Mojżesz

Mojżesz był świętym prorokiem, wodzem i prawodawcą Izraelitów, których za nakazem Bożym wyprowadził z niewoli egipskiej i poprowadził do Ziemi Obiecanej. Księga Powtórzonego prawa mówi o nim: „Największy z proroków”, „ten, który rozmawiał twarzą w twarz z Bogiem”. Jest centralną postacią biblijnego Pięcioksięgu (Tora), prorokiem uznawanym w 3 tradycjach religijnych: judaizmie, chrześcijaństwie i islamie.

Kim był Mojżesz? Krótkie streszczenie historii Mojżesza

Mojżesz jest założycielem judaizmu i najwyższym autorytetem tej religii w kwestiach religijnych i prawnych. Judaizm to najstarsza z religii opartych na wierze w jednego „osobowego” Boga stwórcę.

Jak mówi Stary Testament, Faraon nakazał zabicie wszystkich noworodków płci męskiej, zrodzonych w rodzinach Izraelitów, przebywających w egipskiej niewoli. Wówczas matka Mojżesza włożyła niemowlę do koszyka uplecionego z trzciny i umieściła w sitowiu, u brzegów Nilu. Dziecko znalazła córka faraona, która się nim zaopiekowała. Chłopiec wychowywał się na dworze egipskiego króla, Gdy dorósł, w krzewie gorejącym objawił mu się Bóg (Jahwe) i nakazał wyprowadzić Izraelitów z niewoli egipskiej do Ziemi Obiecanej — Kanaan. Mojżesz usłuchał Pana i poprowadził swój lud przez pustynię. Na górze Synaj otrzymał od Boga tablice z wyrytymi Dziesięcioma Przykazaniami. Bóg podyktował mu też 600 innych praw i przepisów dotyczących różnych sfer życia. Mojżesz jest centralną postacią Tory — pięciu pierwszych ksiąg Starego Testamentu, otaczanych przez wyznawców judaizmu najwyższą czcią.^[1]

Dekalog — 10 przykazań

Dekalog, czyli 10 przykazań, w formie, którą znamy z Katechizmu Kościoła Katolickiego, przedstawia się następująco:

Ja jestem Pan, Bóg twój:

1. Nie będziesz miał cudzych bogów przede Mną.
2. Nie będziesz brał imienia Pana Boga twego nadaremno.
3. Pamiętaj, abyś dni święte święcił
4. Czcij ojca swego i matkę swoją.
5. Nie zabijaj.
6. Nie cudzołóż.
7. Nie kradnij.
8. Nie mów fałszywego świadectwa przeciw bliźniemu swemu.
9. Nie pożądaj żony bliźniego swego.
10. Ani żadnej rzeczy, która jego jest.

W Katechizmie Kościoła Katolickiego czytamy:

• Dziesięć przykazań, będąc wyrazem podstawowych obowiązków człowieka względem Boga i względem bliźniego, objawia w swojej istotnej treści poważne zobowiązania. Są one zasadniczo niezmienne i obowiązują zawsze i wszędzie. Nikt nie może od nich dyspensować. Dziesięć przykazań wyrył Bóg w sercu człowieka. (pkt. 2072)
• „Jezus swoim postępowaniem i przepowiadaniem zaświadczył o wiecznej ważności Dekalogu.” (pkt. 2076)
• „Nauczycielu, co dobrego mam czynić, aby otrzymać życie wieczne?” Młodzieńcowi, który stawia to pytanie, Jezus odpowiada, przypominając najpierw o konieczności uznania Boga za „jedynie Dobrego”, za najdoskonalsze Dobro i za źródło wszelkiego dobra. Następnie Jezus mówi do niego: „Jeśli chcesz osiągnąć życie, zachowaj przykazania”. I przytacza swojemu rozmówcy przykazania dotyczące miłości bliźniego: „Nie zabijaj, nie cudzołóż, nie kradnij, nie zeznawaj fałszywie, czcij ojca i matkę”. W końcu Jezus streszcza te przykazania w sposób pozytywny: „Miłuj swego bliźniego, jak siebie samego!” (Mt 19, 16-19). (pkt. 2052)
• Do pierwszej odpowiedzi dochodzi druga: „Jeśli chcesz być doskonały, idź, sprzedaj, co posiadasz, i rozdaj ubogim, a będziesz miał skarb w niebie. Potem przyjdź i chodź za Mną!” (Mt 19, 21). Nie unieważnia ona pierwszej odpowiedzi. Pójście za Jezusem Chrystusem obejmuje wypełnianie przykazań. Prawo nie zostaje zniesione, lecz człowiek zostaje zaproszony do odnalezienia go w Osobie swojego Nauczyciela, który jest doskonałym jego wypełnieniem. W Ewangeliach synoptycznych wezwanie Jezusa skierowane do bogatego młodzieńca, by poszedł za Nim jako posłuszny uczeń ściśle zachowujący przykazania, wiąże się z wezwaniem do ubóstwa i czystości. Rad ewangelicznych nie można oddzielić od przykazań. (pkt. 2053)
• To co Bóg nakazuje, czyni On możliwym dzięki swojej łasce. (pkt. 2082)
• Jezus powiedział: „Ja jestem krzewem winnym, wy — latoroślami. Kto trwa we Mnie, a Ja w nim, ten przynosi owoc obfity, ponieważ beze Mnie nic nie możecie uczynić” (J 15, 5). Owocem, o którym mówią te słowa, jest świętość życia ubogaconego dzięki zjednoczeniu z Chrystusem. Gdy wierzymy w Jezusa Chrystusa, mamy udział w Jego misteriach i zachowujemy Jego przykazania; sam Zbawiciel przychodzi, by miłować w nas swojego Ojca i swoich braci, naszego Ojca i naszych braci. Dzięki Duchowi Świętemu Jego Osoba staje się żywą i wewnętrzną normą naszego działania. „To jest moje przykazanie, abyście się wzajemnie miłowali, tak jak Ja was umiłowałem” (J 15,12). (pkt. 2074)^[2]

Kim był Mojżesz? Życiorys

Mojżesz to syn Amrama i Jochebed, brat Aarona i Miriam, należał do plemienia Lewiego. Jako niemowlę został ukryty w koszyku nad brzegiem Nilu przez matkę, która chciała ocalić go od śmierci, ponieważ faraon wydał rozkaz zabicia wszystkich nowo narodzonych chłopców hebrajskich. Znalazła go jedna z córek faraona i zaniosła na dwór, gdzie Mojżesz się wychowywał i zdobył wykształcenie godne księcia. Kiedy był dorosły, ujął się za prześladowanymi rodakami i zabił egipskiego nadzorcę, który znęcał się nad jego ludem. Opuścił Egipt, aby uniknąć gniewu Faraona. Udał się do krainy Median, na półwyspie Synaj, gdzie służył medianickiemu kapłanowi Jetro. Poślubił córkę tego najwyższego kapłana, Seforę, z którą miał dwóch synów.

Kiedy pasł trzodę w okolicach góry Synaj, Bóg Abrahama, Izaaka i Jakuba ukazał mu się w postaci krzewu, który płonął, lecz się nie spalał, i objawił mu swoje imię – Jhwh (wymawiane jako Jahwe, gdyż pisany język semicki nie posiada samogłosek). Bóg powierzył Mojżeszowi zadanie wyprowadzenia ludu izraelskiego z Egiptu, do ziemi, którą Pan obiecał jego przodkom. Mojżesz usłyszał rozkaz Boży, by wrócił do Egiptu i wspólnie z bratem swym Aaronem uwolnił lud. Aby przekonać faraona do zgody na wyjście Żydów z Egiptu, Mojżesz i jego brat dokonali kilku cudów i zapowiedzieli, że Bóg ześle na Egipt serię plag (dziesięć „plag egipskich”), z których ostatnią będzie śmierć wszystkich pierworodnych synów Egipcjan, podczas gdy synowie Izraelitów zostaną ocaleni. Z dziesiątą plagą wiążą się pierwsze obchody Paschy, którą lud żydowski będzie odtąd świętować co roku na pamiątkę tego zbawczego wydarzenia.

Mojżesz i jego lud wyszli z Egiptu, kierując się ku Morzu Czerwonemu. Faraon rozkazał pogoń za uciekinierami i jego armia dogoniła Izraelitów, gdy ci obozowali na brzegu morza. Żydom wydawało się, że są skazani na zagładę, jednak morze otwarło się, pozwalając im przejść i zamykając się nad ich prześladowcami, którzy zginęli w odmętach. W Biblii znajduje się hymn, przypisywany Mojżeszowi, w którym opowiada on Bogu o zbawieniu swojego ludu.

Następnie Mojżesz zaprowadził swój lud do podnóża góry Synaj, gdzie kiedyś ujrzał płonący krzew. Bóg zsyłał swojemu ludowi liczne cuda, żywił go manną i przepiórkami, jednak Izraelici przy każdej przeszkodzie, którą spotykali na trudnej drodze, szemrali przeciwko swojemu przywódcy: „Obyśmy pomarli z ręki Pana w ziemi egipskiej, gdzieśmy zasiadali przed garnkami mięsa…”. Na górze Synaj odbyło się najważniejsze wydarzenie związane z życiem Mojżesza: tajemnicze spotkanie z Bogiem, Przymierze oraz przekazanie Mojżeszowi tablic z Prawem (poniższa grafika przedstawia obraz Rembrandta: Mojżesz z 10. Przykazaniami).

Na górze Synaj otrzymał rozkaz, na którego podstawie ogłosił prawo religijne i narodowe, obowiązujące lud. Gdy Mojżesz zszedł z góry i zobaczył, że w czasie jego nieobecności Izraelici odlali sobie złotego cielca, aby oddawać mu cześć, roztrzaskał kamienne tablice. Mojżesz po modlitwie wstawienniczej za grzeszny lud udał się ponownie na górę i otrzymał drugie, podobne tablice. Następnie kazał zbudować Arkę Przymierza, gdzie tablice zostały złożone, oraz tabernakulum. W tym momencie ten bezkształtny i zagubiony tłum stał się narodem. Izrael odnalazł swoją tożsamość etniczną oraz zjednoczył się poprzez wiarę w jednego Boga.

Wędrówka po pustyni, trwająca przez całe pokolenie, wystawiła Mojżesza na ciężką próbę. Nie poddawał się w obliczu takich okoliczności i wykazał się wielką siłą moralną oraz mocną wiarą. Okazał wielkoduszność siostrze i bratu, a także modlił się za cały „lud o twardym karku”, aby nie spadła nie niego kara za bunt Koracha, Datana i Abirama. Wielokrotnie prowadził Izraelitów do zwycięstwa nad nieprzyjaciółmi, w czym wspomagały go Boskie interwencje.

Mojżesz poprowadził swój lud w głąb pustyni, przez ziemie sąsiaduję z krainą Edom, a następnie między Moabem a Arnonem, docierając do Cisjordanii.

Po 40 latach wędrówki przez pustynię, doprowadził swój lud do granic Ziemi Obiecanej. Przed swoją śmiercią wezwał lud do przestrzegania Prawa w takich słowach: „Idźcie dokładnie drogą wyznaczoną wam przez Pana, Boga waszego, byście mogli żyć, by dobrze wam się wiodło i byście długo przebywali w ziemi, którą macie posiąść” (por. Pwt 4, 39-40). Wyznaczył Jozuego na swojego następcę, wszedł na górę Nebo — miejsce pożegnania z życiem i z Ziemią Obiecaną, którą dane mu było oglądać jedynie z daleka. Bóg pokazał mu całą krainę i rzekł do niego: „Oto kraj, który poprzysiągłem Abrahamowi, Izaakowi i Jakubowi tymi słowami: Dam go twemu potomstwu. Dałem ci go zobaczyć własnymi oczami, lecz tam nie wejdziesz”. Mojżesza pochowano „w dolinie krainy Moabu naprzeciw Bet-Peor, a nikt nie zna jego grobu aż po dziś dzień”.

W Nowym Testamencie, kiedy Jezus przemienia się na górze Tabor, wraz z Nim są tam Mojżesz i Eliasz, najbardziej reprezentatywni spośród posłańców słowa Bożego skierowanego do Izraela.^[3][4]

Odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania o Mojżeszu

Ile żon miał Mojżesz?

Mojżesz miał jedną żonę, Seforę.

Ile dzieci miał Mojżesz?

Mojżesz ze swoją żoną Seforą miał dwóch synów.

Ile lat żył Mojżesz?

Biblia mówi, że Mojżesz umarł w wieku 120 lat. „W chwili śmierci miał Mojżesz sto dwadzieścia lat, a wzrok jego nie był przyćmiony i siły go nie opuściły.” (Pwt 34,7)

Kiedy żył Mojżesz?

Mojżesz żył prawdopodobnie w XIII i XII wieku przed Chrystusem.

Przeczytaj także

Zapraszam do przeczytania życiorysu Jezusa:

Jezus Chrystus

Bibliografia

[1]. Oni zmienili świat: 4000 ludzi znanych i mniej znanych którzy tworzyli historię, Reader’s Digest, Warszawa 2009, s. 302;

[2]. Katechizm Kościoła Katolickiego, wyd. 2, Wydawnictwo Pallottinum, Poznań 2012, s. 480-488;

[3]. Biskup Karol Radoński, Święci i błogosławieni Kościoła katolickiego, Księgarnia św. Wojciecha, Warszawa 1947, s. 341-342;

[4]. Dorino Tuniz, Święty Mojżesz w: Święci na każdy dzień, Wydawnictwo Jedność, Kielce 2011.

Tagi: