Św. Brat Albert, czyli Adam Bernard Hilary Chmielowski (ur. w Igołomi 20 sierpnia 1845 roku, a zm. w Krakowie 25 grudnia 1916 r.) był polskim zakonnikiem franciszkańskim, który poświęcił się w pełni pracy na rzecz bezdomnych oraz biednych.
Spis treści
Krótki życiorys św. Brata Alberta
Kiedy mowa o Adamie Bernardzie Hilarym Chmielowskim, to mowa o słynnym św. bracie Albercie Chmielowskim. Przyszedł na świat w miejscowości Igołomia pod Krakowem, 20 sierpnia 1845 roku. Uczył się natomiast w Szkole Rolniczo – Leśnej, w Puławach. Brał udział w powstaniu styczniowym, w którym to został ciężko ranny. Podjął następnie decyzje o wyemigrowaniu do Paryża – tam też podjął studia nad malarstwem (tenże kierunek dokończył w Warszawie, kontynuując owe starania edukacyjne w Monachium, oraz w Gondawie). Później podjął decyzję o swym wstąpieniu na stosunkowo krótko do braci jezuitów, a na krótko, ponieważ ostatecznie zadecydował o przystąpieniu do tercjarzy św. Franciszka. W związku z tym mógł nieść pomoc potrzebującej ludności na prowincji. Ostatecznie znalazł się jednak w Krakowie, w którym to już poświęcał się dla bezdomnych jak i opuszczonych. Habit przywdział natomiast w 1887 roku, składając śluby zakonne pod imieniem Albert. Dał wkrótce Albert początek nowemu zakonnemu kierunkowi, założył bowiem Albert w ślad za tym zgromadzenie Braci Albertynów a także Sióstr Albertynek. Reguła zakonna kierowana była przesłaniem św. Franciszka z Asyżu. Organizował Albert miejskie placówki z pomocą dla osób bezdomnych. Źródłem głównym otrzymywanego dochodu albertowego zgromadzenia były prowadzone przez członków zgromadzenia uliczne kwesty. Albert zatem poświęcał się. Inwalidzi, osoby samotne, sieroty, ludzie schorowani i starzy, również ci chorzy nieuleczalnie – im wszystkim Albert niósł pomoc. Tymczasem sam również chorował, doznając znacznego cierpienia. Zmarł 25 grudnia roku 1916, w Krakowie. Pośmiertnie Albert otrzymał prestiżową Wielką Wstęgę Orderu Polonia Restituta, motywem, który zadecydował o przyznaniu mu tego były po prostu wybitne zasługi, zarówno w obszarze działalności społecznej, jak i tej niepodległościowej. W 1983 roku odbyła się jego beatyfikacja, a kanonizacja w 1989 roku. Relikwie natomiast św. Brata Alberta odnajdujemy w krakowskim Sanktuarium Świętego Brata Alberta Ecce Homo.
Rozszerzona biografia św. Brata Alberta
Adam Hilary Bernard Chmielowski urodził się w Igołomii – na obrzeżach Krakowa – 20 sierpnia 1845 r., w rodzinie arystokratycznej, jako najstarsze z czwórki dzieci. Miał zostać ochrzczony 26 sierpnia, ale niespokojne to były czasy, dlatego chrzest musiał zostać przełożony; oficjalny chrzest miał miejsce 17 czerwca 1847 r..
Edukacja w przeddzień powstania
On i jego rodzeństwo stracili rodziców już w dzieciństwie, co skłoniło ich ciotkę Petronelę do opieki nad nimi i ich wychowania. Chmielowski rozpoczął naukę rolnictwa w Instytucie Politechnicznym w Puławach, aby przygotować się do zarządzania majątkiem zmarłych rodziców. W znacznym stopniu zaangażował się aktywnie w działalność polityczną, co poskutkowało później utratą nogi, ponieważ podjął się walki w powstaniu. Chmielowski uczestniczył w jednej z bitew 1 października 1863 r., w której rosyjski granat zabił konia i uszkodził nogę do tego stopnia, że trzeba ją było amputować; został więc wyposażony w drewnianą protezę. Ranny Chmielowski został przewieziony do leśniczówki, gdzie znaleźli go fińscy żołnierze sprzymierzeni z Rosją. Kapitan rozpoznał go, ponieważ plotki utrzymywały, że Chmielowski uniknął mającej miejsce strzelaniny. Na wieść o konieczności usunięcia kończyny, Chmielowski powiedział: „Daj mi cygaro – to pomoże mi zabić czas”. Operacja przebiegła bez znieczulenia, ofiarował zatem swoje cierpienie Bogu znosząc wielki ból, jaki wywołał ten zabieg. Niedługo potem wspólnicy działań niepodległościowych pomogli mu w ucieczce ze szpitala (został ukryty w trumnie).
Emigracja, malarstwo i duchowe poszukiwania
Ostra reakcja władz carskich na polskie powstanie zmusiła Chmielowskiego do opuszczenia Polski. Osiedlił się w Gandawie w Belgii, gdzie rozpoczął studia inżynierskie. W tym okresie odkrył, że miał także talent do malowania, który zaczął rozwijać. Udał się nawet do Paryża i Monachium, aby dalej trenować sztukę, i zaprzyjaźnił się z wieloma osobami, ale starał się jak najlepiej zachowywać dystans. Wrócił do swojej ojczyzny w 1874 r., gdzie stał się znanym i popularnym artystą w Krakowie i służył jako malarz do 1885 r .; wykonał w sumie aż 61 obrazów. Ale najpierw wrócił z Paryża do Monachium, zanim wrócił do ojczyzny – tam też opublikował artykuł, w którym stwierdził, że sztuka ma być „przyjacielem człowieka”. Przez pewien czas mieszkał w Warszawie, zanim wreszcie osiadł w Krakowie. Przy czym nie podobała się Albertowi jego sława, którą wywołały jego prace (a nawet w związku z tym pewnego razu był hospitalizowany z powodu depresji). Jego silne przekonania polityczne zainspirowały jego zainteresowania kondycją ludzką i rozwinęły w nim łagodnego i współczującego ducha, który uświadomił mu także cierpienie biednych w okolicy. Czuł się zmuszony do pomocy potrzebującym, podjął więc służbę w schroniskach dla bezdomnych w Krakowie. Tę świadomość poświęcił także swoim talentom artystycznym i namalował jedno ze swoich najbardziej znanych dzieł, znane jako „Ecce Homo”, które przedstawia Jezusa Chrystusa w koronie cierniowej. Lata głębokiej refleksji spowodowały, że Chmielowski porzucił karierę, aby żyć wśród biednych i zaakceptować życie żebraka.
Rozdroża
24 września 1880 r. Albert wstąpił do nowicjatu jezuitów w Starej Wsi, ale stanął w obliczu strasznego procesu mającego miejsce w odosobnieniu, w którym poważnie zaniepokoił się pobudkami swej decyzji. Wkrótce zachorował. Jego brat Stanisław przyjechał wówczas zabrać do domu, aby tam się zregenerował. Albert postanowił nie wracać już do jezuitów, ponieważ uznał, iż ta ścieżka nie była dla niego. Wkrótce jednak odkrył regułę św. Franciszka z Asyżu, która go pozytywnie oszołomiła i skłoniła do poszukiwania duchowego z zamiarem przyłączenia się do tegoż zakonu.
Jako brat Albert
25 sierpnia 1887 r. Albert wstąpił wreszcie do Trzeciego Zakonu Świętego Franciszka. W tym to czasie zaczął nazywać siebie „Albertem”; śluby złożył na ręce kardynała arcybiskupa krakowskiego Albina Dunajewskiego. Zamieszkał w schronisku publicznym, w którym podjął służbę. W 1888 r. złożył swe śluby zakonne, a 25 sierpnia 1888 r. założył swe zgromadzenie, a 15 stycznia 1891 r. założył równoległy zbór kobiet znany jako Siostry Albertynki, które organizowały żywność i schronienie dla biednych i bezdomnych. Chmielowski spędził nawet krótki czas w klasztorze karmelitańskim i zapoznał się z opublikowanymi dziełami Świętego Jana od Krzyża, który wkrótce stał się jego ulubionym autorem.
Zmarł w południe 25 grudnia 1916 r. – w Boże Narodzenie – z powodu raka żołądka, w schronisku, które sam założył; otrzymał namaszczenie chorych w dniu 23 grudnia, kiedy jego stan zaczął się pogarszać. Jego szczątki ekshumowano 15 września 1932 r. i umieszczono w metalowej trumnie, a następnie ekshumowano 31 maja 1949 r., umieszczając w kościele Karmelitów Bosych.
Ciekawostki o św. Bracie Albercie
- Kobieta była dla niego istotą pośrednią między człowiekiem a aniołem.
- Żeby w jego zgromadzeniu nie było niepotrzebnych kontaktów między braćmi a siostrami, stworzył zasadę, że w kontaktach sióstr z braćmi muszą być obecne dwie siostry, a sam kontakt nie może trwać dłużej niż 15 minut.
- Chorował na żołądek, lecz ani myślał o specjalnej diecie – jadł to co wszyscy, ze wspólnego kotła.
- Podróżował pociągami, wybierając zawsze III klasę.
- Na skutek odniesionych w czasie powstania ran, odjęto mu nogę.
Cytaty św. Brata Alberta
„Jeżeli Pan Jezus mówi A, to chce, żeby powiedzieć B, C i do samego końca cały alfabet, a Dynka ma powtarzać. A jaki koniec? (…) Koniec jest święta miłość i święte zjednoczenie, w którym Pan Bóg oddaje wszystko swoje i Siebie, a dusza tak samo.”
„Dopuszcza Pan Bóg złe, ażeby je w dobre przemieniał, niech będzie zawsze uwielbiony.”
„Zbytnia zapobiegliwość, to rzecz niestosowna, lepiej Zdrowaś Maryjo zmówić na tę intencję.”
Źródła
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Adam_Chmielowski
- http://wypracowania24.pl/religia/2198/brat-albert-adam-chmielowski
- https://en.wikipedia.org/wiki/Albert_Chmielowski
- http://www.brewiarz.pl/czytelnia/swieci/06-17a.php3
