Rembrandt

Rembrandt Harmensz van Rijn (1606-1669) był holenderskim malarzem, rysownikiem i grafikiem. Jest powszechnie uważany za jednego z najwybitniejszych artystów w dziejach sztuki.

Rembrandt – biografia

Rembrandt Hermensz van Rijn urodził się 15 lipca 1606 roku w Lejdzie (Holandia). Jego ojciec był młynarzem, który spośród licznego rodzeństwa jako jedynego wysłał go do szkoły. W 1620 roku Rembrandt rozpoczął studia na uniwersytecie w Lejdzie, jednak szybko je porzucił na rzecz praktyki artystycznej. Pobierał lekcje malarstwa u Jana Swanenburgha (1621-1624), ucząc się przez trzy lata podstaw i techniki malarstwa. Następnie od 1624 roku uczył go Pieter Lastman – amsterdamski malarz, uznany twórca obrazów historycznych. Od niego Rembrandt zapożyczył styl narracyjny, sposób ukazywania psychologicznej głębi i technikę światłocienia.

W 1625 roku Rembrandt wspólnie z Janem Lievensem otworzył w Lejdzie warsztat malarski, w którym wykonywali obrazy religijne, mitologiczne portrety, tworzyli obrazy olejne, rysunki. W okresie lejdejskim (1625-1631) malował portrety własne i krewnych oraz sceny biblijne. Pierwsze prace wyraźnie nawiązywały do jego nauczyciela P. Lastmana. Później pod wpływem przyjaciela Livensa zmienił styl, stosował ostry światłocień i umiejętnie operował światłem. Większość obrazów Rembrandta z okresu lejdejskiego jest małego formatu i zostały stworzone z wielką dokładnością.

W 1631 roku Rembrandt przeniósł się na stałe do Amsterdamu, gdzie pracował już do końca życia. W kolejnym roku namalował „Lekcję anatomii doktora Tulpa” i jego sława zaczęła rosnąć. Szybko zyskał miano najwybitniejszego malarza holenderskiego XVII wieku. Utrzymywał kontakty z humanistami, uczonymi jak Nicolaas Tulp, rządzącymi jak burmistrz Amsterdamu Jan Six. Wśród jego wpływowych klientów był m.in. król Anglii, a dla książąt orańskich namalował cykl obrazów pasyjnych (1633-1639).

W 1634 roku jego żoną została zamożna patrycjuszka Saskia van Uylenburgh, która przyniosła mu bogactwo, sukces i powodzenie, a także stała się jego ulubioną modelką. Rembrandt zakupił wielki dom oraz zaczął gromadzić pokaźną kolekcję sztuki. Warsztat prowadził w wielkim stylu, zatrudniając w nim ok. 150 uczniów oraz współpracowników, którzy tworzyli kopie jego dzieł, a on następnie podpisywał je swoim imieniem.

Zainspirowany malarstwem Rubensa, starał się pokazać własną odpowiedź na tę sztukę. Tworzył także liczne autoportrety. Sławę zyskał jako twórca portretu grupowego, namalował w 1642 roku m.in. słynny „Wymarsz strzelców”, znany jako „Straż nocna”. Co ciekawe obraz ten został zamówiony przez bractwo strzeleckie i właśnie ich przedstawiał, jednak nie spodobał się i został przez zamawiających odrzucony.

W 1642 roku urodził się jego syn Tytus, ukochany model Rembrandta, jednocześnie w tym samym roku zmarła jego żona Saskia, wskutek komplikacji po porodzie. Po jej śmierci artystę opuściło szczęście.

Opiekunką chłopca została 40-letnia wdowa Geertje Dircx, z którą Rembrandt związał się na cztery lata. W 1646 roku do domu artysty przybyła nowa służąca, która zastąpiła Geertje – 23-letnia Hendrickje Stoffels. Rembrandt zakochał się w niej, lecz nie mógł jej poślubić, gdyż byłby zmuszony zwrócić majątek Saski jej rodzinie. Zostali oskarżeni o konkubinat. W 1654 roku Hendrickje urodziła córkę Cornelię i jednocześnie została ekskomunikowana.

W 1656 roku artysta żyjący dość rozrzutnie musiał ogłosić bankructwo, a nawet sprzedać dom. Czynniki jakie przyczyniły się do jego bankructwa to spadek zapotrzebowania na obrazy w latach 1642-1652, wydatki na narzędzia pracy czy prawdopodobnie ryzykowne inwestycje. Pomimo poważnych problemów finansowych nie przestawał malować, pozostawał jednak trochę na uboczu, a jego prace nie zawsze znajdowały uznanie u współczesnych.

W 1663 roku zmarła Hendrickje, a w 1668 roku jego syn Tytus. Rembrandt nie przestał malować pomimo pogarszającego się stanu zdrowia. Ostatni obraz jaki namalował to Powrót syna marnotrawnego, którego powstanie jest wiązane ze śmiercią jego syna. Zmarł 4 października 1669 roku w małym domku w Amsterdamie, gdzie mieszkał ze swoją 15-letnią córką Cornelią. Pochowano go 8 października obok Saskii, Tytusa i Hendrickje w Westerkerk w Amsterdamie.

Pozostawił po sobie około 300 obrazów olejnych, 300 grafik oraz około 2 tysiące rysunków. Wykształcił także wielu wybitnych uczniów, a wielu malarzy (chociaż nie byli jego bezpośrednimi uczniami) przejęło jego formułę malarską.

Rembrandt – ciekawostki

Rembrandt podpisywał się jedynie samym imieniem, podobnie jak wielcy artyści renesansu: Michał Anioł, Rafael lub Tycjan.

Jest zwany „malarzem duszy”, w przeciwieństwie do Rubensa, malarza ciała.

Do jego najważniejszych dzieł należą m.in.:

• Lekcja anatomii doktora Tulpa (1632)
• Krajobraz z miłosiernym Samarytaninem (1638)
• Wymarsz strzelców (1642)

Był największym malarzem religijnym swoich czasów, pomimo tego, że nie tworzył na zamówienie duchownych i dowolnie interpretował biblię.

Jego piękny i monumentalny dom w którym mieszkał w latach 1639-1658 został przekształcony w muzeum. Muzeum domu Rembrandta wystawia m.in. obrazy Rembrandta, znaczną kolekcję jego rysunków i miedziorytów. Wnętrza odtworzono m.in. na podstawie jego obrazów lub obrazów jego uczniów.

Źródła

Biografie Sławnych Ludzi, Tom III, wyd. SMS
https://www.lazienki-krolewskie.pl/pl/katalog/artysci/rembrandt-van-rijn
https://pl.wikipedia.org/wiki/Rembrandt
https://pl.wikipedia.org/wiki/Rembrandthuis

Tagi: