Zenon z Kition

Zenon z Kition przyszedł na świat w Kition na Cyprze ok. roku 335 p.n.e.. Zmarł w Atenach ok. 263 r. p.n.e.. Był wybitnym greckim filozofem, założycielem szkoły stoików, pamięć po którym została zachowana dzięki jego licznym i całkiem zdolnym uczniom.

Spis treści

Biografia i życiorys Zenona z Kition

Większość szczegółów znanych z jego życia pochodzi z biografii i anegdot zachowanych przez Diogenesa Laertiusa, jak i z opinii innych wybitnych filozofów. Diogenes donosi, że zainteresowanie Zenonem i jego filozofią zaczęło się, gdy „skonsultował się z wyrocznią, aby wiedzieć, co powinien zrobić, aby osiągnąć najlepsze życie, a odpowiedzią boga było, że powinien przyjąć cerę umarłych. Po czym, widząc, co to znaczy, studiował starożytnych autorów.”

Zenon stał się z czasem bogatym kupcem. Podczas podróży z Fenicji do Peiraeus przeżył katastrofę, po której udał się do Aten i odwiedził księgarza. Tam spotkał pamiątki Xenophona. Był tak zadowolony z portretu Sokratesa, że zapytał księgarza, gdzie znajdą się tacy ludzie jak Sokrates. Właśnie wtedy, Crates of Thebes, najsłynniejszy cynik żyjący w tym czasie w Grecji, przechodził obok, a księgarz wskazał na niego.

Zenon jest opisywany jako mizerna, ciemnoskóra osoba, żyjąca wolnym, ascetycznym życiem pomimo swego bogactwa. Zbiega się to z wpływami cynizmu i przynajmniej częściowo było kontynuowane w jego filozofii stoickiej. Od dnia, w którym Zenon stał się uczniem Cratesa, wykazywał silną skłonność do filozofii, choć ze zbyt dużą rodzimą skromnością, by przyswoić cyniczną bezwstydność.

Później Zenon studiował pod kierunkiem filozofów szkoły Megarian, w tym takich jak słynny wówczas Stilpo, ale i dialektyków w osobie Diodora Kronosa i Filona. Mówi się również, że studiował filozofię platońską pod kierunkiem Ksenokratesa i Polemo.

Zeno zaczął nauczać na kolumnadzie w Agorze w Atenach znanej jako Stoa Poikile (grecki Πουτα λοικίλη) w 301 p.n.e.. Jego uczniowie byli początkowo nazywani Zenonami, ale w końcu stali się znani jako Stoicy, imię wcześniej stosowane do poetów, którzy zgromadzili się w Stoa Poikile.

Wśród wielbicieli Zenona był król Antygon II Gonatas z Macedonii, który za każdym razem, gdy przyjeżdżał do Aten, odwiedzał Zenona. Mówi się, że Zenon odrzucił zaproszenie do odwiedzenia Antygona w Macedonii, chociaż ich rzekoma korespondencja zachowana przez Laërtiusa jest niewątpliwie wynalazkiem późniejszego pisarza. Zamiast tego Zenon wysłał swego przyjaciela i ucznia Persaeusa, który mieszkał z Zenonem w jego domu. Wśród innych uczniów Zenona znaleźli się Aristo z Chios, Sphaerus i Cleanthes, którzy zastąpili później Zenona jako głowa szkoły stoickiej w Atenach.

Mówi się, że Zenon odrzucił ateńskie obywatelstwo, kiedy zostało mu ono zaoferowane, obawiając się, że okaże się niewierny swojej ojczyźnie, gdzie był wysoko ceniony i gdzie przyczynił się do przywrócenia wykładów w łaźni, po czym jego imię został tam umieszczony na filarze jako „Zenon filozof”. Powiedziano również, że Zenon był poważnym, ponurym usposobieniem, że wolał towarzystwo od kilku do wielu, że lubił grzebać się w dociekaniach i że nie lubił gadatliwego i przemyślanego przemawiania. Diogenes Laërtius zachował wiele mądrych i dowcipnych uwag Zenona, chociaż te anegdoty są ogólnie uważane za niewiarygodne.

Zenon zmarł około 262 r. p.n.e..

Ciekawostki o Zenonie z Kition

Laërtius donosi o jego śmierci: “Wychodząc ze szkoły potknął się i upadł, łamiąc sobie palec. Uderzając pięścią w ziemię, zacytował linię z Niobe „Przychodzę, przychodzę, dlaczego do mnie dzwonisz?” i umarł na miejscu, wstrzymując oddech.
Podczas swojego życia Zenon był doceniany jako osobistość o filozoficznych i pedagogicznych inklinacjach do nauczania. Zenon został uhonorowany między innymi złotą koroną, a grób został zbudowany na cześć jego moralnego wpływu na młodość wielu jego epoki.
Krater Zenon na Księżycu został nazwany na jego cześć.
Dał początek kierunkowi, który znany jest dziś jako stoicyzm, czyli nurt nakazujący zachować spokój zarówno w cierpieniu jak i w szczęściu. Według niego nie należy poddawać się emocjom i namiętnościom. Jego powiedzeniem jest to brzmiące: “Fortuna kołem się toczy”.

Cytaty Zenona z Kition

“Celem człowieka jest rozważny wybór rzeczy, które są zgodne z naturą.”

“Chętnego Losy prowadzą, niechętnego wloką.”

“Czyż ból i życie nie są sobie pokrewne?”

“Mędrzec nie będzie twierdzić tego, co mu się tylko wydaje, i dzięki temu nigdy nie przytaknie fałszowi.”

“Na tym właśnie polega dzielność szczęśliwego i pogodnego życia, że wszystko się czyni zgodnie z własnym głosem wewnętrznym i z wolą rządcy Wszechświata.”

“Natura dała nam jeden język, a dwoje uszu po to, ażebyśmy słuchali dwa razy więcej, niż mówimy.”

Źródła

Zdjęcie pochodzi z portalu wikimedia.org. Autorem jest shakko. Zdjęcie zostało wykorzystane na podstawie licencji CC BY-SA 3.0.https://pl.wikipedia.org/wiki/Zenon_z_Kition
https://en.wikipedia.org/wiki/Zeno_of_Citium
https://pl.wikiquote.org/wiki/Zenon_z_Kition
https://slynne-cytaty.pl/autorzy/zenon-z-kition/