu nieporadnego, lecz pisarza, a uwikłanego w dość toksyczny związek z kobietą (graną przez Katarzynę Figurę).
W najgłośniejszym natomiast filmie Koterskiego, czyli w “Dniu świra” (rok 2002), Adama Miauczyńskiego zagrał Marek Kondrat. Bohaterem jest tam sfrustrowany nauczyciel polonistyki. “Dniem świra” Koterski – co by nie mówić – wzburzył opinię publiczną ze względu na sam charakter tego filmu. Realizator filmu nadał jednak bohaterowi zręczny rys uniwersalny. To “Dzień świra” właśnie zdobył Grand Prix Złote Lwy, czyli nagrodę na gdyńskim Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych, również nagrodę Orła oraz wiele innych wyróżnień krajowych festiwali.
Kolejny film Marka Koterskiego to w końcu “Wszyscy jesteśmy Chrystusami” (z roku 2006), ekranizacja poświęcona najtragiczniejszemu pewnie obliczu jego bohatera – Miauczyńskiego, jest mowa o alkoholiźmie a grą aktorską popisał się znów Marek Kondrat, sam Koterski zaś otrzymał nagrodę na festiwalu w Gdyni. Kolejnym filmem Koterskiego to dzieło zatytułowane “Baby są jakieś inne” (z roku 2011), które jest osadzone w formule kina drogi, opartej na bezustannym dialogu dwóch mizoginów. Siedem lat później Marek Koterski powrócił z tematem Miauczyńskiego w filmie “7 uczuć” z roku 2018.
Marek Koterski jest obecnie żonaty po raz drugi. Z pierwszego związku ma syna Michała Koterskiego. Obecnie jest w związku z Małgorzatą Bogdańską.
Ciekawostki o Marku Koterskim
- “Dom wariatów” został tym komediodramatem z udziałem Marka Kondrata oraz Tadeusza Łomnickiego, który zaczerpnął inspirację z tego co rozumiemy pod nazwą teatru absurdu. Tam to właśnie reżyser stworzył swoje niezwykłe alter ego, czyli Adama Miauczyńskiego, neurotycznego inteligenta z niezwykłymi pretensjami do całego świata za jego osobistą kondycję. Adam ten, nazywany również prześmiewczo i zdrobniale Adasiem, obarcza winą za swoją neurozę swoisty konflikt pomiędzy jego matką i ojcem, w którym to związku matka dominuje. Pełnometrażowy ten właśnie debiut Koterskiego przyniósł mu nagrodę na Festiwalu „Młodzi i Film” w Koszalinie, co dodało mu wiatru w żagle i pozwoliło mu na realizację kolejnych filmów. Zatem film ten okazał się z perspektywy czasu prawdziwym przełomem w życiu Marka Koterskiego.
- “Dzień świra” jest tym filmem Koterskiego, a całkiem w Polsce niezwykłym, w którym reżyser z sobie właściwym dystansem zadrwił z nie tyle romantycznych, co mesjanistycznych symboli tożsamości narodowej, jak na przykład z papieża Jana Pawła II czy też Wojdy i Chopina.
Cytaty Marka Koterskiego
“Co mnie to obchodzi, co mogą o mnie pomyśleć ludzie w Ameryce. Dla mnie jest ważne, czy mój film podoba się chłopakom z podwórka.”
“Dla mnie film jest narzędziem poznania.”
“Ja, gdy reżyseruję własne teksty, znam całą sytuację, kontekst, wiem dlaczego, skąd i po co padają takie, a nie inne słowa. Mam to po prostu poukładane w głowie, dla mnie są zatem czytelne i oczywiste. Dla innych mogą czytelnymi nie być.”
“Od początku żywię się sobą przy budowaniu tej postaci. Nie wszystko jednak przeżyłem z tego, co przeżył Adaś [Miauczyński]. I myślę, że coraz bardziej różnimy się z Adasiem. Ale Adaś jest wygodnym medium dla wyrażenia mego bólu, strachu, wstydu.”
“Poprzez film chcę się czegoś dowiedzieć. Nie tylko powiedzieć o czymś, co ja dobrze wiem. W związku z tym nie zakładam tezy, a aktorowi mówię: słuchaj, nie wiem, co znaczy twoja postać. Wiem wszystko o niej. O każdym jej kroku. Powiem ci, że wchodzisz do łazienki – co czujesz, jak widzisz przez kogoś niezakręconą tubkę od pasty? Czujesz furię – tyle ci mogę powiedzieć. Ale nie powiem ci, czy on jest w ogóle śmieszny, godny współczucia, czy zły – tego dowiemy się wspólnie od widza.”
Źródła
Zdjęcie pochodzi z portalu flickr.com. Autorem jest Sławek. Zdjęcie zostało wykorzystane na podstawie licencji CC BY-SA 2.0.https://pl.wikipedia.org/wiki/Marek_Koterski
https://www.filmweb.pl/person/Marek.Koterski/trivia
https://pl.wikipedia.org/wiki/Marek_Kondrat
https://pl.wikiquote.org/wiki/Marek_Koterski