Św. Augustyn

Św. Augustyn, Aureliusz Augustyn z Hippony (354 – 430) – filozof, teolog, ojciec i doktor Kościoła, święty Kościoła katolickiego i Cerkwi Prawosławnej.

Spis treści

Krótki życiorys św. Augustyna

Św. Augustyn przyszedł na świat w roku 354, w miejscowości Tagasta w Numidii położonej w Afryce Północnej. Matka była chrześcijanką, natomiast ojciec poganinem. Według źródeł matka zadbała by dorastał w wierze chrześcijańskiej, a także by zdobywał wiedzę. W ten sposób Święty miał ponoć uczyć się w miejscowości Tagasta, następnie w mieście Madura i w Kartaginie. Święty Augustyn bardzo dobrze się zapowiadał – źródła mówią, że miał w dziedzinie przyjmowanych nauk ogromny potencjał intelektualny. Nie był jednak typem mola książkowego, bowiem lubił zabawę, a nawet przepadał za rozrywkami. Gustował także w kobietach pięknych, a jedną z nich obdarzył uczuciem i mieszkali razem całe piętnaście lat, mieli więc także dziecko – syna o imieniu Adeodat.

Święty Augustyn posiadał umysł poszukiwacza, zwłaszcza w dziedzinie filozofii. Stąd też podjął starania by rozwijać się w tym kierunku, wtedy to w 374 roku powstała z jego inicjatywy szkoła gramatyki w Tagaście. Nie poprzestał na tej miejscowości, bowiem szkolny oddział założył też następnie w Kartaginie, a w końcu w samym Rzymie. Starania zaowocowały też statusem retora. Wiele wówczas rozmyślał, zwłaszcza jeśli chodzi o poszukiwanie sensu. Inspirowały go na przykład listy św. Pawła oraz postać św. Ambrożego. Wreszcie decyzja zapadła i zdecydował się całkiem zmienić swój tryb życia, rzecz jasna w kierunku zbożnych poszukiwań. W związku z tym majątek swój sprzedał, założył natomiast monaster, uprzednio przyjmując chrzest. Poszukiwanie sensu w duchu chrześcijańskim doprowadziło go w końcu do funkcji kapłańskich, a nawet do zajęcia funkcji biskupa Hippony. Został wtedy potężnym człowiekiem, nie tylko ze względu na funkcje, ale i realny wpływ na kształt wiary. Miało to potrwać trzydzieści cztery lata. Cechowała go według źródeł niesłychana bezinteresowność i współczucie. Przy tym popełniał coraz to nowe księgi i traktaty, w tym ponad dwieście listów i dwa razy więcej kazań. Św. Augustyn zmarł w 430 r. w Hipponie, ciało jego złożono w miejscowej katedrze.

W „Pismach monastycznych” jego autorstwa możemy bliżej zapoznać się ze spojrzeniem Świętego. Polecamy również jego „Wyznania”.

Biografia rozszerzona św. Augustyna

Św. Augustyn urodził się 13 listopada 354 roku. Miejscem jego urodzenia była Tagasta w Numidii, państwie położonym w Afryce Północnej (obecnie Algier w Algierii). Jego matką była św. Monika, gorliwa chrześcijanka, która była wzorem pobożności. Jego ojciec był uważany przez matkę za poganina, a przez syna po prostu był ojcem spełniającym się jako urzędnik państwowy. Ten zasadniczy rozdźwięk światopoglądowy między matką a ojcem nie był bez wpływu — dla młodego Augustyna było to z początku zagadkowe, lecz z biegiem lat miało się okazać zasadnicze. Ponadto Augustyn posiadał rodzeństwo, które ów rozdźwięk rodzicielski predestynował raczej w kierunku wiary niż kariery, zarówno bowiem brat jego, jak i siostra, zasilili szeregi duchowieństwa. Źródła jasno wypowiadają się na temat tego, że matka dołożyła wszelkich starań, aby młody Augustyn wzrastał w wierze chrześcijańskiej, a także by systematycznie uczył się, zdobywając wiedzę i status uczonego w pismach. Nauki pobierał w Tagaście, Madurze oraz w Kartaginie. Te same źródła mówią jasno o niezwykłym potencjale Augustyna, który nie miał z nauką najmniejszego problemu. Tymczasem Augustyn nie wspominał zbyt dobrze tych lat edukacyjnych ze względu na kary cielesne, jakie stosowało wobec uczniów ciało pedagogiczne wspomnianych ośrodków nauki.

Mają rację Ci, którzy mówią, że za wiedzą podąża rozrywka, tak było bowiem na przykład w jego przypadku. Na pierwszym miejscu Augustyn stawiał piękno – dostrzegał je w kobietach. Jedną z nich udało mu się rozkochać w sobie tak, by zamieszkali wspólnie i mieć ze związku syna, któremu nadał imię Adeodat. Nie rezygnował bynajmniej ze swych dociekań filozoficznych, a to jako człowiek z wyraźnym zamiłowaniem do poszukiwania prawdy. W 374 roku powstała z inicjatywy Augustyna szkoła gramatyki w Tagaście, później otworzył filię w Kartaginie, czy też w samym Rzymie. Otrzymał status retora. Wówczas to rozmyślał coraz więcej, zwłaszcza jeśli chodzi o sprawy ostateczne, między innymi poszukiwanie sensu życiowego. Inspirowały go listy świętych, między innymi św. Pawła, jak również postać św. Ambrożego. Wreszcie, pod wpływem przemyśleń, podjął decyzje — zdecydował się, aby swój tryb życia zmienić pod kątem poszukiwań tego, co nieśmiertelne. Była to zmiana diametralna, ponieważ decyzja zawierała w sobie chęć zamiany tego, co materialne, w to, co nieprzemijalne. Oto Augustyn rozdał swój majątek i przyjął chrzest, a zachowawszy jeszcze część kapitału, zainwestował w monaster. Poszukiwał już wtedy Boga na okrągło, jako kapłan, został bowiem biskupem Hippony. Realizując w tych ramach swe funkcje, przeżył bogobojnie następne trzydzieści cztery lata. W duchu bezinteresowności i współczucia żył oddając się modlitwie, kontemplacji oraz praktykom na rzecz wiernych. Pisząc księgi i traktaty, zawarł w nich dwieście listów i drugie tyle kazań. Św. Augustyn zmarł w 430 r. w Hipponie. Jego ciało złożono w miejscowej katedrze.

Ciekawostki o św. Augustynie

Na napisanych manuskryptach Augustyn podpisywał się imieniem Aureliusz, prawdopodobnie inspirując się jego ukochaną literaturą, a w tym przypadku dziełami Marka Aureliusza.
Imponował szkolnym kolegom zwłaszcza świetną pamięcią, pomimo że to igrzyska, cyrk, walki gladiatorów, teatr — to był jego ulubiony żywioł, nim oczywiście poświęcił się bliźnim.
Na wczesnym etapie jego duchowych poszukiwań, biblia wydawała mu się niezwykle prostacka.
Szkołę retoryki w Kartaginie otworzył, mając zaledwie 22 lata.
Pewnego dnia Augustyn wziął do ręki Listy św. Pawła Apostoła. Przypadkowo otworzył fragment Listu do Rzymian: “Żyjmy przyzwoicie jak w jasny dzień: nie w hulankach i pijatykach, nie w rozpuście i w wyuzdaniu, nie w kłótni i zazdrości. Ale przyobleczcie się w Pana Jezusa Chrystusa, i nie troszczcie się zbytnio o ciało, dogadzając żądzom” (Rz 13, 13-14). Poczuł wówczas niejako uderzenie łaski Bożej. Noc jego duszy została – jak powiadał – rozjaśniona.

Cytaty św. Augustyna

„Dlatego jeśli Syn ma od Ojca wszystko, co On [tj. Ojciec] ma, to z pewnością ma od Ojca to, że Duch Święty pochodzi także od Niego [tj. Syna].”

„(…) musimy przyznać, że Ojciec i Syn są przyczyną Ducha Świętego, nie dwoma przyczynami, lecz jak Ojciec i Syn są jednym Bogiem i Stwórcą odnośnie stworzenia, tak są jedną przyczyną [tj. zasadą] odnośnie Ducha Świętego.”

„Cały świat jest chrześcijański i cały świat jest bezbożny; na całym świecie są bezbożni i na całym świecie są pobożni; i jedni drugich nie znają.”

„I małe grzechy zabijają, jeśli się je lekceważy. Małe są krople, które napełniają rzeki, małe są ziarenka piasku, lecz jeśli się włoży na kogoś wiele piasku, to ten go uciska i przygniata. Zlekceważona woda to samo czyni, co nacierająca fala, choć stopniowo się wsącza, ale długo się wsączając, jeśli nie jest wylewana, okręt zatapia.”