Mikołaj Rej

Mikołaj Rej (ur. w Żurawnie w 1505 roku – zmarł w Rejowcu 1569 roku) był polskim poetą i prozaikiem doby renesansu, teologiem ewangelickim, publicystą oraz tłumaczem. Był posłem na Sejm. Zwany „ojcem literatury polskiej”, a przede wszystkim wybitnym humanistą.

Biografia i życiorys Mikołaja Reja

Mikołaj Rej przyszedł na świat w miejscowości Żurawno w roku 1505. Uczył się, lecz wyższego wykształcenia formalnego nie zdobył. Jednak, należąc do osób w tym względzie całkiem ambitnych, Rej zdobywał ambitnie wiedzę w zakresie własnym i co najważniejsze był w tym nadzwyczaj sprawny. Rej w sposób oryginalny podejmował emancypacje swej osoby, poniekąd wyzwalał się w swej młodości z mroków niewiedzy. Był za pewne człowiekiem posiadającym niezwykły zmysł intelektualny. Zdążył wcześnie pojąć, iż Kościół katolicki jako ówczesna ostoja kształcenia nie może zaproponować mu już żadnego pokarmu duchowego, a takiego wówczas właśnie pragnął. A w związku z faktem, iż jego żywot przypadł na czasy reformacji, Rej zdecydował się przejść wpierw na luteranizm, by następnie podjąć konwersje się na kalwinizm. W jego utworach odnajdujemy i również ten temat, Rej okazuje się być krytykiem na przykład kleru katolickiego żyjącego czasem w sprzeczności z dogmatami przezeń głoszonymi. Tymczasem życie samego Mikołaja Reja odzwierciedlało raczej ten charakter, jaki dobrze określa słowo „poczciwy”, a to ponieważ ustatkował się wchodząc w dość udany związek małżeński oraz poświęcił się życiu gospodarza zarządzającego swą posiadłością. Warto wspomnieć, że Mikołaj Rej był posłem na Sejm RP, zatem przebywał regularnie bardzo blisko zjawisk, które decydowały o kształcie rzeczywistości politycznej Rzeczypospolitej. Był, można rzec śmiało – polskim humanistycznym poetą i prozaikiem doby odrodzenia, a nawet człowiekiem teologii ewangelickiej, później również publicystą oraz tłumaczem. Zwany jest po dziś przecież dzień  „ojcem literatury polskiej”, a to nieprzypadkowo, bowiem przede wszystkim był wybitnym myślicielem humanistycznym. Zawdzięczamy mu słynną sentencje: „…Polacy nie gęsi, iż swój język mają!”. Tym nie mniej jego twórczość zawiera także sporą dawkę humoru i groteski. Potrafił jednak przy tym zadbać o pewien swoisty takt swych dzieł, co pokazuje w jego utworze pt. „Krótka rozprawa między trzema osobami: Panem, Wójtem a Plebanem”. Jest to wspaniałe studium z dziedziny światopoglądowej autora, który był z jednej strony zdecydowanym zwolennikiem demokracji szlacheckiej, a z drugiej przeciwnikiem anarchii wywoływanej na przykład przez „liberum veto”. Na uwagę zasługuje ponadto zbiór wierszy „Zwierzyniec” oraz zbiór oryginalnych kazań „Postylla”. Rej był przy tym również dramatopisarzem, co widać w utworze chociażby „Żywot Józefa”. Na szczególną uwagę zasługuje m.in. jego fragment pt. „Żywot człowieka poczciwego”. Zmarł w 1569 roku.

Ciekawostki o Mikołaju Reju

• Wyznawał przekonanie, iż dusze dzielą się na dwie kategorie: przeznaczone do zbawienia, lub wieczne potępienie. Przy czym człowiek rodzi się już przeznaczony i niezwykle trudno jest zmienić kategorię przy pomocy wolnej woli.
• Wyznawał przekonanie, że „miłość pieniądza jest korzeniem wszelkiego zła”.
• 15 zł oznaczało w jego czasach poważną sumę pieniędzy, był to na przykład półroczny czynsz.

Cytaty Mikołaja Reja

• „Bo nas sam Pan uczył temu: chcesz – li sam brać, daj drugiemu”.
• „Gniew zamyka w sobie wszystkie grzechy śmiertelne”.
• „Kogo szczęście wyniesie, niech się upaść boi”.
• Wołowi, choćbyś wina nalał, pewnie leda w kałuży będzie wodę wolał.
• Zła rada zawżdy temu bywa najszkodliwsza, kto ją wymyśla.

Źródła

https://pl.wikipedia.org/wiki/Miko%C5%82aj_Rej
https://culture.pl/pl/tworca/mikolaj-rej
https://wypracowania24.pl/jezyk-polski/9382/mikolaj-rej-biografia-zyciorys
„300 postaci które zmieniły historię Polski i świata”. Videograf II, Chorzów 2008
„Literatura Polska”. PWN, Warszawa 1985

Tagi: