Roman Polański przyszedł na świat 18 sierpnia 1933 roku w Paryżu, nosząc wówczas godność: Raymond Thierry Liebling. Roman Polański jest polskim reżyserem, scenarzystą, aktorem, człowiekiem urodzonym w żydowsko-polskiej rodzinie.
Krótki życiorys Romana Polańskiego
Nazwisko „Polański” przybrał jego ojciec podczas II wojny światowej, ojciec reżysera nazywał się w oryginale: Mojżesz Liebling. Zabieg miał na celu uchronienie jego i jego rodziny przed represjami nazistowskimi.
Roman Polański debiutował w 1948 roku w charakterze aktora teatralnego, wkrótce także filmowego. Studiował reżyserię na słynnej łódzkiej Państwowej Wyższej Szkole Filmowej, nie zdobył jednak dyplomu ukończenia tych studiów.
Jego pełnometrażowy debiut nadszedł w 1962 roku, pracy tej reżyser nadał tytuł „Nóż w wodzie”, który to film zdobył prestiżową nominację do Oscara. Jego słynne dzieło to również „Dziecko Rosemary” – z roku 1968, film mianowicie z Mią Farrow w roli głównej opowiada historię małżeństwa nad którym opiekę swą roztoczyli sąsiedzi – sataniści. Później, bo w roku 1974 ukazał się jego świetny film z Jackiem Nickolsonem, zatytułowany „Chinatown”. Do dzieł pomnych za pewne można też zaliczyć „Pianistę” (2002), za którego Roman Polański został nagrodzony Oscarem w kategorii: najlepszy reżyser.
Swoją wielką sławę zawdzięcza przede wszystkim znakomitej pracy reżyserskiej (a także scenograficznej), podczas gdy same jego życie obfitowało w pewne ekscesy i skandale, które dla niektórych kładą się cieniem na pracy twórczej Polańskiego. W 1969 roku doszło do tragedii – oto jego życiowa partnerka i druga żona, Sharon Tate, została zamordowana z zimną krwią przez osoby z sekty słynnego dziś Charlesa Mansona.
Polański został oskarżony o gwałt na trzynastolatce, wobec czego reżyser na wieść o nadchodzącym uwięzieniu go prawomocnym wyrokiem szybko przeniósł się z USA do Francji. Francja okazała się Polańskiemu dużo bardziej szczęśliwa – tam też poznał m.in. swoją Emmanuelle Seigner, czyli jego trzecią żonę, która urodziła mu dwójkę dzieci. Niestety przeszłość związana ze wspomnianym oskarżeniem o gwałt dogoniła artystę w Szwajcarii, gdzie odsiadywał karę aresztu domowego.
Wobec ogromu pracy jaką Roman Polański włożył w działalność artystyczną, zastanawia fakt, iż jego osoba jest dziś kojarzona z wydarzeniami, które potrafią negatywnie oddziaływać na sam odbiór jego ponadczasowych dzieł.
Rozszerzona biografia Romana Polańskiego
Roman Polański (ur. 18 sierpnia 1933 r.) jest polskim reżyserem, producentem, pisarzem i aktorem. Od 1978 r. jest zbiegiem wg. amerykańskiego wymiaru sprawiedliwości, uciekł bowiem z USA, czekając na wyrok w sprawie o wykorzystywanie seksualne, w której przyznał się do ustawowego gwałtu.
Początki
Polański urodził się w Paryżu, a jego polsko-żydowscy rodzice przenieśli się z powrotem do Polski w 1936 r.. Trzy lata później Polska została zaatakowana przez nazistowskie Niemcy, rozpoczynając II wojnę światową, a Polańscy znaleźli się w pułapce krakowskiego getta. Polański spędził lata wychowawcze w rodzinach zastępczych pod przybraną tożsamością, próbując przetrwać Holokaust.
Zdarzenia czasów wczesnych
Polański uczęszczał do PWSFTviT w Łodzi. W latach 50. reżyser zajął się aktorstwem, występując w “Pokoleniu” Andrzeja Wajdy (1954), a w tym samym roku zagrał w “Silik Sternfeld” (“Zaczarowany rower” lub “Magiczny rower”). Debiut reżyserski Polańskiego odbył się także w 1955 roku filmem krótkometrażowym “Rower”. “Rower” to pół-autobiograficzny film fabularny, który uważa się za twórczość, w której wystąpił właśnie późniejszy wielki Polański. Obraz odnosi się do jego brutalnej kłótni z osławionym kryminalistą Januszem Dziubą, który miał zorganizować sprzedaż roweru Polańskiego, ale zamiast tego mocno go pobił i ukradł mu pieniądze. W prawdziwym życiu sprawca został aresztowany podczas ucieczki po złamaniu szczęki Polańskiego, natomiast stracony za trzy morderstwa (z ośmiu wcześniejszych napadów).
Wiele innych filmów krótkometrażowych zrealizowanych podczas jego studiów w Łodzi zyskało znaczące uznanie, zwłaszcza “Dwaj mężczyźni i szafa” (1958) i “When Fall Angels” (“Gdy Spadają Anioły”) (1959). Studia ukończył w 1959 r..
Debiuty pełnometrażowe
Pierwszy pełnometrażowy film Polańskiego, “Knife in the Water” (“Nóż w wodzie”) (1962), powstał w Polsce i był nominowany do Oscara w Stanach Zjednoczonych za najlepszy film obcojęzyczny. Od tego czasu otrzymał pięć kolejnych nominacji do Oscara, a także dwie nagrody BAFTA, cztery Cezary, nagrodę Złotego Globu i Złotą Palmę na festiwalu filmowym we Francji. W Wielkiej Brytanii wyreżyserował trzy filmy, począwszy od “Repulsion” (“Wstręt”) (1965). W 1968 r. przeprowadził się do Stanów Zjednoczonych i ugruntował swój status, reżyserując takie obrazy jak choćby horror “Rosemary’s Baby” (“Dziecko Rosemary”) (1968).
Dramat osobisty a wielkie filmowe sukcesy
Punkt zwrotny w jego życiu miał miejsce w 1969 r., kiedy jego ciężarna żona Sharon Tate i czwórka przyjaciół zostali brutalnie zamordowani przez członków terrorystycznej grupy Mansona. Po jej śmierci Polański wrócił do Europy, kontynuując prace reżyserskie. Nakręcił wtedy m.in. film “Makbet” (1971), później głośny obraz zatytułowany “Chinatown” (1974), który został nominowany do jedenastu Oscarów.
Ucieczka z USA
W 1977 r. Polański został aresztowany i oskarżony o posiadanie narkotyków oraz zgwałcenie 13-letniej dziewczynki. Następnie przyznał się do winy w ramach przestępstwa polegającego na niezgodnym z prawem seksie z małoletnią. Po spędzeniu 42 dni, w trakcie których poddany został ocenie psychiatrycznej w więzieniu (w związku z procedurą przygotowań do skazania), Polański, spodziewając się, że zostanie w efekcie skazany na długoletni pobyt w zakładzie karnym, uciekł do Paryża, gdy tylko dotarły do niego informacje, że sędzia prowadzący sprawę planuje go uwięzić.
Praca reżyserska w Europie
W Europie Polański kontynuował kręcenie filmów, w tym “Tess” (1979), z udziałem Nastassji Kinski. Zdobył francuskie nagrody jak np. Césara dla najlepszego filmu i najlepszego reżysera, otrzymując także trzy Oscary. Później wyprodukował i wyreżyserował “Pianistę” (2002), dramat o żydowsko-polskim muzyku uciekającym przed nazistowskimi prześladowaniami, w którym występują Adrien Brody i Emilia Fox. Film zdobył trzy Oscary, w tym dla najlepszego reżysera, oraz liczne międzynarodowe nagrody. Wyreżyserował także film pt. “Oliver Twist” (2005), historię, która przypomina jego własne życie jako „młodego chłopca próbującego zapanować nad przeciwnościami losu”. Został nagrodzony jako najlepszy reżyser za obraz pod tytułem “Ghost Writer” (“Autor widmo” (2010) podczas rozdania 23. Europejskich Nagród Filmowych. Otrzymał także nominację dla najlepszego scenarzysty podczas wspomnianych nagród, a to w związku z filmem “Carnage” (“Rzeź”) (2011).
W 2018 r. Academy of Motion Picture Arts and Sciences zagłosowało za wykluczeniem Polańskiego z członkostwa z powodu ustawowej sprawy o gwałt.
Ciekawostki o Romanie Polańskim
- Roman Polański przyszedł na świat w polsko-żydowskiej rodzinie jako Raymond Thierry Liebling.
- Przyjął zlecenie wyreżyserowania filmu reklamowego dla domu mody Prada.
- O jego znaczeniu w świecie filmu znaczy fakt, iż w 1968 roku został członkiem jury podczas francuskiego 21. Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Cannes. Nie był to jednak przypadek odosobniony, ponieważ w 1996 roku Polański pełnił funkcję przewodniczącego jury na włoskim 53. Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Wenecji. W 2003 roku z kolei przewodniczył jury francuskiemu – 29. Festiwalu Kina Amerykańskiego w Deauville.
- W 2005 roku Roman Polański został odznaczony polskim medalem „Zasłużony Kulturze – Gloria Artis”.
- Jego „Nóż w wodzie” okazał się być wielkim międzynarodowym sukcesem, podczas gdy w kraju Władysława Gomułki, pierwszy sekretarz podjął się krytyki dzieła.
Cytaty Romana Polańskiego
„Wszyscy Polacy byli antysemitami. Po tysiącu lat watykańskiej propagandy była to część ich kultury. Każdy chłop, któremu powiedziałby pan, że Jezus był żydem, zatłukłby pana toporem. Trudno sobie wyobrazić, co by panu zrobił, gdyby do tego powiedział pan, że Maryja też była żydówką.”
„W każdej kulturze jest postać po trosze łajdaka i kanalii, ale nigdy w takim wymiarze, jak we Włoszech. A teraz wybraliście króla cwaniaków, takiego jak Toto.”
„To, co zdarzyło się w Niemczech w latach 30., mogło się zdarzyć choćby we Francji. Francuzi wcale nie są mniej podatni na tego rodzaju ekscesy. Polacy mniej. To kwestia mentalności społeczeństwa. W Polsce możliwe są pogromy, wybuchy, ale nie sądzę, by całe społeczeństwo mogło być uwiedzione w ten sposób. Już łatwiej byłoby uwieść Amerykę. Jest tak wspaniale zdyscyplinowana. Ktoś, kto nie zna Ameryki, może sobie wyobrażać, że Ameryka jest bardzo anglosaska, ale jak się tam mieszka, widać, że oni są bardzo niemieccy. Mają skłonność do ścisłego porządkowania wszystkiego.”
„Seks przed kamerą jest trudny, ale przecież chodzi o to, by przekonać widzów do realizmu scen. To tylko kino, czyli kamera, reflektory i kawał ciężkiej roboty.”
Źródła
- Zdjęcie
- Georges Biard
- Treść
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Roman_Pola%C5%84ski
- https://www.biography.com/people/roman-polanski-9443411
- https://culture.pl/en/artist/roman-polanski
- https://www.brainyquote.com/authors/roman_polanski
- https://en.wikipedia.org/wiki/Roman_Polanski
- https://www.biography.com/filmmaker/roman-polanski