Święta Wiktoria żyła na przestrzeni III i IV wieku na terytoriach rzymskich, gdzie wsławiła się jako ta, która odmówiła zamążpójścia na rzecz wiekuistego spokoju, jako nagrody za dochowaną cnotę.
Św. Wiktoria – życiorys
Historia
Wykazy hagiograficzne znają 3 święte o tym imieniu – wszystkie męczennice. Łacińskie imię Wiktoria wywodzi się od imienia bogini rzymskiej Zwycięstwa, której świątynia znajdowała się na Palatynie. Wśród niewiast, które nosiły to imię najbardziej znana jest św. Wiktoria z Sabiny (pod Rzymem). Była Rzymianką, pochodzącą z patrycjuszowskiego rodu Sabinów, zamieszkującego pod Rzymem w Subiaco (w regionie Lacjum). Wiemy o niej tylko tyle, że poniosła śmierć. Przypuszcza się, że za panowania cesarza Dioklecjana na początku IV wieku. W martyrologiach występuje wraz ze św. Anatolią. Według najstarszych zapisów o niej, pochodzących jednakże z czasów późniejszych, przyczyną śmierci męczeńskiej św. Wiktorii było to, że odmówiła pewnemu Rzymianinowi ręki, który oskarżył ją jako chrześcijankę.
Legenda
Podanie, które zachowało się jako legenda głosi, że Wiktoria była silnie związana z siostrą lub przyjaciółką, którą była święta Anatolia. Obie kobiety były zaręczone: Wiktoria z niejakim Eugeniuszem, Anatolia z kolei z kawalerem Tytusem Aureliuszem. Tymczasem Eugeniusz pochodził wprawdzie ze znamienitego rodu, ale nie był on jednak chrześcijaninem, co spotkało się z oporem Wiktorii. Obie kobiety bowiem, głęboko wierzące w Jezusa Chrystusa, zapragnęły pozostać w myśl najświętszych chęci dziewicami do końca swego życia.
Następnie legenda ta opowiada o Aniele, który objawił się obu kobietom, mówiąc słowa ważne, a dla nich związane z sensem całego życia, mianowicie, iż: „Jest miejsce na dziewictwo, czystość i małżeństwo, z tym, że dziewictwo to złoto, czystość (niewinność) to srebro, małżeństwo – brąz.” Dziewczęta bynajmniej nie celowały w brąz, a nawet w srebro, bowiem zdecydowanie opowiadały się za złotem, więc za swym dozgonnym dziewictwem.
Urażeni rzymscy młodzieńcy jednak nie byli zbyt wyrozumiali. W odpowiedzi na to porwali kobiety, które uznali już za swoje i uwięzili w domach, by zmusić jej do małżeństwa wbrew ich wszelkiej woli. Kobiety pozostały nieugięte, Eugeniusz zatem oskarżył Wiktorię przed sądem cesarskim jako chrześcijankę. Ten zarzut w tamtym czasie równał się wyrokowi śmierci.
Św. Wiktoria poniosła śmierć męczeńską w połowie III wieku lub ok. 305 roku. W legendzie jest mowa, że Wiktoria albo została ścięta, lub rozszarpana przez byka, czy też przebita mieczem. Jej ciało złożono w sarkofagu 23 grudnia. W tym też dniu obchodzono jej liturgiczne wspomnienie.
Anatolia z kolei zawieziona została do dóbr Aureliusza koło Ankony, nawracając tam dużą liczbę pogan. Pozostała jednak nieugięta, więc ją również oskarżono przed cesarzem jako chrześcijankę. Św. Anatolia umarła przebita mieczem 9 czerwca, w odpowiedzi na jej skuteczny opór przed karnym złożeniem hołdu bożkom.
Kult
Kult św. Wiktorii jest wczesny i świadczy o historycznym istnieniu Świętej, chociaż dokumenty o niej zaginęły. Najstarszy jej wizerunek widnieje w jednej z mozaik w Rawennie, w kościele św. Apolinarego z VI wieku. Świadczy to o tym, że jej kult musiał być żywy, gdyż znalazł swoje potwierdzenie w odległej od Rzymu Rawennie. Wzmiankę o Świętej spotykamy także w dziele Adelhelma (+ 709): O dziewictwie.
Jej relikwie znajdują się w Subiaco oraz w Łowiczu – w kolegiacie Matki Bożej Wniebowziętej. Od papieża Urbana VIII otrzymał je i uroczyście wprowadził arcybiskup gnieźnieński, Henryk Firlej, w 1625 roku.
Św. Wiktoria – patronka, ikonografia, wspomnienie
Św. Wiktoria jest patronką Łowicza oraz diecezji łowickiej.
W ikonografii Święta jest przedstawiana, jako rozdająca pieniądze i klejnoty ubogim. Przedstawia się również jej śmierć męczeńską. Jej atrybutami są: anioł, miecz w sercu, palma męczeństwa, smok, chorągiew.
Wspomnienie liturgiczne św. Wiktorii jest obchodzone wspólnie ze św. Anatolią 10 lipca. Kiedyś wspominana była oddzielnie 23 grudnia, wg. starego kalendarza rzymskiego.
Źródła
Zdjęcie: Święta Wiktoria na obrazie José de SarabiaŚwięci na każdy dzień, ks. W. Zaleski SDB, 1982
https://pl.wikipedia.org/wiki/Wiktoria_z_Sabiny
https://brewiarz.pl/czytelnia/swieci/11-11d.php3