John Ronald Reuel Tolkien (1892 – 1972) był angielskim pisarzem, profesorem filologii klasycznej oraz znawcą literatury staroangielskiej, wykładającym na Oxfordzie. Był pionierem i pozostaje klasykiem literatury typu fantasy dzięki swojemu „Władcy pierścieni”.
Krótki życiorys Tolkiena
John Ronald Reuel Tolkien przyszedł na świat 3 stycznia 1892 roku w Bloemfontein w Oranii. Jego ojciec wcześnie odszedł. Rodzina przeniosła się do Anglii. Matka sama zatroszczyła się o wykształcenie syna – na własną rękę, zaszczepiając miłość do nauki języków. Wkrótce odeszła jednak i ona a opiekę przejęła kuzynka. Tolkien miał romans z niejaką Edith, swą pierwszą miłością. Jako stypendysta rozpoczął studia na anglistyce. 22 marca 1916 roku wziął ślub z wymienioną Edith i razem zamieszkali w Great Haywood. Wziął udział w walkach I wojny światowej w stopniu porucznika, jednak przez „gorączkę okopową” został przeniesiony do rezerwy. W szpitalu natomiast napisał szkic dzieła, zatytułowanego później „Silmarillion”. W 1920 roku otrzymał posadę na uniwersytecie w Leeds, jako docent literatury angielskiej. Cztery lata później został profesorem języka angielskiego. Posadą profesora na uniwersytecie Leeds nie cieszył się długo, ponieważ niecały rok później przeniósł się na katedrę języków Oxfordu. Rok 1930 oznaczał dla Tolkiena początek pracy nad „Hobbitem”, ukończonym w ’36 i opublikowanym w 1937 roku. Jako profesor anglistyki w kolegium Merton w Oxfordzie skończył pisać „Władcę Pierścieni”. „Drużyna Pierścienia” i „Dwie Wieże” ukazały się w 1954 roku. Rok później ukazał się „Powrót Króla”, czyli tom ostatni jego sławnej trylogii. Później ukazały się kolejne książki, mniej lub bardziej związane z opisywanym we „Władcy Pierścieni” światem Śródziemia (przykładowo „Drzewo i Liść” – 1964 i „Kowal z Podlesia Większego” – 1967). Zmarł 2 września 1973 roku w prywatnym szpitalu.
Biografia rozszerzona Tolkiena
John Ronald Reuel Tolkien urodził się 3 stycznia 1892 roku. Jego ojciec, Artur, pracował w jednej z filii Banku Afrykańskiego, co zapewniało skromne utrzymanie dla trzyosobowej rodziny. W 1894 roku na świat przyszedł brat Johna — Hilary. Wydawać by się mogło, że spokoju rodziny Tolkienów nie było w stanie nic zakłócić, lecz pod koniec 1895 roku Artur Tolkien nabawił się ostrego gośćca stawowego i kilka miesięcy później umarł, a jego ciało zostało pochowane na anglikańskim cmentarzu w Johna — Hilary. Pod koniec XIX wieku wdowa z dwójką małych dzieci nie miała wielkich perspektyw na zapewnienie im przyszłości i wykształcenia.
Nie widząc większych szans na życie w Afryce Południowej, Mabel, wdowa po Arturze Tolkienie, wróciła do Anglii i zamieszkała najpierw u swoich rodziców, następnie w skromnym mieszkaniu w wiosce Sarehole. Matkę Tolkiena nie stać było na to, by posłać syna do porządnej szkoły prywatnej, więc postanowiła sama zająć się jego wykształceniem. Znała się na malarstwie, grze na pianinie oraz biegle władała łaciną, francuskim i niemieckim. To ona właśnie rozpaliła w młodym Johnie zamiłowanie do języków obcych. W wieku młodzieńczym sam zaczął wymyślać proste języki, w których czasami udawało mu się pisać nawet wiersze!
W 1904 roku u Mabel wykryto cukrzycę i jesienią tego samego roku odeszła, osierocając dwóch synów. Chłopców przygarnęła kuzynka, a niedługo po tym fakcie John poznał Edith — swoją przyszłą żonę. Rok 1909 nie był przychylny dla młodego entuzjasty języków obcych. Jego potajemny romans z Edith wyszedł na jaw, a krótko po tym fakcie John otrzymał list z informacją, że jego wniosek o stypendium oksfordzkie został rozpatrzony negatywnie, wniosek, o który bardzo długo się ubiegał. Rok później oficjalnie zakazano mu kontaktów z Edith, ale jakby na pocieszenie otrzymał upragnione stypendium kolegium Exeter w Oxfordzie. Latem 1913 roku zdał egzamin Honour Moderations i otrzymał drugą lokatę, a latem rozpoczął studia na anglistyce. 22 marca 1916 roku wziął ślub z Edith i razem przeprowadzili się do Great Haywood. W czerwcu Tolkien wyruszył nad Sommę w stopniu podporucznika 11 batalionu Strzelców z Lancashire i do jesieni służył jako oficer sygnalizacyjny. Pod koniec roku zachorował na “gorączkę okopową” i podczas rekonwalescencji w Great Haywood zaczął pisać “Księgę zaginionych opowieści”, która z czasem przeistoczyła się w “Silmarillion”. Jesienią 1920 roku otrzymał posadę docenta literatury angielskiej na uniwersytecie w Leeds. Cztery lata później dostał awans na profesora języka angielskiego i w tym samym czasie urodził się jego trzeci syn — Christopher Tolkien.
Posadą profesora na uniwersytecie Leeds nie cieszył się długo, ponieważ niecały rok później Oxford zaproponował mu objęcie posady profesora języka staroangielskiego. Zaczął pracę jesienią 1925 roku.
W 1930 roku Tolkien przeprowadził się z rodziną do domu przy Northmoor Road 20 i mniej więcej w tym samym czasie zaczął powstawać Hobbit. 1936 roku Suzan Dagnall z wydawnictwa Allen & Unwin przeczytała niedokończony rękopis Hobbita i namówiła Tolkiena do skończenia książki. Jesienią 1937 roku książka została przyjęta do druku. Sukces był tak wielki, że przed świętami Bożego Narodzenia wyszedł dodruk. Kilka tygodni po ukazaniu się Hobbita, Stanley Ulwin namówił Tolkiena, by ten napisał kontynuacje przygód Bilbo Bagginsa.
W 1945 roku Tolkien został wybrany na stanowisko profesora anglistyki w kolegium Merton w Oxfordzie. Cztery lata po tym wydarzeniu ukazał się “Rudy Dżil i jego pies”, a kilka tygodni później Tolkien skończył pisać “Władcę Pierścieni”. Po przepychankach pomiędzy wydawnictwem Collins i Allan & Unwin, ci ostatni w 1954 roku wydali pierwsze dwa tomy – “Drużyna Pierścienia” i “Dwie Wieże”. Rok później ukazał się ostatni tom – “Powrót Króla”. W 1965 roku Wydawnictwo Ace Book ze Stanów Zjednoczonych wydało nieautoryzowaną wersję “Władcy Pierścieni”, która zdobyła wielką popularność na amerykańskich uniwersytetach. Później ukazały się kolejne książki, mniej lub bardziej związane ze światem Śródziemia (“Drzewo i Liść” – 1964 i “Kowal z Podlesia Większego” – 1967). W 1972 roku Tolkien dostał order Imperium Brytyjskiego i rok później, 2 września 1973 roku zmarł w prywatnym szpitalu.
Ciekawostki o Tolkienie
- Był twórcą literackich światów z ich własnymi językami, które tworzył, znając ich w rzeczywistości prawie 30. Były wśród nich języki martwe, potrzebne mu jednak do tworzenia własnych języków na potrzeby wykreowanych literackich światów.
- „Władca Pierścieni” powstawał przez 14 lat.
- Tolkien nie był wcale sprawny w obsłudze maszyny do pisania. Mowa nawet w niektórych źródłach o tym, że pisał tylko palcami wskazującymi, powoli wystukując treść. Jest to o tyle szokujące, że na przykład jego „Władca Pierścieni” liczy sobie tysiące stron.
- Ukazanie się dzieł Tolkiena w nazistowskich Niemczech, ówczesne władze tego kraju obwarowały pytaniem do autora o żydowskie korzenie. Odparł wtedy, że „żałuje, iż nie ma przodków wśród tak utalentowanej nacji, jak Żydzi”.
- Bohater „Władcy Pierścieni” imieniem Sam, czyli towarzysz Frodo w wyprawie do Mordoru, jest uważany za alter ego Tolkiena.
Cytaty Tolkiena
„Jeśli się chce coś znaleźć, trzeba po prostu szukać (…). Rzeczywiście, kto szuka, ten najczęściej coś znajduje, niestety czasem zgoła nie to, czego mu potrzeba.”
„Przygody! To znaczy: nieprzyjemności, zburzony spokój, brak wygód. Przez takie rzeczy można się spóźnić na obiad.”
„Nikt prawie nie wie, dokąd go zaprowadzi droga, póki nie stanie u celu.”
„Lepiej nie mówić, czego się chce, jeśli nie można tego otrzymać.”
„Diabeł ma nieograniczoną pomysłowość, a płeć jest jego ulubionym tematem. Równie zręcznie potrafi złapać człowieka poprzez szczodre, romantyczne czy też czułe motywy, jak też podlejsze czy bardziej zwierzęce.”
Źródła
- https://pl.wikipedia.org/wiki/John_Ronald_Reuel_Tolkien
- https://biografia24.pl/j-r-r-tolkien/
- http://wypracowania.pl/biografie/john-ronald-reuel-tolkien-biografia-i-charakterystyka-tworczosci
