Zenon z Kition przyszedł na świat w Kition na Cyprze ok. roku 335 p.n.e.. Zmarł w Atenach ok. 263 r. p.n.e.. Był wybitnym greckim filozofem, założycielem szkoły stoików, pamięć po którym została zachowana dzięki jego licznym i całkiem zdolnym uczniom.
Biografia i życiorys Zenona z Kition
Większość szczegółów znanych z jego życia pochodzi z biografii i anegdot zachowanych przez Diogenesa Laertiusa, jak i z opinii innych wybitnych filozofów. Diogenes donosi, że zainteresowanie Zenonem i jego filozofią zaczęło się, gdy „skonsultował się z wyrocznią, aby wiedzieć, co powinien zrobić, aby osiągnąć najlepsze życie, a odpowiedzią boga było, że powinien przyjąć cerę umarłych. Po czym, widząc, co to znaczy, studiował starożytnych autorów.”
Zenon stał się z czasem bogatym kupcem. Podczas podróży z Fenicji do Peiraeus przeżył katastrofę, po której udał się do Aten i odwiedził księgarza. Tam spotkał pamiątki Xenophona. Był tak zadowolony z portretu Sokratesa, że zapytał księgarza, gdzie znajdą się tacy ludzie jak Sokrates. Właśnie wtedy, Crates of Thebes, najsłynniejszy cynik żyjący w tym czasie w Grecji, przechodził obok, a księgarz wskazał na niego.
Zenon jest opisywany jako mizerna, ciemnoskóra osoba, żyjąca wolnym, ascetycznym życiem pomimo swego bogactwa. Zbiega się to z wpływami cynizmu i przynajmniej częściowo było kontynuowane w jego filozofii stoickiej. Od dnia, w którym Zenon stał się uczniem Cratesa, wykazywał silną skłonność do filozofii, choć ze zbyt dużą rodzimą skromnością, by przyswoić cyniczną bezwstydność.
Później Zenon studiował pod kierunkiem filozofów szkoły Megarian, w tym takich jak słynny wówczas Stilpo, ale i dialektyków w osobie Diodora Kronosa i Filona. Mówi się również, że studiował filozofię platońską pod kierunkiem Ksenokratesa i Polemo.
Zeno zaczął nauczać na kolumnadzie w Agorze w Atenach znanej jako Stoa Poikile (grecki Πουτα λοικίλη) w 301 p.n.e.. Jego uczniowie byli początkowo nazywani Zenonami, ale w końcu stali się znani jako Stoicy, imię wcześniej stosowane do poetów, którzy zgromadzili się w Stoa Poikile.
Wśród wielbicieli Zenona był król Antygon II Gonatas z Macedonii, który za każdym razem, gdy przyjeżdżał do Aten, odwiedzał Zenona. Mówi się, że Zenon odrzucił zaproszenie do odwiedzenia Antygona w Macedonii, chociaż ich rzekoma korespondencja zachowana przez Laërtiusa jest niewątpliwie wynalazkiem późniejszego pisarza. Zamiast tego Zenon wysłał swego przyjaciela i ucznia Persaeusa, który mieszkał z Zenonem w jego domu. Wśród innych uczniów Zenona znaleźli się Aristo z Chios, Sphaerus i Cleanthes, którzy zastąpili później Zenona jako głowa szkoły stoickiej w Atenach.
Mówi się, że Zenon odrzucił ateńskie obywatelstwo, kiedy zostało mu ono zaoferowane, obawiając się, że okaże się niewierny swojej ojczyźnie, gdzie był wysoko ceniony i gdzie przyczynił się do przywrócenia wykładów w łaźni, po czym jego imię został tam umieszczony na filarze jako „Zenon filozof”. Powiedziano również, że Zenon był poważnym, ponurym usposobieniem, że wolał towarzystwo od kilku do wielu, że lubił grzebać się w dociekaniach i że nie lubił gadatliwego i przemyślanego przemawiania. Diogenes Laërtius zachował wiele mądrych i dowcipnych uwag Zenona, chociaż te anegdoty są ogólnie uważane za niewiarygodne.
Zenon zmarł około 262 r. p.n.e..
Ciekawostki o Zenonie z Kition
- Laërtius donosi o jego śmierci: “Wychodząc ze szkoły potknął się i upadł, łamiąc sobie palec. Uderzając pięścią w ziemię, zacytował linię z Niobe „Przychodzę, przychodzę, dlaczego do mnie dzwonisz?” i umarł na miejscu, wstrzymując oddech.
- Podczas swojego życia Zenon był doceniany jako osobistość o filozoficznych i pedagogicznych inklinacjach do nauczania. Zenon został uhonorowany między innymi złotą koroną, a grób został zbudowany na cześć jego moralnego wpływu na młodość wielu jego epoki.
- Krater Zenon na Księżycu został nazwany na jego cześć.
- Dał początek kierunkowi, który znany jest dziś jako stoicyzm, czyli nurt nakazujący zachować spokój zarówno w cierpieniu jak i w szczęściu. Według niego nie należy poddawać się emocjom i namiętnościom. Jego powiedzeniem jest to brzmiące: “Fortuna kołem się toczy”.
Cytaty Zenona z Kition
“Celem człowieka jest rozważny wybór rzeczy, które są zgodne z naturą.”
“Chętnego Losy prowadzą, niechętnego wloką.”
“Czyż ból i życie nie są sobie pokrewne?”
“Mędrzec nie będzie twierdzić tego, co mu się tylko wydaje, i dzięki temu nigdy nie przytaknie fałszowi.”
“Na tym właśnie polega dzielność szczęśliwego i pogodnego życia, że wszystko się czyni zgodnie z własnym głosem wewnętrznym i z wolą rządcy Wszechświata.”
“Natura dała nam jeden język, a dwoje uszu po to, ażebyśmy słuchali dwa razy więcej, niż mówimy.”
Źródła
Zdjęcie pochodzi z portalu wikimedia.org. Autorem jest shakko. Zdjęcie zostało wykorzystane na podstawie licencji CC BY-SA 3.0. https://pl.wikipedia.org/wiki/Zenon_z_Kitionhttps://en.wikipedia.org/wiki/Zeno_of_Citium
https://pl.wikiquote.org/wiki/Zenon_z_Kition
https://slynne-cytaty.pl/autorzy/zenon-z-kition/
