Oskar Schindler przyszedł na świat w Svitavach 28 kwietnia 1908 roku. Zmarł w Hildesheim 9 października 1974 roku. Był niemieckim przedsiębiorcą, który wsławił się uratowaniem przed holokaustem wielu swych robotników przymusowych żydowskiego pochodzenia.
Krótki życiorys Oskara Schindlera
Oskar Schindler przyszedł na świat 28 kwietnia roku 1908 w Svitavach w Austro-Węgrzech (na terenie obecnych Czech). Był przedsiębiorcą, który wykorzystując argument taniej i niezbędnej siły roboczej uratował przed zagładą w obozach koncentracyjnych wielu swych żydowskich pracowników.
W latach 30. Schindler wstąpił do partii nazistowskiej. Później poślubił Emilie Pelzl – w 1928 roku. Natomiast po inwazji Niemiec na tereny polskie mógł za bezcen przejąć przedsiębiorstwo nad Wisłą, mianowicie krakowską Pierwszą Małopolską Fabrykę Naczyń Emaliowanych i Wyrobów Blaszanych „Rekord”, która zaczęła po przejęciu przez Schindlera funkcjonować jako Niemiecka Fabryka Wyrobów Emaliowanych. Początkowo manufaktura zajmowała się wywarzaniem naczyń, następnie produkcje przeorientowano na wytwarzanie amunicji. Wkrótce Schindler mógł również zaangażować do pracy liczbę 1300 żydowskich robotników, by w ten sposób obniżyć koszty. Po stosunkowo niedługim czasie otoczył tych pracowników stosowną opieką i zaczął też chronić, utrzymując, że potrzebuje dobrej i wykwalifikowanej kadry. Podczas natomiast słynnej likwidacji krakowskiego getta w roku 1942, Oskar Schindler zdołał ocalić część swych pracowników, dając łapówki osobom decyzyjnym i negocjując przeniesienie liczby 900 Żydów do obozu specjalnie zbudowanego i zaadoptowanego przy fabryce. Pod koniec wojny jednak niemieckie obozy podlegały likwidacji. Wówczas to właśnie Schindler przeniósł 1200 Żydów do jednej z fabryk w Brünnlitz. Pod koniec II wojny światowej przedsiębiorca zdecydował się wyjechać do Argentyny, gdzie podejmował próby odbudowywania podupadających interesów. Powrócił później mimo to do Niemiec, skąd regularnie mógł odwiedzać Izrael i swoich przyjaciół żydowskiego pochodzenia. Oskar Schindler odszedł 9 października 1974 roku w miejscowości Hildesheim.
Biografia rozszerzona Oskara Schindlera
Kariera w Niemczech
Schindler przyszedł na świat w Zwittau na terenie Austro-Węgier (obecnie to czeskie Svitavy). Pochodził z dobrze sytuowanej rodziny przedsiębiorców. Wiodło się Schindlerom świetnie do momentu, w którym na świecie rozszalał się wielki kryzys ekonomiczny lat 30.. Zdążył jednak ożenić się wcześniej, bo w roku 1928 – wybranką Oskara została Emilie Pelzl, lecz ze związku tego nie urodziły się dzieci. Schindler skoncentrował się wówczas na przedstawicielstwie handlowym, jakie prowadził w ramach działalności zakładów w Brnie, które zajmowały się produkcją przemysłową. Na tym bynajmniej nie poprzestał, widział bowiem swe szanse w szeregach Partii Sudeckoniemieckiej, dokąd wkrótce wstąpił, zostając w efekcie działalności politycznej członkiem Abwehry-wywiadu i kontrwywiadu niemieckich sił zbrojnych. Za tę to właśnie działalność Schindler został aresztowany przez władze czechosłowackie w roku 1938, zwolniono go jednak z więzienia po aneksji Sudetów przez III Rzeszę, aby mógł następnie wstąpić już do samej NSDAP.
Działalność na terytoriach polskich
Po niezwykle udanej inwazji niemieckiej na Polskę był jednym z wielu ludzi biznesu, którzy szukali swych szans na nowo podbitych terytoriach. Schindler przejął w ten sposób za stosunkowo niewielkie pieniądze krakowską Pierwszą Małopolską Fabrykę Naczyń Emaliowanych i Wyrobów Blaszanych „Rekord”, którą uruchomił jako Niemiecka Fabryka Wyrobów Emaliowanych, czyli manufakturę produkującą początkowo naczynia emaliowane, lecz później już tylko amunicję na potrzeby zbrojeniowe Niemiec. Do pracy udało mu się pozyskać wpierw około 1300 żydowskich robotników, którzy wykonywali tam pracę o całkiem niewolniczym charakterze. Początkowo ochrona robotników była za pewne motywowana chęcią stałego pomnażania zysków, ale potem Schindler poprowadził już aktywną opiekę nad pracownikami, oficjalnie utrzymując np., że wykwalifikowani robotnicy są mu niezbędni do osiągania celów dalekosiężnych w pracy fabryki, zaś próby zaszkodzenia im mogą spowodować jedynie wniesienie przez niego żądania o stosowne odszkodowanie od rządu Niemiec.
Nadejście punktu zwrotnego
Punkt zwrotny jednak nastał dość szybko, a był nim sam już początek likwidacji getta krakowskiego w roku 1942. Niemieccy żołnierze przetransportowali wówczas Żydów stamtąd do obozu pracy przymusowej mającego miejsce w Płaszowie (będący obozem koncentracyjnym od 1944 roku), zabijając jednocześnie wielu tych Żydów, którzy usiłowali ukryć się w swych domostwach. Wykorzystał wtedy Schindler swoje biznesowe umiejętności negocjacyjne, umiejętnie wręczał więc łapówki, postanowił bowiem ocalić swoich pracowników, których zwano już wtedy „Schindlerjuden” (Żydzi Schindlera). Tymczasem z komendantem obozu Amonem Gothem udało się Schindlerowi zawrzeć umowę, aby przenieść 900 Żydów do podobozu przylegającego do fabryki, gdzie byliby mniej narażeni na oddziaływanie strażników obozu głównego. Gdy pod koniec wojny zbliżała się do Krakowa ofensywa radziecka w postaci Armii Czerwonej, niemieckie obozy pośpiesznie likwidowano, a ich więźniów w większości zgładzono. Schindlerowi udało się wówczas – czyli w październiku 1944 roku, przenieść aż 1200 „pracowników” do fabryki umiejscowionej w Brünnlitz w Kraju Sudetów (dziś czeskie Brnenec). Miało wtedy miejsce zdarzenie bez precedensu, ponieważ jego transport siły roboczej skierowano nagle do Auschwitz-Birkenau, skąd za sprawą niezwykłej inicjatywy Schindlera udało mu się pracowników stamtąd wydostać.
Chwalebny koniec prosperity
Pod koniec II wojny Oskar Schindler wyjechał do Argentyny, gdzie próbował swych sił również w obszarze handlowym, jednak wysiłki jego spełzły na niczym i zbankrutował. W związku z tym w 1958 roku Schindler zdecydował się na powrót do Niemiec, podejmując kolejno inicjatywy gospodarcze, lecz każda z nich nieudana. W tym okresie regularnie jeździł też do Izraela, gdzie mógł spotykać się ze swoimi dawnymi, wojennymi podopiecznymi.
Zmarł w miejscowości Hildesheim, na skutek niewydolności wątroby. Zgodnie z życzeniem jakie miał ciało jego zostało pochowane na katolickim cmentarzu w Jerozolimie – na Górze Syjon. Przed pochówkiem trumnę z ciałem Schindlera poniesiono ulicami Jerozolimy. Jego grób jest do dnia dzisiejszego miejscem pielgrzymek Żydów zarówno przez niego uratowanych, jak i ich rodzin.
Ciekawostki o Oskarze Schindlerze
- Życzeniem Schindlera było pochowanie go na katolickim cmentarzu umiejscowionym na Górze Syjon. Jego grób jest po dziś dzień odwiedzany przez ocalonych Żydów i ich rodziny.
- Jego historia została inspiracją australijskiego pisarza Thomasa Keneally’ego do podjęcia tematu w literaturze, a ściślej – do napisania powieści zatytułowanej „Arka Schindlera”. Na jej podstawie reżyser Steven Spielberg nakręcił sławny swój film pt. „Lista Schindlera”. Film, który był kręcony w dużej części w Polsce, z udziałem aktorów polskich planu pierwszego jak i dużej części polskich statystów.
- W roku 1962 Oskar Schindler symbolicznie zasadził swe drzewo w jerozolimskim Gaju Sprawiedliwych, a w 1993 otrzymał z rąk Instytutu Jad Waszem tytuł „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata”.
- Zmarł na skutek niewydolności wątroby.
- Dzięki swej handlowej operatywności potrafił wynegocjować powrót transportu Żydów skierowanego przez władze III Rzeszy do Auschwitz-Birkenau.
Cytaty Oskara Schindlera
„Musimy odróżnić winę od obowiązku. Żołnierz na froncie, jak zwykły człowiek, który wszędzie wykonuje swój obowiązek, nie powinien ponosić odpowiedzialności za działania kilku, którzy również nazywali się Niemcami.”
„Gdybyś zobaczył psa, który zostanie zmiażdżony pod samochodem, nie pomógłbyś mu?”
„Byłem wówczas zdecydowany zrobić wszystko, co w mojej mocy, by pokonać system.”
„Dziękuję moim osobistym pracownikom za ich niespokojne poświęcenie dla mojej pracy.”
„Po tym dniu żadna myśląca osoba nie zdoła zobaczyć, co się stanie.”
Źródła
https://biografia24.pl/oskar-schindler/https://pl.wikipedia.org/wiki/Oskar_Schindler
https://www.filmweb.pl/person/Oskar+Schindler-361479/trivia
Z wykształcenia socjolog. Swoje dziennikarskie doświadczenie zdobywał pracując w lokalnym czasopiśmie na Podkarpaciu i w regionalnej telewizji na Podbeskidziu.