Józef Tischner przyszedł na świat w Starym Sączu 12 marca 1931 roku. Zmarł w Krakowie 28 czerwca 2000 roku. Był polskim prezbiterem katolickim i filozofem, profesorem Papieskiej Akademii Teologicznej, był również Kawalerem Orderu Orła Białego.
Biografia i życiorys Józefa Tischnera
Dzieciństwo spędzał w Łopusznej, gdzie był pod opieką rodziców. Ojciec był kierownikiem szkoły, do której uczęszczał, a matka nauczycielką. Ukończenie liceum zbiegło się u niego z decyzją o wstąpieniu do seminarium.
Święcenia kapłańskie odebrał na Wawelu w 1955 roku. Rok czasu studiował prawo na UJ-ocie oraz teologię. Ukończył Wyższe Seminarium Duchowne Archidiecezji Krakowskiej. Postanowił wówczas kontynuować studia na warszawskim Wydziale Filozofii Chrześcijańskiej Akademii Teologii Katolickiej.
Następnie podjął naukę na Wydziale Filozoficzno-Historycznym UJ, gdzie Roman Ingarden pomógł mu w staraniach magisterskich, z sukcesem. Cztery lata później Tischner obronił doktorat pod tytułem „Ja transcendentalne w filozofii Edmunda Husserla”. Jednak na tym nie poprzestał, bowiem, udał się jeszcze na stypendium trwające rok w Leuven, i tam też napisał kolejną już pracę zatytułowaną „Studia z teorii świadomości (Fenomenologia świadomości egotycznej)”. Stała się ona później podstawą do habilitacji, którą poprowadził na ówczesnym ATK (dziś Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie).
Po zakończeniu edukacji podjął współpracę z krakowską Papieską Akademią Teologiczną. Został w 1982 roku dziekanem Wydziału Filozoficznego, lecz także rektorem PAT-u, ale musiał odmówić przez wzgląd na swoją misję duszpasterza. Od 1980 roku natomiast był kapelanem Związku Podhalan. Organizował wówczas coroczne msze, które miały miejsce pod Turbaczem, wspierał przede wszystkim rozwój kultury góralskiej i bardzo mocno popierał starania rolników, którzy również dzięki jego pomocy uzyskali możliwość kształcenia się w Austrii oraz otrzymali liczne dopłaty. W pewien sposób był także Józef Tischner związany z Solidarnością. W październiku 1980 r. wygłosił pamiętne kazanie podczas mszy na Wawelu, którym zapoczątkował późniejszy cykl artykułów publikowanych w „Tygodniku Powszechnym”, cykl mianowicie znany później jako „Etyka Solidarności”. Od tego czasu był po prawdzie kapelanem tego stowarzyszenia. Jego kazanie, jakie wygłosił na pierwszym zjeździe Solidarności włączono w poczet dokumentów tego spotkania, a jego słowa później zacytował Jan Paweł II.
Odszedł 28 czerwca 2000 roku w Krakowie.
Ciekawostki o Józefie Tischnerze
- Józef Tischner jest uważany za jedną z centralnych osób polskiego życia intelektualnego, której działalność przypadła na drugą połowę XX wieku. W swoich artykułach podejmował polemiki z oświeceniowymi filozofami oraz reprezentantami egzystencjalizmu. Szerokim echem odbiła się na przykład jego polemika z tomizmem, który potraktował jako próbę ideologizacji wiary.
- Ks. Józef Tischner posiadał również własne koncepcje filozoficzne, które wyłożył w dziełach takich jak to zatytułowane: „Filozofia po góralsku”, „Filozofia dramatu” czy też „Spór o istnienie człowieka”.
- Przyczyną zgonu Józefa Tischnera był rak krtani.
- Został pochowany w rodzinnej miejscowości Łopuszna.
- W roku 1993 otrzymał Nagrodę Fundacji im. Stefana Kisielewskiego.
- Ojciec Tischnera nie wyrażał zgody na jego wstąpienie do seminarium, uważając, że Józef jest jeszcze na to za młody.
- Józef Tischner posiadał silny uraz na punkcie języka niemieckiego za sprawą przeżytej podczas wojny okupacji, stąd też uczył się i przyswajał ten język niechętnie.
- Walkę z rakiem krtani toczył długo, bo kilka lat.
Cytaty Józefa Tischnera
„Czasami się śmieję, że najpierw jestem człowiekiem, potem filozofem, potem długo, długo nic, a dopiero potem księdzem”.
„Są trzy prawdy: świento prawda, tys prawda i gówno prawda.”
„Ale klucz wydaje się jasny – kluczem jest praca i jej koncepcja. Miniony czas narzucił społeczeństwu nie tylko określoną strukturę pracy, ale również jej koncepcję: stworzył ogromną ilość pracy iluzorycznej i zmusił do uznania iluzji za pracę autentyczną. W efekcie ludzie się męczą, ale nie pracują. We współczesnym świecie normalnej pracy nie jest pracą zajęcie, które nie rodzi i nie mnoży kapitału, kryterium pracy jest wzrost kapitału.”
„Ani katolik, ani Polak, ani nikt inny, nie mogą mieć w państwie większych praw, niż ma człowiek.”
„Ateizm często pokazuje nam, że wierzymy nie w Boga prawdziwego, a w bożka.”
„Ewangeliczne budowanie nadziei nie na tym polega, żeby odsłonić przed człowiekiem nieznaną przyszłość, ale na tym, by pokazać człowiekowi tego, w kim może złożyć swe nadzieje.”
Źródła
- http://czytajpl.pl/2018/03/02/10-ciekawostek-o-ksiedzu-jozefie-tischnerze-ktore-warto-poznac/
- https://culture.pl/pl/tworca/jozef-tischner
- https://www.filmweb.pl/person/J%C3%B3zef+Tischner-569676/trivia
- https://pl.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3zef_Tischner