Św. Olga Kijowska, zwana także Olgą Mądrą (ok. 890 – 969) była wielką księżną kijowską. Jest świętą Kościoła katolickiego i prawosławnego. Jest jedną z pierwszy świętych ruskich wpisanych do kalendarza katolickiego. Uznaje się ją za ogniwo pomiędzy Rusią pogańską a chrześcijańską.
Spis treści
Św. Olga Kijowska – życiorys
Św. Olga Kijowska jest w hagiografii jedyną świętą o tym imieniu. Jej imię pochodzi z języka skandynawskiego, jest przekształceniem skandynawskiego imienia Helga, co oznacza szczęśliwa i zdrowa. Otóż Skandynawowie w swoich podbojach dotarli aż na Ruś i tam w Nowogrodzie Wielkim i Kijowie już w wieku IX założyli pierwsze historyczne państwo Rurykowiczów nad Dnieprem i jego dopływami.
Św. Olga przyszła na świat około 890 roku w Wybuti koło Pskowa (wg hipotezy opartej na wzmiance z XV wieku). Pochodziła z królewskiego rodu władców Norwegii. Sama będąc poganką, około 903 roku wyszła za poganina, księcia Kijowa – Igora I z rodu Rurykowiczów. Po tym jak około 945 roku jej małżonek zginął na polu walki, Olga objęła rządy w charakterze regentki za małoletniego syna Światosława, który miał wtedy zaledwie 3 lata. Bezwzględnie tłumiła powstałe bunty. W rządach była twarda i wymagająca. Posiadała zmysł administracyjny i przysłużyła się stabilizacji wielkiego księstwa kijowskiego. Była chwalona przez lud jako miłosierna i mądra (stąd jej przydomek).
Około 955 roku przyjęła Chrzest święty od wysłanników z Konstantynopola, z którymi nawiązała żywy kontakt. Stolicę wschodniego cesarstwa odwiedziła dwa lata później, witana bardzo uroczyście przez cesarza Konstantyna Porfirogenita. Aby nie wiązać się jedynie z Konstantynopolem, nawiązała także łączność z cesarstwem zachodnio-rzymskim, z Ottonem I, którego w 959 roku prosiła o przysłanie na Ruś kapłanów łacińskich. Cesarz Otton I z Niemiec wysłał benedyktyna Adalberta z Trewiru w charakterze biskupa misyjnego. W jej otoczeniu chrześcijaństwo krzewiło się i dojrzewało dość intensywnie. Kiedy więc za rządów św. Włodzimierza Wielkiego (panował w latach ok. 980 – 1015) metropolita Hilarion będzie wysławiał księcia jako dobroczyńcę Kościoła na Rusi, nie omieszka także wspomnieć św. Olgi, która przygotowała mu piękny grunt.
Regencja Olgi skończyła się między 960 a 964 rokiem. Kiedy jej syn objął kijowski tron, św. Olga oddała się modlitwie i uczynkom miłosierdzia. Szczególnie bolała nad tym, że jej syn powrócił do pogaństwa i błagała Boga o jego nawrócenie. Miała wystawić kościoły: Św. Zofii w Kijowie i Św. Trójcy w Pskowie. Poświęciła znaczną część swoje życia na szerzenie nauki Chrystusa wśród swoich poddanych. Jej ostatnie lata życia były pasmem udręki. Musiała bezradnie patrzeć na powrót pogaństwa. W 961 roku został zamordowany biskup łaciński, w roku kolejnym protestujący poganie wypędzili biskupa misyjnego, Adalberta z Trewiru. Zmarła w 969 roku, wieku ok. 80 lat.
Jej żywoty pojawiły się dość wcześnie. Pierwszy datuje się na 1078 rok.
Św. Olga Kijowska – kult, relikwie, wspomnienie
Kult tej wielkiej księżnej zaczął oficjalnie szerzyć się już za panowania jej wnuka, księcia Włodzimierza, który jej ciało przeniósł do kościoła św. Zofii w Kijowie, który sama wystawiła. W XIII wieku nazywano ją już powszechnie świętą. W 1574 roku synod biskupów ruskich zatwierdził urzędowo jej kult.
Jest jedną z pierwszych świętych ruskich wpisanych do kalendarza katolickiego. Uznaje się ją za ogniwo łączące epokę pogańską z okresem szerzenia chrześcijaństwa.
W 1240 roku Mongołowie najechali na Kijów i zrównali go z ziemią. Czterysta lat później metropolita tego miasta, Piotr Mohyła, zlecił odbudowę antycznych cerkwi i, jak się wydaje, odnaleziono wtedy relikwie Świętej, które ukryto w nieznanym miejscu i dotychczas ich nie odnaleziono.
Św. Olga jest wspominana w Kościele katolickim dnia 11 lipca. Z kolei Cerkiew prawosławna wspomina Świętą 11/24 lipca, tj. 24 lipca wg kalendarza gregoriańskiego.
Św. Olga Kijowska – patronka
Źródła książkowe nie podają szczególnego patronatu św. Olgi, lecz strona internetowa Encyklopedii Britannica informuje, że jest ona patronką wdów i osób nawróconych.
Bibliografia
Ks. Wincenty Zaleski SDB, Święci na każdy dzień, Wydawnictwo Salezjańskie, Łódź 1982
Praca zbiorowa pod red. Antonio Tarzia, Święci na każdy dzień, Wydawnictwo Jedność, Kielce 2011
Henryk Fros SJ, Franciszek Sowa, Twoje imię, Wydawnictwo WAM, Kraków 2000
Biskup Karol Radoński, Święci i błogosławieni Kościoła katolickiego, Księgarnia św. Wojciecha, 1947
St. Olga, https://www.britannica.com/biography/Saint-Olga, dostęp: 21.02.2022
Ilustracja tytułowa: Św. Olga Kijowska, licencja: domena publiczna.
Ciekawe artykuły:
Niezwykły życiorys:
