Pieter Bruegel

Pieter Bruegel (starszy) Przyszedł na świat ok. 1525 roku w Broghel koło Bredy. Zmarł w Brukseli 9 września 1569 roku. Był niderlandzkim malarzem. Zwano go „Chłopskim” ze względu na tematykę obrazów jakie podejmował.

Krótki życiorys Pietera Bruegela

Zachowały się zapisy mówiące o tym, że malarz urodził się w Broghel koło Bredy – nie jest jednak jasne, o którą to miejscowość chodziło. Do zjawisk biograficznych należy też fakt, iż od 1559 twórca zaczął pomijać literę „h” w swym nazwisku, podpisując obrazy po prostu jako Bruegel.

Naukę rozpoczynał u swego nauczyciela, czyli w pracowni Pietera Coecka van Aelsta, następnie przyszło mu terminować u Claude’a Doriziego. W roku 1551 natomiast Bruegel został z tytułem mistrza przyjęty do odpowiedniego cechu malarzy Antwerpii. Podróżował później po Włoszech i Francji, po powrocie wprawdzie mieszkał okresowo w Antwerpii, ale w końcu na stałe osiadł w Brukseli (w roku 1563).

W roku 1563 wreszcie ożenił się z Mayeken, córką pierwszego ze swych nauczycieli malarstwa. Miał z nią dwóch synów – Pietera Brueghla (o przydomku Piekielny) i Jana Brueghla (zwanego Aksamitnym). Obaj synowie zatem zostali malarzami, pomimo że nie uczyli się tego od swego ojca (gdy Pieter starszy zmarł, jeden miał 5 lat, a drugi około roku).

Malował głównie pejzaże, co za tym idzie zapełnione postaciami chłopskimi (stąd też i jego przydomek). Czerpał motywy ze zwykłego, codziennego życia prostego ludu (bywał na weselach, ucztach, biesiadach, kiermaszach), ale i z Biblii, nawet podejmował się ilustrowania ludowych powiedzeń i przysłowii. Często, co istotne, wskazywany jest on jako prekursor, bowiem był pierwszym malarzem zachodnim malujący pejzaże dla nich samych, a nie tylko jako pewne tło dla alegorii zaledwie religijnych. Malował stylem prostym malarstwa, nie poddając się panującej wówczas modzie włoskiej. Często jednak nawiązywał do stylu Boscha.

Biografia rozszerzona Pietera Bruegela

Dwoma głównymi wczesnymi źródłami biografii Bruegla jest relacja niejakiwgo Lodovico Guicciardiniego na temat Niderlandów (w roku 1567) i Karela van Mandera w roku 1604. Guicciardini odnotował, że Bruegel urodził się w Bredzie, ale van Mander określił, że Bruegel urodził się właściwie w wiosce niedaleko Bredy zwanej „Brueghel”, która nie pasuje do żadnego znanego a wymienionego w temacie miejsca. Nic nie wiadomo o jego rodzinnym pochodzeniu. Van Mander zdaje się zakładać, że pochodził z chłopskiego rodu, zgodnie z późniejszym sporym naciskiem malarza na chłopskie sceny rodzajowe, które na dowód podał van Mander i wielu historyków i krytyków wczesnej sztuki malarza.

W przeciwieństwie do tego, uczeni ostatnich sześćdziesięciu lat podkreślali intelektualną treść swojej pracy i konkludują: „W rzeczywistości istnieją wszelkie powody, by sądzić, że Pieter Bruegel był mieszczaninem i wysoce wykształconym, na przyjaznych warunkach z humanistami swojego czasu ”, ignorując w pewnym sensie opinie wspomnianego van Mandera i umieszczając dzieciństwo malarza w samej Bredzie. Breda była już wówczas znaczącym ośrodkiem jako baza domu familii Orange-Nassau, z populacją około 8000 mieszkańców. Choć Bruegel poruszał się w wysoce wykształconych kręgach humanistycznych, wydaje się, że „nie opanował łaciny”, a inni dodali po prostu łacińskie napisy do niektórych jego rysunków.

Z faktu, że Bruegel wstąpił do cechu malarzy z Antwerpii w 1551 r., wynika, że ​​urodził się między 1525 a 1530 r. Jego mistrzem, według van Mandera, był malarz z Antwerpii Pieter Coecke van Aelst, którego córka Mayken Coecke Bruegel poślubił w 1563 roku.

W latach 1545-1550 był z kolei uczniem Pietera Coecke, który zmarł 6 grudnia 1550 r.. Zanim to jednak nastąpiło, Bruegel pracował już w Mechelen, co jest udokumentowane między wrześniem 1550 r. a październikiem 1551 r.. Asystując Peeterowi Baltensowi w pracach nad ołtarzem (obecnie zaginionym), Bruegel udowodnił biografom, iż prawdopodobnie otrzymał tę pracę za pośrednictwem Mayken Verhulst, żony właśnie Pietera Coecke.

Peter Bruegel miał wpływ na kształtowanie malarstwa holenderskiego jego Złotego WIeku i późniejszego malowania w ogóle, zwłaszcza w podejmowanych później innowacyjnych wyborach tematycznych, jako jeden z pierwszych wśród pokoleń artystów, którzy dorastali, gdy tematy religijne przestały być naturalnym przedmiotem malarstwa. Nie malował także portretów, drugiego filaru sztuki niderlandzkiej. Po szkoleniu i podróży do Włoch powrócił do ojczyzny w 1555 r., aby osiedlić się w Antwerpii, gdzie pracował głównie jako płodny projektant druków dla czołowego krajowego wydawcy. Dopiero pod koniec dekady zmienił sposób malowania, a wszystkie jego słynne obrazy pochodzą z następnego okresu, czyli niewiele ponad dekadę przed jego wczesną śmiercią, kiedy był prawdopodobnie po czterdziestce, a przy swych największych twórczych mocach.

Jego sztuka ożywia średniowieczne tematy, takie jak marginesy zwykłego życia, w iluminowanych rękopisach, a także kalendarze prac rolniczych osadzonych na tle krajobrazu i umieszcza je na znacznie większą skalę niż przedtem, w dobie malarstwa olejnego. To samo robi z fantastycznym i anarchicznym światem rozwiniętym w renesansowych drukach i ilustracjach książkowych.

Czasami nazywany jest „chłopem Brueglem”, aby odróżnić go od wielu późniejszych malarzy w jego rodzinie, w tym jego syna Pietera Brueghela Młodszego (1564–1638). Od 1559 roku zrzucił „h” ze swojego nazwiska i podpisał swoje obrazy jako Bruegel; jego krewni nadal używali „Brueghel” lub „Breughel”.

Bruegel malował także sceny religijne w szerokim krajobrazie flamandzkim, jak w „Nawróceniu Pawła” i „Kazaniu św. Jana Chrzciciela„. Nawet jeśli temat Bruegla był niekonwencjonalny, religijne ideały i przysłowia napędzające jego obrazy były typowe dla północnego renesansu. Dokładnie przedstawiał osoby niepełnosprawne, takie jak w „Niewidomych prowadzących w ciemno”, które przedstawiają cytat z Biblii: „Jeśli ślepy prowadzi ślepych, obaj wpadną do rowu” (Ew. Mateusza 15:14). Używając Biblii do interpretacji tego obrazu, sześciu ślepych jest symbolami ślepoty ludzkości w dążeniu do ziemskich celów, zamiast skupiać się na naukach Chrystusa.

Korzystając ze swegosilnego ducha i komicznej mocy, Bruegel stworzył kilka bardzo wczesnych obrazów ostrego społecznego protestu w historii sztuki. Przykłady obejmują obrazy takie jak „Walka między karnawałem a Wielkim Postem” (satyra konfliktów reformacji protestanckiej) oraz ryciny takie jak chociażby „As w szkole”.

W latach 60. XVIII wieku Bruegel przeniósł się do stylu przedstawiającego tylko kilka dużych figur, zazwyczaj w tle krajobrazu bez dalekiego widoku. Jego obrazy zdominowane przez krajobrazy mają charakter średni, zarówno pod względem liczby, jak i wielkości figur. Powstają wtedy obrazy, które popularnością miały się równać, jak się okazało, jego hitom jak np. te pt. „Przysłowia niderlandzkie” czy „Zabawy dzieci”.

Umarł w 1569 roku, w wieku 44 lat. 

Ciekawostki o Pieterze Bruegelu

• Naukę malarstwa Pieter Bruegel rozpoczął w Antwerpii mając zaledwie 10 lat.
• Twórczość jego rodaka, Hieronima Boscha, zainspirowała go szczególnie. W oparciu o to wykonał serię rycin pt. „7 grzechów głównych” oraz „Duże ryby zjadają małe ryby”, które okazały się dziełami wielkimi.
• Interesował go zwłaszcza świat życia chłopskiego, pełen nieskrywanej autentyczności i nieskrywanych, wolnych emocji. Przebrany za chłopa Bruegel często wtapiał się w tłum, biorąc udział dzięki temu np. w weselach, chłopskich biesiadach czy kiermaszach. Swoje obserwacje przeniósł następnie na swoje niezwykłe dzieła.
• Wziął ślub z młodszą aż o piętnaście lat Marią, córką swego nauczyciela. Matka panny młodej postawiła jednak wówczas warunek: oboje mieli opuścić Antwerpię i przenieść się by żyć w Brukseli. Tak też uczynili, mimo, że Bruksela oznaczała wówczas miasto biedy i niepokojów społecznych.
• We Flandrii, gdzie żył, szalała inkwizycja, dlatego tuż przed śmiercią malarz rozkazał by spalono część swoich obrazów.
• Osierocił dwóch synów: Pietera młodszego (5 lat) i Jana (1 rok). Obaj poszli w ślady ojca – Pieter zwany Młodszym, a także zwany z czasem Piekielnym, kopiował styl ojca, jednak nie odniósł większego sukcesu. Jan zyskał tymczasem przydomek Aksamitny ze względu na paletę barw, jaką się później posługiwał.

Cytaty Pietera Bruegela

„Ponieważ świat jest tak niewierny, podążam w żałobie.”

Źródła

https://en.wikipedia.org/wiki/Pieter_Bruegel_the_Elder
https://pl.wikipedia.org/wiki/Pieter_Bruegel_(starszy)
https://www.theartstory.org/artist-bruegel-the-elder-pieter-life-and-legacy.htm
https://niezlasztuka.net/o-sztuce/pieter-bruegel-starszy-slow-pare-o-geniuszu/

Tagi: