Św. Michał Archanioł

Św. Michał Archanioł jest wg. Pisma świętego Starego Testamentu jednym z najpotężniejszych duchów niebieskich.

Spis treści

Modlitwa do św. Michała Archanioła

Modlitwa do św. Michała Archanioła odmawiana była po każdej mszy cichej. Reforma liturgiczna zniosła obowiązek odmawiania jej, lecz jest ona wciąż odmawiania w formie nadzwyczajnej rytu rzymskiego. Kościół obecnie rozważa jej przywrócenie. Powodem tego ma być wzrost ignorowania zła i tym samym wzrost liczby opętań. Od 2009 roku jest modlitwa ta odmawiana podczas mszy św. w świątyniach diecezji włocławskiej.

Modlitwa w tekście papieża Leona XIII brzmi następująco:

Święty Michale Archaniele! Broń nas w walce, a przeciw niegodziwości i zasadzkom złego ducha bądź naszą obroną. Oby go Bóg pogromić raczył, pokornie o to prosimy, a Ty, Książę niebieskich zastępów, szatana i inne duchy złe, które na zgubę dusz ludzkich po tym świecie krążą, mocą Bożą strąć do piekła. Amen.

Św. Michał Archanioł – życiorys

Aniołowie są z natury istotami różnymi od ludźmi, jednak jako stworzenia Boże, są nam bardzo bliscy. Są bezcielesnymi duchami, obdarzonymi wysoką inteligencją, siłą woli i niezwykłą świętością. Mogą nieustannie obcować z Bogiem, jako jego szczególnie umiłowane dzieci, całkowicie oddane kontemplacji, miłości i chwale Boga. Bóg czyni ich niekiedy swoimi posłannikami do ludzi.

Kościół pod imieniem św. Michała wyniósł do chwały ołtarzy 17 osób. Na pierwszym miejscu Kościół czci św. Michała Archanioła. Hebrajskie imię Mika’el znaczy “któż jak Bóg”. Jak mówi tradycja chrześcijańska i żydowska, gdy Lucyfer zbuntował się przeciw Bogu i skłonił do buntu część aniołów, wtedy św. Michał wystąpił jako pierwszy przeciwko niemu z okrzykiem: “Któż jak Bóg!”.

Św. Michał Archanioł jest wymieniany w Piśmie świętym pięć razy:

W księdze Daniela jest nazwany “jednym z przedniejszych książąt nieba” (Dn 13,21) i obrońcą ludu izraelskiego (Dn 12,1).
Św. Jan Apostoł określa go w Apokalipsie jako stojącego na czele duchów niebieskich i walczącego z szatanem (Ap 12,7).
Św. Juda Apostoł pisze, że św. Michałowi zostało zlecone, aby strzegł ciała Mojżesza po jego śmierci (Jud w. 9).
O św. Michale wspomina również św. Paweł Apostoł (1 Tes 4,16).

W księgach apokryficznych Starego Testamentu św. Michał jest częściej wspominany, np. w Apokalipsie Barucha, Księdze Henocha i w Apokalipsie Mojżesza. Występuje tam jako pierwsza osoba po Panu Bogu i wykonawca planów Bożych w stosunku do ziemi i rodzaju ludzkiego oraz jako szczególny opiekun Izraela. Ma on klucze do nieba, jest księciem aniołów, aniołem sądu i kar Bożych. Jest również aniołem Bożego miłosierdzia.

Kult św. Michała Archanioła

Pisarze pierwszych wieków Kościoła uważają św. Michała Archanioła za anioła od szczególnych zleceń Bożych, dlatego jego kult był w kościele żywy od zawsze. Już w II wieku św. Michał miał we Frygii (Mała Azja) słynne sanktuarium z cudownym źródłem. Pielgrzymowano tam z daleka. Podobne sanktuarium było w Chone (Mała Azja) i nosiło nazwę “Michelion”. Niezwykle żywy był jego kult w Konstantynopolu, gdzie w VI wieku był patronem aż 10 kościołów.

W Europie zachodniej słynne były sanktuaria św. Michała: na Górze Gorgano we Włoszech i na wyspie St. Michel we Francji. Podanie mówi, że na Górze Gorgano, w grocie, która istnieje po dziś dzień, św. Michał objawił się dwa razy z rzędu w latach 492-494 św. Wawrzyńcowi Maiorano, biskupowi Manfredonii. Kiedy Longboardowie w tym miejscu zwyciężyli Saracenów w 663 roku to swoje zwycięstwo przypisywali właśnie św. Michałowi. W 1656 roku na Monte Gorgano miał św. Michał objawić się po raz trzeci biskupowi pobliskiej Manfredonii i zapewnić go, że panująca wówczas zaraza, wygaśnie na jego prośbę, co też się stało. Monte Gorgano znajduje się 800 metrów nad poziomem Morza Adriatyckiego, a nad wejściem do groty objawienia widnieje napis: “Jest to najsłynniejsze miejsce na świecie, gdzie św. Michał 16 października raczył objawić się śmiertelnym. Tu jest ta święta skała, gdzie stanęły jego stopy.”

Równie malowniczo wznosi się sanktuarium św. Michała znajdujące się we Francji, na skalistej wyspie Mont Saint-Michel. Wznosi się tam malutkie miasteczko i klasztor benedyktynów. W 708 roku miał tam objawić się św. Michał św. Aubertowi, biskupowi w Arsanches. Św. Michał posiadał jeszcze inne sanktuaria na Zachodzie: na Górze Guaro nad Sorrento k. Neapolu (od 820 r.), w Caltanisetta na Sycylii, w Bobbio (od VII w.) czy w La Sagradi s. Michele w Piemoncie (od X w.). Również warto wspomnieć o sanktuarium w Anglii na wzgórzu Tombe, gdyż tam objawił się św. Aubertowi i nakazał wystawić ku swojej czci kościół.

Ku czci św. Michała Archanioła wystawiono mnóstwo kościołów. Dominuje śród nich katedra w Brukseli, która zwiera bardzo bogaty skarbiec. Każda poważniejsza świątynia katolicka z czasów średniowiecza miała ołtarz lub wizerunek św. Michała Archanioła.

W pierwotnym chrześcijaństwie św. Michał Archanioł należał do najpopularniejszych postaci hagiografii. Od VI wieku uważany jest za pogromcę Lucyfera, złych duchów oraz wszystkich sił wrogich Panu Bogu i Kościołowi Chrystusowemu. Czczony był jako szczególny opiekun Kościoła, był kiedyś uznawany za anioła opiekuńczego Synagogi. Wierzono także, że to on stoi przy umierających, gdy toczy się ostatni bój o ich zbawienie. To on towarzyszy duszom zmarłym na sąd Boży.

W Polsce kult św. Michała był kiedyś bardzo żywy. Julian Krzyżanowski wymienia aż 47 przysłów ludowych, związanych z imieniem archanioła lub jego świętem. Silne odbicie popularności św. Michała uwidoczniło się także w naszej pięknej literaturze. O wielkiej popularności św. Michała i jego wielkiej czci w dawnej Polsce świadczy fakt wystawienia pod jego wezwaniem aż 309 kościołów. Pośród nich wyróżnia się kościół św. Michała we Wrocławiu pod opieką synów św. Jana Bosko. Imię Michał jest nadawane do dnia dzisiejszego mężczyznom, jak i kobietom (Michalina), a aż 222 miejscowości w Polsce zawdzięczają swoją nazwę temu imieniu.

Patronat, ikonografia, wspomnienie

Św. Michał Archanioł był uważany za patrona narodu wybranego, a w Nowym Testamencie czczono go, jako patrona Kościoła. Św. Michała za szczególnego patrona obrały sobie kraje: Niemcy oraz Austria. Był również w latach niewoli patronem Galicji. Król Portugalii, Alfons Henryk w 1167 roku ustanowił zakon pw. św. Michała.

Najstarszy wizerunek św. Michała Archanioła jaki zachował się w katolickiej ikonografii, pochodzi z VI wieku. Płaskorzeźba obecnie znajduje się w British Museum. W kościele św. Apolinarego w Rawennie znajduje się mozaika św. Michała, która również pochodzi z VI wieku.

Do ostatniej reformy kalendarza kościelnego w 1969 roku każdy z trójki archaniołów (św. Michał, św. Gabriel, św. Rafał) miał swoje odrębne święto. Po reformie, święto tych trzech archaniołów obchodzone jest 29 września.