Maria Antonina, czyli Maria Antonia Josefa Johanna von Österreich, przyszła na świat w pałacu Hofburg, w Wiedniu, 2 listopada 1755 roku. Zmarła 16 października 1793 roku w Paryżu. Była austriacką arcyksiężniczką, królową Francuzów w latach 1774-1792.
Spis treści
Krótki życiorys Mari Antoniny
Maria Antonia Josepha Johanna (2 listopada 1755 – 16 października 1793) była ostatnią królową Francji przed rewolucją francuską. Urodziła się arcyksiężniczką Austrii, będąc przedostatnim dzieckiem i najmłodszą córką cesarzowej Marii Teresy i Franciszka I, Świętego Cesarza Rzymskiego. Została delfiną we Francji w maju 1770 roku, w wieku 14 lat, czyli po ślubie z Ludwikiem Augustem, spadkobiercą tronu francuskiego. 10 maja 1774 r. Jej mąż wstąpił na tron jako Ludwik XVI i przyjęła wówczas tytuł Królowej Francji i Nawarry, którą utrzymywała do września 1791 r., kiedy to została zdymisjonowana siłą rewolucji francuskiej.
Po ośmiu latach małżeństwa Marie Antoinette urodziła Marie Thérèse, pierwsze z jej czworga dzieci. Tymczasem coraz większy odsetek ludności wyrażał na jej temat dezaprobatę, oskarżając ją o rozrzutność i rozwiązłość oraz sympatię dla wrogów Francji, zwłaszcza dla jej rodzinnej Austrii. W czasie rewolucji stała się znana jako Madame Déficit, ponieważ obwiniono ją za kryzys finansowy kraju, zwłaszcza za sprawą jej hojnych wydatków i sprzeciwu wobec reform społecznych i finansowych.
21 września 1792 r. monarchia francuska została zniesiona. Proces Marii Antoniny w związku z tym rozpoczął się 14 października 1793 r., i już dwa dni później Maria Antonina została skazana przez Trybunał Rewolucyjny za zdradę stanu i stracona przez ścięcie na Place de la Révolution.
Biografia rozszerzona Marii Antoniny
Dzieciństwo
Maria Antonia urodziła się 2 listopada 1755 r. W pałacu Hofburg w Wiedniu w Austrii. Była najmłodszą córką cesarzowej Marii Teresy, władcy imperium Habsburgów, i jej męża Franciszka I, Świętego Cesarza Rzymskiego. Jej rodzicami chrzestnymi byli Józef I i Mariana Victoria, król i królowa Portugalii. Wprawdzie Maria Antonia urodziła się w Dniu Zmarłych, w którym to katolicy opłakują swoich zmarłych, a wszystko zdaje się być czarne, to Antonina obchodziła swoje urodziny w dzień po tym święcie, czyli 2 listopada. Wkrótce po urodzeniu została objęta opieką guwernantką dzieci cesarskich, hrabiny von Brandeis. Maria Antonia została wychowana wraz ze swoją siostrą, Marią Karoliną, która była trzy lata starsza i z którą utrzymywała bliski związek.
Maria Antonia spędziła swoje lata wczesne między Pałacem Hofburg a Schönbrunn, letnią rezydencją cesarską w Wiedniu, gdzie 13 października 1762 r., kiedy miała siedem lat, poznała Wolfganga Amadeusza Mozarta. Tymczasem pomimo otrzymanych prywatnych korepetycji wyniki jej nauki były mniej niż zadowalające. W wieku 10 lat nie potrafiła poprawnie pisać po niemiecku lub w innym języku powszechnie stosowanym na dworze, takim jak francuski lub włoski, a rozmowy z nią były zaledwie kurtuazyjne.
Pod kierunkiem Christopha Willibalda Glucka Maria Antonina stała się natomiast dobrym muzykiem. Nauczyła się grać na harfie, klawesynie i flecie. Śpiewała podczas rodzinnych wieczornych spotkań, ponieważ miała piękny głos. Oprócz tego świetnie tańczyła.
Owoc poszukiwanych kompromisów
Urodziła się w czasach prób poszukiwania wielkiego politycznego kompromisu, w których to dwa wielkie rody europejskie, mianowicie Habsburgowie i Burbonowie, szukali płaszczyzny porozumienia z obustronnymi korzyściami, bowiem dało się odczuć już dobrze zmęczenie ciągłymi wojnami o supremacje na kontynencie europejskim. Celem zostało zatem skojarzenie wnuka Ludwika XV z jedną z córek Marii Teresy. To właśnie jedenastoletnia wówczas Maria Antonina została wybrana do małżeństwa z Burbonem. Nie była jednak Antonina okazem intelektu, lecz przeciwnie – to on właśnie okazywał się z biegiem lat młodzieńczych wadą Marii. Mówiło się o jej lenistwie i braku talentów, ale jak by tego było mało opinia publiczna we Francji miała do niej po latach zapałać nieukrywaną nienawiścią, zwłaszcza w związku z jej życiem ponad stan.
Krótkotrwałe odprężenie nastrojów
W wieku 14 lat jednak doszło do tego, iż Maria Antonina wyszła za przyszłego Ludwika XVI, syna Ludwika Ferdynanda i Marii Józefy Wettyn. Był rok 1770. Przybycie tymczasem Marii Antoniny do Paryża 17 maja 1770 roku, rozbudziło pewien rodzaj popularnego entuzjazmu, kojarzonego z końcem krwawych europejskich waśni, który to jednak entuzjazm nie miał prawa zagościć zbyt długo w społecznych nastrojach Paryża. To tendencja do rozrzutności właśnie, trwonienia dóbr materialnych, pewna pustka poziomu duchowego uwarunkowana widocznym brakiem podstawowej edukacji dość szybko ściągnęły nad królową chmury wrogości publicznej.
Madame Deficyt
W 1778 królowa po raz pierwszy była w stanie błogosławionym, gdy nagle oskarżano ją o cudzołóstwo. Posądzano królową o rozwiązłość. Miały miejsce afery, w tym też miejsce tak zwana „afera naszyjnikowa”, lecz mimo to nawet dało się odczuć, iż królowa pała rządzą posiadania ponad możliwości, a zwłaszcza przyzwoitość.
Lud szukał wówczas pospiesznie winnych swej niedoli, podczas gdy królowa ucztowała, wydając krocie na swe choćby drogocenne stroje. W Paryżu huczało. Maria Antonina zyskała sobie przez to przydomek Madame Deficyt, bowiem na niej spoczęła odpowiedzialność za biedę Francji.
W drodze na gilotynę
Czas mijał i Antonina powiła czwórkę dzieci. W 1789 roku wybuchła wreszcie Wielka Rewolucja Francuska – prawdziwy i do dziś zbierający żniwo bunt niższych warstw społecznych, wymierzony w klasy posiadające. Antonina została wkrótce zamknięta wraz z rodziną w wieży Temple. Następnie przeniesiono ją do więzienia Conciergerie, gdzie pozostała aż do śmierci. „Wdowa Capet”, jak o niej mówiono, zaczęła poważnie chorować, m.in. na gruźlice. Jakkolwiek jednak mogła uporać się z chorobami, to nastrojów społecznych, tej rzeczywistej nienawiści do niej, nie było jak już wyhamować.
16 października 1793 roku ścięto głowę Marii Antoniny na gilotynie.
Ciekawostki o Marii Antoninie
- Jej ostatnie słowa brzmiały: „Przepraszam, monsieur, zrobiłam to niechcący” – po tym, jak nadepnęła na stopę katowi. Jej szczątki spoczywają w królewskiej krypcie w bazylice Saint-Denis.
- Większość zachowanej korespondencji Marii Antoniny została sfałszowana, natomiast to ona odegrała kluczową rolę w pomówieniach, a ostatecznie w zorientowaniu jej życiowego losu na szafot.
- Marie Antoninę można bez ogródek nazwać pierwszą ofiarą mediów. Dziś spotykamy się z tym zjawiskiem przy okazji plotek o gwiazdach, w trakcie ataków na portalach internetowych czy w brukowcach. Tymczasem królowa była po prawdzie bezradna wobec tego, ponieważ nie istniała jeszcze wówczas instytucja chociażby rzecznika prasowego, więc prostowanie fałszywych a obiegowych informacji było niemożliwe. Ten swoisty brak był powodem przedwczesnej śmierci Antoniny, lecz zanim do tego doszło, źródłem cierpienia, bowiem w niewoli poprzedzającej śmierć była poddana torturom i licznym upokorzeniom.
Cytaty Marii Antoniny
„Nie mają chleba? To niech jedzą ciastka!”
„Moja droga mamo, masz rację i ja nie odstąpię od niej. Król nie będzie miał takich słabości jak jego dziadek. Mam nadzieję, że nie będzie miał innych ulubionych; ale obawiam się, że jest zbyt łagodny i zbyt łatwy. Nie możesz narysować króla w wielkich rzeczach..”
„Byłam królową a ty zabrałeś mi koronę; żona, a ty zabiłeś mego męża; matką, a ty pozbawiłeś mnie moich dzieci. Moja krew pozostaje sama: weź ją, ale nie pozwól mi długo cierpieć.”
„Byłoby dla mnie wielką niesprawiedliwością sądzić, że odczuwam obojętność wobec mojego kraju; Mam więcej powodów, niż ktokolwiek indziej, aby odczuwać, każdego dnia mojego życia, wartość krwi, która płynie w moich żyłach, i tylko z ostrożności czasem powstrzymuję się od pokazania, jak jestem z niej dumna.
„Zaczęłem “Historię Anglii” od pana Hume’a. Wydaje mi się to bardzo interesujące, choć trzeba pamiętać, że jest protestantem ten, który to napisał.”
Źródła
- https://www.brainyquote.com/authors/marie_antoinette
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Maria_Antonina_Austriaczka
- https://royalcentral.co.uk/features/marie-antoinette-a-short-biography-61148/
- https://en.wikipedia.org/wiki/Marie_Antoinette
