Wincenty Witos przyszedł na świat w Wierzchosławicach 21 stycznia 1874 roku. Zmarł 31 października 1945 roku w Krakowie. Był polskim politykiem, działaczem społecznym i premierem Rzeczypospolitej Polskiej.
Biografia i życiorys Wincentego Witosa
Dorastał w bardzo ubogiej rodzinie chłopskiej. Swą edukacje odbywał na przestrzeni lat 1884-1888, kiedy zdołał ukończyć cztery klasy w szkole wiejskiej. Następnie rozpoczął pracę jako drwal.
Rok 1895 oznacza w biografii Witosa wstąpienie do Stronnictwa Ludowego. W ty czasie również odbywał dwuletnią służbę wojskową w armii austriackiej. Jego kariera polityczna potoczyła się lawinowo. Już 6 lat później pozycja jaką sobie wypracował pozwoliła mu dostąpić stanowiska w Radzie Naczelnej Stronnictwa Ludowego. To samo ugrupowanie pozwoliło mu, by został wybrany później do Sejmu Krajowego Galicji, czyli we Lwowie.
Funkcję tę zajmował w latach 1908-1914. W międzyczasie został wójtem jego rodzinnych Wierzchosławic (będąc nim do roku 1931).
Konflikt w łonie wspomnianej partii zaowocował nowym ugrupowaniem, mianowicie Polskim Stronnictwem Ludowym „Piast”, którego został wiceprezesem, a w roku 1916 prezesem. Jego działalność opierała się na dążeniach niepodległościowych.
Premierem po raz pierwszy Wincenty Witos został w roku 1920, wtedy to bowiem utworzono Rząd Obrony Narodowej. Jego działalność polityczna przyczyniła się w znacznym stopniu do wygranej nad wrogimi bolszewikami. Złożył dymisję z tego urzędu w 1921 roku.
Premierem został ponownie już dwa lata później. Optował m.in. za wprowadzeniem podatku progresywnego. Jednak napięta sytuacja w Polsce i konflikty w samej partii ponownie spowodowały, że rządy Witosa zakończyły się bardzo szybko – już w grudniu 1923 roku.
Trzeci i ostatni raz Witos podjął urząd premiera 10 maja 1926 roku. W tym czasie doszło w kraju do słynnego przewrotu majowego, w ramach którego doprowadzono do kolejnej dymisji Witosa za po zaledwie 4 dniach urzędowania.
Został aresztowany 10 września 1930 roku i umieszczony w kazamatach twierdzy brzeskiej, z której wypuszczono go po dwóch miesiącach. Lecz już w 1931 roku, na skutek procesu brzeskiego, Witos został skazany na 1,5 roku więzienia, a to w ramach kary za rzekome przygotowywania do zamachu na władze kraju.
Po odbyciu kary Witos wyemigrował do Czechosłowacji, gdzie mógł kontynuować swoją polityczna karierę. W 1939 roku wrócił do kraju. W trakcie II Wojny Światowej przebywał na internowaniu. Współpracował również z Państwem Podziemnym.
Po wojnie Wincenty Witos utworzył partie: Polskie Stronnictwo Ludowe.
Zmarł w Krakowie 31 października 1945 roku.
Ciekawostki o Wincentym Witosie
- Był premierem RP aż trzykrotnie, lecz za każdym razem rząd, który tworzył, nie wytrzymywał próby czasu, będąc rozwiązywanym przed upływem terminowej kadencji.
- Moc wyroku procesu brzeskiego spowodowała, że odebrano Witosowi Order Orła Białego. Odznaczenie to zostało zwrócone rodzinie Witosa dopiero w roku 2011.
- Podczas okupacji nazistowskiej padła propozycja, aby Witos utworzył rząd kolaboracyjny. Ten jednak odmówił utworzenia takiego rządu, przez co wówczas również znalazł się na internowaniu.
- Wincenty Witos był i pozostaje ojcem założycielem Polskiego Stronnictwa Ludowego, jako programowy mentor tego ugrupowania, ale i szerzej – światopoglądu ludowego.
- Pochodził z bardzo ubogiej, chłopskiej rodziny. Warunki pozwoliły mu tylko na ukończenie czterech klas szkoły ludowej, by pośpiesznie mógł podjąć zarobkowanie jako drwal.
Cytaty Wincentego Witosa
„Chłop zachował w najgorszych chwilach ziemię, religię i narodowość. Te trzy wartości dały podstawę do stworzenia państwa.”
„Gdyby zaszła taka potrzeba, musimy podjąć walkę na śmierć i życie, bo lepsza nawet śmierć niż życie w kajdanach, lepsza śmierć niż podła niewola. Precz z małodusznością, precz ze zwątpieniem. Ludowi, który jest potęgą, wątpić nie wolno, ani rezygnować nie wolno! Trzeba ratować Ojczyznę, trzeba jej oddać wszystko – majątek, krew i życie, bo ta ofiara stokrotnie się opłaci, gdy uratujemy państwo od niewoli i hańby.”
„Nie ma sprawy ważniejszej niż Polska.”
„(…) odpowiedzialność (Żydów) za nędzę i cierpienie przebyte, oni ją bowiem (ludność polską) prześladowali, szpiegowali i donosili, prowadząc nieraz pod szubienicę. (…) uchylają się od służby wojskowej, w bezpiecznych miejscach zajmują liczne stanowiska, działając (…) na szkodę ludności polskiej.”
„W chacie na Podlasiu, gdzie bieda aż piszczała (…) gospodarz dumnie wyciągnął ze skrzyni dokument poświadczający indygenat. – Na co to wam? – pytam. – Na to, by ludzie wiedzieli, że moi przodkowie nie byli po dupie bici – odparł chłop. Warto było pamiętać, że się w dupę nie brało, niźli odwrotnie.”
Źródła
https://pl.wikipedia.org/wiki/Wincenty_Witos
https://dzieje.pl/postacie/wincenty-witos
http://www.biogramy.pl/a/biografia/wincenty-witos-wiesz
Jakub Mazur jest z wykształcenia socjologiem, który swoje zawodowe życie poświęcił pracy dziennikarskiej. Doświadczenie dziennikarskie zdobywał pracując m.in. w podkarpackim czasopiśmie oraz regionalnej telewizji na Śląsku. Prywatnie jest wielkim fanem historii, a pasją tą dzieli się poprzez publikacje na portalu Zyciorysy.info. Jest autorem ponad 1000 tekstów biograficznych.