Wincenty Witos

Wincenty Witos przyszedł na świat w Wierzchosławicach 21 stycznia 1874 roku. Zmarł 31 października 1945 roku w Krakowie. Był polskim politykiem, działaczem społecznym i premierem Rzeczypospolitej Polskiej.

Spis treści

Biografia i życiorys Wincentego Witosa

Dorastał w bardzo ubogiej rodzinie chłopskiej. Swą edukacje odbywał na przestrzeni lat 1884-1888, kiedy zdołał ukończyć cztery klasy w szkole wiejskiej. Następnie rozpoczął pracę jako drwal.
Rok 1895 oznacza w biografii Witosa wstąpienie do Stronnictwa Ludowego. W ty czasie również odbywał dwuletnią służbę wojskową w armii austriackiej. Jego kariera polityczna potoczyła się lawinowo. Już 6 lat później pozycja jaką sobie wypracował pozwoliła mu dostąpić stanowiska w Radzie Naczelnej Stronnictwa Ludowego. To samo ugrupowanie pozwoliło mu, by został wybrany później do Sejmu Krajowego Galicji, czyli we Lwowie.
Funkcję tę zajmował w latach 1908-1914. W międzyczasie został wójtem jego rodzinnych Wierzchosławic (będąc nim do roku 1931).

Konflikt w łonie wspomnianej partii zaowocował nowym ugrupowaniem, mianowicie Polskim Stronnictwem Ludowym „Piast”, którego został wiceprezesem, a w roku 1916 prezesem. Jego działalność opierała się na dążeniach niepodległościowych.

Premierem po raz pierwszy Wincenty Witos został w roku 1920, wtedy to bowiem utworzono Rząd Obrony Narodowej. Jego działalność polityczna przyczyniła się w znacznym stopniu do wygranej nad wrogimi bolszewikami. Złożył dymisję z tego urzędu w 1921 roku.

Premierem został ponownie już dwa lata później. Optował m.in. za wprowadzeniem podatku progresywnego. Jednak napięta sytuacja w Polsce i konflikty w samej partii ponownie spowodowały, że rządy Witosa zakończyły się bardzo szybko – już w grudniu 1923 roku.

Trzeci i ostatni raz Witos podjął urząd premiera 10 maja 1926 roku. W tym czasie doszło w kraju do słynnego przewrotu majowego, w ramach którego doprowadzono do kolejnej dymisji Witosa za po zaledwie 4 dniach urzędowania.

Został aresztowany 10 września 1930 roku i umieszczony w kazamatach twierdzy brzeskiej, z której wypuszczono go po dwóch miesiącach. Lecz już w 1931 roku, na skutek procesu brzeskiego, Witos został skazany na 1,5 roku więzienia, a to w ramach kary za rzekome przygotowywania do zamachu na władze kraju.
Po odbyciu kary Witos wyemigrował do Czechosłowacji, gdzie mógł kontynuować swoją polityczna karierę. W 1939 roku wrócił do kraju. W trakcie II Wojny Światowej przebywał na internowaniu. Współpracował również z Państwem Podziemnym.

Po wojnie Wincenty Witos utworzył partie: Polskie Stronnictwo Ludowe.

Zmarł w Krakowie 31 października 1945 roku.

Ciekawostki o Wincentym Witosie

Był premierem RP aż trzykrotnie, lecz za każdym razem rząd, który tworzył, nie wytrzymywał próby czasu, będąc rozwiązywanym przed upływem terminowej kadencji.
Moc wyroku procesu brzeskiego spowodowała, że odebrano Witosowi Order Orła Białego. Odznaczenie to zostało zwrócone rodzinie Witosa dopiero w roku 2011.
Podczas okupacji nazistowskiej padła propozycja, aby Witos utworzył rząd kolaboracyjny. Ten jednak odmówił utworzenia takiego rządu, przez co wówczas również znalazł się na internowaniu.
Wincenty Witos był i pozostaje ojcem założycielem Polskiego Stronnictwa Ludowego, jako programowy mentor tego ugrupowania, ale i szerzej – światopoglądu ludowego.
Pochodził z bardzo ubogiej, chłopskiej rodziny. Warunki pozwoliły mu tylko na ukończenie czterech klas szkoły ludowej, by pośpiesznie mógł podjąć zarobkowanie jako drwal.

Cytaty Wincentego Witosa

„Chłop zachował w najgorszych chwilach ziemię, religię i narodowość. Te trzy wartości dały podstawę do stworzenia państwa.”

„Gdyby zaszła taka potrzeba, musimy podjąć walkę na śmierć i życie, bo lepsza nawet śmierć niż życie w kajdanach, lepsza śmierć niż podła niewola. Precz z małodusznością, precz ze zwątpieniem. Ludowi, który jest potęgą, wątpić nie wolno, ani rezygnować nie wolno! Trzeba ratować Ojczyznę, trzeba jej oddać wszystko – majątek, krew i życie, bo ta ofiara stokrotnie się opłaci, gdy uratujemy państwo od niewoli i hańby.”

„Nie ma sprawy ważniejszej niż Polska.”

„(…) odpowiedzialność (Żydów) za nędzę i cierpienie przebyte, oni ją bowiem (ludność polską) prześladowali, szpiegowali i donosili, prowadząc nieraz pod szubienicę. (…) uchylają się od służby wojskowej, w bezpiecznych miejscach zajmują liczne stanowiska, działając (…) na szkodę ludności polskiej.”

„W chacie na Podlasiu, gdzie bieda aż piszczała (…) gospodarz dumnie wyciągnął ze skrzyni dokument poświadczający indygenat. – Na co to wam? – pytam. – Na to, by ludzie wiedzieli, że moi przodkowie nie byli po dupie bici – odparł chłop. Warto było pamiętać, że się w dupę nie brało, niźli odwrotnie.”