Michaił Gorbaczow (1931-2022) był radzieckim a następnie rosyjskim politykiem, który będąc ostatnim przywódcą KPZR i jedynym prezydentem ZSRR został ojcem przejścia systemowego z ZSRR lat 80. do Rosji lat 90. W 1990 roku został laureatem Pokojowej Nagrody Nobla. Ceniono go na Zachodzie za wkład w zakończenie zimnej wojny.
Krótki życiorys Michaiła Gorbaczowa
Michaił Gorbaczow przyszedł na świat we wsi Priwolnoje (Rosja) dnia 2 marca 1931 roku. Posiada korzenie chłopskie, sam przez pewien czas swej młodości oddawał się pracy operatora kombajnu w uspołecznionym kołchozie. Po ukończeniu szkoły średniej dzięki rekomendacji komsomołu podjął studia na Wydziale Prawa moskiewskiego Uniwersytetu im. Łomonosowa.
W 1952 roku wstąpił do KPZR, czyli partii komunistycznej ZSRR, by w 1966 roku zostać I sekretarzem Stawropolskiego Kraju. Zwykło się uważać, że później kariera Gorbaczowa potoczyła się całkiem szybko: w 1971 roku wybrano go w efekcie zabiegów politycznych na członka Komitetu Centralnego KPZR, w roku 1978 z kolei Gorbaczow został sekretarzem KC ds. rolnictwa – w 1980 roku zostając najmłodszym członkiem samego Biura Politycznego (przyjmuje się też, iż znaczną rolę w tym procesie miała współpraca Gorbaczowa z Jurii Andropowem). Dnia 10 marca 1985 roku, tj. po śmierci Czernienki, Michaił Gorbaczow został wybrany na funkcję sekretarza generalnego KPZR.
Będąc nowym szefem partii Gorbaczow podjął trudną i ryzykowną politykę przebudowy systemu centralnie planowanego i ręcznie sterowanego w ZSRR, doprowadzając w efekcie swych starań do znacznej jak na owe czasy i miejsce demokratyzacji tego systemu. Główne działania Gorbaczowa skoncentrowały się na pierestrojce (przebudowie) oraz tak zwanej głasnosti czyli jawności), a także podjął dyskurs na liberalizacje życia gospodarczego, jak również politycznego, co w konsekwencji doprowadziło do stopniowego, ale i drastycznego osłabienia rosyjskiego systemu komunistycznego.
W polityce zagranicznej Michaił Gorbaczow zdecydował zaakceptowaniu rozpadu bloku państw socjalistycznych oraz zdecydował o zmianach władz, przy czym w polityce zagranicznej osłabił narosłe napięcia w stosunkach z USA, jak i z Chinami, wycofał też, co istotne, wojska radzieckie z Afganistanu, nie sprzeciwiając się też procesowi zjednoczenia Niemiec. Niestety pomimo zaistniałych nadziei na zmiany i propozycje reform Gorbaczow nie odnotował zbyt wielu sukcesów w samej polityce wewnętrznej Rosji.
W lutym 1990 roku Michaił Gorbaczow objął stanowisko pierwszego w historii prezydenta ZSRR, niestety w sierpniu 1991 roku, tak zwany beton, czyli grupa konserwatystów partyjnych, doprowadziła do przeprowadzenia słynnego wówczas „puczu”, będącego w prostej linii próbą obalenia rządów Michaiła Gorbaczowa. W trakcie puczu Gorbaczow został uwięziony w swoim domu na trzy dni, co wpłynęło na fakt, iż zdecydował się na rozwiązanie partii komunistycznej. Niestety po tym fakcie Gorbaczow nie był już w stanie odbudować zaufania i swojej pozycji w Rosji, nie mógł jednakowoż uchronić ZSRR od rozpadu i podziałów ZSRR na Wspólnotę Niepodległych Państw. Dnia 25 grudnia 1991 roku Gorbaczow został zmuszony by zrezygnować z funkcji prezydenta.
Początkiem lipca 2022 roku Gorbaczow trafił do szpitala. Zmarł po chorobie, dnia 30 sierpnia 2022 roku, w wieku 91 lat. Pochowany zostanie na Cmentarzu Nowodziewiczym w Moskwie, w miejscu pochówku swoich przodków obok żony.
Ciekawostki o Michaile Gorbaczowie
- Gorbaczow od 1985 był Sekretarzem Generalnym Komitetu Centralnego, dzięki czemu podjął decyzję o wycofaniu wojsk radzieckich z Afganistanu, a w efekcie otrzymał za działalność pokojową – Pokojową Nagrodę Nobla (1990).
- Był pierwszym i jedynym prezydentem Związku Radzieckiego. Do istotnych należy tez fakt, że był wzorem przechodzenia od komunizmu do kapitalizmu dla chociażby Wojciecha Jaruzelskiego w Polsce, mimo, że rzeczywistość ZSRR z pozoru podobna do tej w PRL, różniła się chociażby w ilościach spożywanego alkoholu na jednego mieszkańca – była w ZSRR większa niż w ówczesnej Polsce, mimo, że to w PRLu drugiej połowy lat 80. spożycie wódki było pięciokrotnie większe niż przed II wojną.
- Michaił Gorbaczow wydał kilka tomów wspomnień, w których mowa o jego tak zwanym “złotym okresie” na światowej arenie politycznej, ale i o jego pierwszej i jedynej miłości, bowiem tam z czułością pisze o swej żonie Raisi. Żonie poświęcił całą książkę, w której opowiadał o szczegółach związku z nią.
- Był najmłodszym w dziejach ZSRR pierwszym sekretarzem KPZR i szefem Biura Politycznego ZSRR.
Cytaty Michaiła Gorbaczowa
„Cechą zła Stalina było to, że postawił on moralność na głowie: to c było złe stało się dobre, to co było dobre, złe. Był to człowiek, który przestał dostrzegać fakt, że ludzka godność i dobrobyt leżą w sercu każdego postępu.”
„Słyszałeś pewnie o zajściach w Gruzji. Groźni wrogowie naszego systemu prowokowali nas hasłami. Krzyczeli nawet, że chcą wojsk NATO w swojej republice. Musieliśmy podjąć zdecydowane działania i bronić pierestrojki.”
„Związek Radziecki był zakładnikiem politycznych wojen toczonych na wewnętrzny użytek. Szybko wyszło na jaw, że kraj nie potrafi się przystosować do wyzwań współczesnej nauki i technologii, że ucieka od reform strukturalnych. To był główny powód krachu ZSRR.”
„Rosyjscy politycy – podobnie jak Zachód – muszą wyciągnąć lekcję z ostatnich siedmiu lat. Nie można narzucać państwu obcej mu polityki. Nie można przeprowadzać reform niedemokratycznymi metodami, za wszelką cenę, ponieważ wiedzie to do korupcji i zabija reformy.”
Artykuły, które mogą Ci się spodobać:
Źródła
https://pl.wikipedia.org/wiki/Michai%C5%82_Gorbaczowhttps://belsat.eu/pl/news/michail-gorbaczow-skonczyl-87-lat-czym-zyje-ojciec-pieriestrojki/
https://pl.wikiquote.org/wiki/Michai%C5%82_Gorbaczow
https://www.radiomaryja.pl/informacje/reuters-zmarl-michail-gorbaczow/
Zdjęcie pochodzi z portalu wikipedia.org. Autorem jest Michael Schilling. Zdjęcie zostało wykorzystane na podstawie licencji CC BY-SA 3.0.
Z wykształcenia socjolog. Swoje dziennikarskie doświadczenie zdobywał pracując w lokalnym czasopiśmie na Podkarpaciu i w regionalnej telewizji na Podbeskidziu.