Jerzy Marian Grotowski przyszedł na świat w Rzeszowie 11 sierpnia 1933 roku. Zmarł w Pontederze 14 stycznia 1999 roku. Był polskim reżyserem teatralnym, teoretykiem teatru, pedagogiem oraz twórcą metod aktorskich, uważanym za największego reformatora teatru wieku XX.
Biografia i życiorys Jerzego Grotowskiego
Jerzy Grotowski był żyjącym w latach 1933-1999 reformatorem teatru, reżyserem teatralnym, teoretykiem teatru i pedagogiem. Był synem Mariana Grotowskiego, który podczas II wojny światowej walczył w Polskich Siłach Zbrojnych, które były na Zachodzie. Jerzy Grotowski wraz z ukończeniem krakowskiego Wydziału Aktorskiego PWST, podjął się studiowania reżyserii w Moskwie. Po powrocie do Polski Grotowski podjął się asystentury w krakowskiej szkole teatralnej, tam też następnie rozpoczął swe studia reżyserskie. Debiut artysty przypadł na rok 1957 i odbył się na deskach krakowskiego Teatru Starego. Sztuką którą Grotowski wówczas wyreżyserował były „Krzesła” Eugene’a Ionesco. Dwa lata później był już kierownikiem opolskiego „Teatru 13 Rzędów”, a później za sprawą likwidacji tejże placówki Grotowski przeniósł się wraz ze swą wypracowaną grupą do Wrocławia. W latach 60. tymczasem Jerzy Grotowski zrezygnował z klasycznego realizowania przedstawień, na rzecz tak zwanego „teatru uczestnictwa”, w którym poprzez eliminacje podziału na aktorów i widzów mógł praktycznie zredefiniować pojęcie tradycyjnej przestrzeni teatralnej. Wyemigrował później z kraju za sprawą wprowadzonego stanu wojennego. Przebywał kolejno w Stanach Zjednoczonych oraz we Włoszech. Jego twórczość za granicą spotkała się z uznaniem ogólnoświatowym. Swym profesorem mianowało go College de France oraz marsylski Ecole Supérieure d’Art Dramatique, natomiast w USA powstał specjalny Instytutu Badań i Studiów nad Dziełem, którego priorytet stanowiło upowszechnianie dokonań artystycznych i idei Grotowskiego. Uhonorowany został później doktoratami honoris causa wielu światowych uczelni. Zmarł we Włoszech, w Pontederze, w 1999 roku.
Ciekawostki o Jerzym Grotowskim
Dwukrotnie przyznano Jerzemu Grotowskiemu tytuł profesora, po raz pierwszy w roku 1971 – przez Ecole Supérieure d’Art Dramatique w Marsylii, natomiast w 1997 roku przez słynny College de France.
Grotowski był dwukrotnie uhonorowany przyznaniem mu doktorateu honoris causa, a to kolejno przez Uniwersytet w Chicago jak i Uniwersytet Wrocławski.
W uznaniu zasług został honorowym obywatelem Opola.
Kazimierz, czyli starszy brat Grotowskiego, został profesorem fizyki jądrowej na Uniwersytecie Jagiellońskim.
Był teoretykiem tak zwanego teatru ubogiego, czyli takiego, w którym wszystko ze swej zasady ma na celu skupianie się na aktorze, będąc składową na linii aktor – widz, natomiast punktem wyjścia pusta sala. Widz miał w związku z tym uczestniczyć w spektaklu niczym w mszy, w której zostaje podmiotem aktywnym całego spektaklu.
Grotowski był w latach 1955-1990 członkiem PZPR, co w powiązaniu z jego prowokacyjną sztuką “Apocalypsis” spowodowało oburzenie w łonie polskiego kościoła, czemu wyraz dał nawet Episkopat, domagając się publicznie ściągnięcia sztuki z afiszu.
Cytaty Jerzego Grotowskiego
“Polska – stanowi dla środowiska kulturalnego ZSRR zupełnie specjalny problem. Rosjanie zwracają uwagę na organiczne związki, jakie łączą kulturę polską z całokształtem literatury zachodnio-europejskiej. Jednocześnie jesteśmy im bliscy jako kraj o analogicznym ustroju społecznym i tradycjach wspólnej walki z caratem.”
“Teatr wielkich uczuć wymaga repertuaru, przez który w całej pełni można by obudzić w widzu pożądane przez nas wielkie uczucia.”
“Czymże w końcu jest sztuka? Można by powiedzieć metaforycznie, że sztuka jest (mniej, lub bardziej świadomym) kształtem poznawania świata od strony jego jedności z nami samymi, jest kształtem poznawania samego siebie od strony naszej jedności ze światem obiektywnym (z „ludźmi i przyrodą”). Twórca mówiąc o świecie mówi o własnym „ja”. Odbiorca poznając ujęty w dziele sztuki świat poznaje swoje własne „ja”. Dzieło sztuki jest manifestacją zatartej granicy.
I właśnie w tym, o ile sztuka nie jest obiektywistyczną relacją, ale widzeniem subiektywnym, wizją ludzką ogarniającą fascynujący grozą i urodą taniec świata, zawiera się oczyszczająca siła sztuki.”
Źródła
https://pl.wikipedia.org/wiki/Jerzy_Grotowskihttps://www.filmweb.pl/person/Jerzy+Grotowski-538637/trivia
https://pl.wikiquote.org/wiki/Jerzy_Grotowski
https://biografia24.pl/jerzy-grotowski/